Leczenie alergii pyłkowej
Kichanie, wodnisty katar i zatkany nos to objawy, które pojawiają się nie tylko w czasie przeziębienia. Dolegliwości te mogą być również oznaką alergii pyłkowej. Jest to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób atopowych − aż 25% populacji zmaga się z tym typem alergii. Inne nazwy tej przypadłości to: katar sienny, sezonowy nieżyt nosa, pyłkowica, katar alergiczny, zapalenie błony śluzowej nosa, alergiczny nieżyt nosa oraz gorączka sienna. Alergię pyłkową wywołuje pleśń, roztocza, sierść zwierząt oraz pyłki roślin, które są wydzielane przez pręciki kwiatowe drzew, traw oraz ziół.
1. Pylenie roślin a alergia
Co roku mniej więcej o tej samej porze poszczególne rośliny zaczynają wydzielać pyłki. Gorączka sienna pojawia się zwykle na skutek uwalniania pyłków drzew, ale warto pamiętać, że w Polsce dla alergików większym problemem są pyłki traw. To właśnie one są odpowiedzialne za występowanie symptomów uczulenia u 60% alergików. Co ciekawe, oprócz alergii na trawy wiele osób ma jednocześnie uczulenie na popularne zboża, w szczególności na żyto lub kukurydzę. Dużym problemem są także pyłki chwastów.
Pylenie roślin zaczyna się już w lutym, jednak znaczny wzrost stężenia pyłków roślin obserwuje się dopiero w pierwszej połowie kwietnia. Alergicy doświadczają wówczas objawów alergicznego zapalenia nosa oraz oczu. Może rozwinąć się również zapalenie oskrzeli. Następnie ma miejsce trwająca miesiąc „cisza pyłkowa”. W tym okresie alergicy nie muszą zmagać się z uciążliwymi symptomami uczulenia na pyłki. Niestety, od połowy maja do końca czerwca pylą trawy. W tym czasie objawy alergii mogą dać się we znaki. Należy pamiętać, że w okresie letnim dochodzi do pylenia chwastów − stężenie ich pyłków jest największe w sierpniu i na początku września.
Mimo iż każdy ma styczność z pyłkami roślin, nie wszyscy doświadczają alergii wziewnej. Uczulenie na pyłki rozwija się na skutek działania dwóch czynników. Są to: predyspozycje genetyczne do uczuleń i styczność z alergenem odpowiedzialnym za objawy alergii. Alergiczny nieżyt nosa pojawia się, gdy alergen (np. pyłek danej rośliny) łączy się z immunoglobulinami klasy IgE, które są wydzielane przez organizm alergika. Powstaje wówczas kompleks, który przyłącza się do komórek tucznych (magazynują one histaminę). Histamina zostaje uwolniona i pojawiają się symptomy podrażnienia błony śluzowej w nosie alergika.
2. Jak objawia się katar sienny?
Do głównych symptomów alergii wziewnej zalicza się katar sienny, ale mogą wystąpić także zmiany skórne (pokrzywka lub świerzbiączka) lub astma oskrzelowa. Alergia na pyłki objawia się zwykle napadami kichania, wodnistym katarem, świądem wewnątrz nosa oraz zapaleniem spojówek, które wywołuje pieczenie i łzawienie oczu. Alergik może doświadczać również stanu podgorączkowego, ogólnego rozbicia i problemów z koncentracją. Symptomy te mogą zostać mylnie zdiagnozowane jako objawy przeziębienia, zwłaszcza gdy alergia manifestuje się po raz pierwszy.
Katar sienny może pojawić się również u dzieci. Według danych szacunkowych nawet co piąte dziecko może mieć alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa. U dzieci obserwuje się zazwyczaj sapkę i zapalenie spojówek, ale czasami pojawia się kaszel. Towarzysząca mu wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła może negatywnie wpływać na zdolność koncentracji u dziecka. Ponadto może wystąpić wyprysk alergiczny, przerost migdałków, astma i zapalenie zatok obocznych nosa.
3. Jak leczyć katar sienny?
Zanim wdrożone zostanie leczenie kataru siennego, konieczne jest przeprowadzenie testów alergicznych. Mają one za zadanie ustalenie, które alergeny są odpowiedzialne za symptomy alergii. Następnie można przejść do leczenia alergicznego zapalenia błon śluzowych. W procesie leczniczym wykorzystuje się głównie kortykosteroidy w postaci aerozolu oraz leki antyhistaminowe.
W leczeniu długoterminowym kataru siennego zastosowanie znajdują także kromoglikany. Ponadto stosuje się odczulanie (immunoterapia swoista − SIT), leki antyleukotrienowe oraz kortykosteroidy doustne. W ramach immunoterapii swoistej alergikowi podaje się szczepionki zawierające alergen odpowiedzialny za reakcję alergiczną. Odczulanie jest zalecane, gdy u pacjenta występuje uczulenie na alergeny wziewne, atopowe zapalenie skóry oporne na tradycyjne metody leczenia oraz atopowa astma oskrzelowa (wczesny etap rozwoju choroby). Z immunoterapii swoistej nie mogą skorzystać dzieci poniżej 5. roku życia, kobiety ciężarne, osoby z ciężkim atopowym zapaleniem skóry lub ciężką postacią astmy, pacjenci z poważnymi chorobami układu krążenia, chorzy na nowotwory lub choroby autoimmunologiczne, a także osoby niechętne odczulaniu.
Dzięki wczesnemu zastosowaniu odczulania można zahamować rozwój zapalenia alergicznego. Immunoterapia swoista pozwala również na uniknięcie astmy oskrzelowej i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety, odczulanie to długotrwały proces − trwa on zazwyczaj 3-5 lat. Mimo iż immunoterapia może zredukować ryzyko astmy oskrzelowej, nie ma gwarancji, że będzie skuteczna u każdego pacjenta. Badania naukowe wykazały, że efektywność odczulania jest uzależniona od grupy krwi alergika. Immunoterapia jako metoda walki z alergią sprawdza się u osób z grupą krwi A, ale podniesienie progu tolerancji pyłków skutkuje u nich występowaniem innych dolegliwości: nietolerancji pokarmowej, łzawienia oczu i obrzęku języka oraz jamy ustnej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.