Antykoncepcja postkoitalna

Antykoncepcja to inaczej zapobieganie ciąży. Zazwyczaj używając tego terminu, mamy na myśli niedopuszczenie do zapłodnienia (tak działają prezerwatywa, antykoncepcja hormonalna i inne metody). Jednak od zapłodnienia do implantacji, którą uważa się za początek ciąży, mija jakiś czas (kilka dni). Antykoncepcja po stosunku (czyli antykoncepcja postkoitalna) działa właśnie w czasie między spodziewanym zapłodnieniem a zagnieżdżeniem zygoty. Oczywiście antykoncepcja postkoitalna nie może być stawiana na równi ze „zwykłą” antykoncepcją. Stosuje się ją w sytuacjach awaryjnych, np. gdy zawiodły stosowane środki (np. pękła prezerwatywa), gdy doszło do gwałtu, gdy pod wpływem uniesienia para zapomniała się zabezpieczyć, a zapłodnienie było wysoce prawdopodobne. Antykoncepcja po stosunku to „ostatnia deska ratunku”, a nie środek, który można stosować, ponieważ nie mamy ochoty zabezpieczać się w inny sposób.

1. Antykoncepcja awaryjna

Czy antykoncepcja postkoitalna to środki wczesnoporonne? Nie, antykoncepcja po stosunku to nie to samo co środki wczesnoporonne. Wprawdzie antykoncepcja postkoitalna działa już po zapłodnieniu, ale przed implantacją, którą uważa się za początek ciąży. Środki wczesnoporonne to takie, które działają już po implantacji, czyli usuwają istniejącą ciążę.

Antykoncepcja postkoitalna jest w Polsce legalna. W przeciwieństwie do środków wczesnoporonnych, które działają po implantacji.

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Oczywiście niektórzy mogą uważać, że ciąża rozpoczyna się wraz z zapłodnieniem, a nie dopiero po implantacji – w ich mniemaniu antykoncepcja postkoitalna to usuwanie ciąży. Jednak prawo polskie nie uznaje antykoncepcji po stosunku za aborcję i zezwala na jej stosowanie.

• Jej działanie opiera się na założeniu, że zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się w jamie macicy nie wcześniej niż 5 dni po jajeczkowaniu
• Podanie dużej dawki progestagenów zawartych w tabletce powoduje zmiany w błonie śluzowej macicy uniemożliwiające zagnieżdżenie.
• Dochodzi do krwawienia z macicy i zapłodniona komórka jajowa jest usuwana z organizmu.

1.1. Bezpieczeństwo antykoncepcji postkoitalnej

Jak wspomniano wyżej, tabletka zawiera DUŻĄ dawkę hormonów, która nie jest obojętna dla organizmu:

• powoduje hormonalną burzę,
• rozregulowuje cykl miesiączkowy,
• obciąża wątrobę.

Pigułki „72 godziny po” nie można w żadnym razie stosować jak zwykłych tabletek antykoncepcyjnych! Kobiety, które wielokrotnie „zapominają się”, a potem ich ratunkiem staje się antykoncepcja postkoitalna, w istotny sposób szkodzą swojemu zdrowiu. Lepiej nie igrać z hormonami.

Gdy zdarzyła się „sytuacja awaryjna”, kobieta ma 72 godziny na zapobiegnięcie niechcianej ciąży. W tym celu musi udać się do ginekologa i poprosić o wypisanie recepty na tabletkę. Od stosunku do zażycia „tabletki po” musi minąć mniej niż 72 godziny.

2. Wkładka wewnątrzmaciczna

Wkładka wewnątrzmaciczna także może pełnić funkcję antykoncepcji postkoitalnej. W celu zapobiegania zagnieżdżeniu zamiast tabletki „72 godziny po” zastosować można także wkładkę wewnątrzmaciczną. Należy to uczynić najpóźniej 3–4 dni po stosunku. Może pozostać w jamie macicy 3–5 lat.

Działanie spirali opiera się na kilku mechanizmach:

• Obecność wkładki w jamie macicy utrudnia implantację komórki jajowej.
• Jony miedzi zawarte we wkładce działają toksycznie na plemniki i zapłodnioną komórkę jajową, niszcząc je.
• Wkładka uwalniająca hormony zagęszcza śluz szyjkowy, uniemożliwiając podróż plemników do komórki jajowej.
• Często też może ona zapobiec samej owulacji (zwłaszcza jeśli jest to wkładka wewnątrzmaciczna uwalniająca hormony).

Stosowania wkładki wewnątrzmacicznej powinny unikać kobiety planujące w przyszłości potomstwo – spirala zwiększa ryzyko zapalenia przydatków, którego następstwem mogą być zrosty utrudniające w przyszłości poczęcie.

Spirala ma niestety poważne wady:

• zwiększone ryzyko zapalenia przydatków i ciąży pozamacicznej,
• ryzyko wypadnięcia lub przemieszczenia wkładki,
• ryzyko przebicia macicy i uszkodzenia jelit lub pęcherza moczowego podczas zakładania,
• krwawienia z dróg rodnych,
• bolesność.

2.1. Przeciwwskazania do stosowania wkładki wewnątrzmacicznej

• stany zapalne przydatków, szyjki macicy, pochwy,
• wady rozwojowe macicy,
• nieprawidłowy kształt jamy macicy,
• krwawienia z dróg rodnych (poza menstruacją),
• bardzo obfite miesiączki,
• nowotwory narządu rodnego.

Antykoncepcja postkoitalna powinna być stosowana wyłącznie w sytuacjach awaryjnych, nie pozostaje bowiem obojętna dla organizmu kobiety.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.