Badanie ABR – wskazania, przebieg, przygotowanie i wyniki

Badanie ABR to badanie słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu. Pozwala określić dolną i górna granicę słyszalności oraz rodzaj i stopień zaburzenia słuchu. Ponieważ nie wymaga współpracy pacjenta, przeprowadza się je głównie u małych dzieci. Na czym polega to specjalistyczne i obiektywne badanie słuchu? Jakie są wskazania i koszty? Jak się przygotować?

1. Co to jest badanie ABR?

Badanie ABR (Auditory Brainstem Response, badanie BERA) to specjalistyczne badanie, podczas którego rejestrowane są słuchowe potencjały wywołane pnia mózgu w reakcji na stymulację akustyczną.

Badanie BERA to tak zwane badanie obiektywne. Oznacza to, że wykonuje się je nie na podstawie informacji podawanych przez pacjenta, jak ma to miejsce w przypadku audiometrii tonalnej czy audiometrii wysokoczęstotliwościowej, a obiektywnych reakcji mózgu.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Celem badania ABR jest:

• sprawdzenie, jak mózg reaguje na dźwięk,
• ocena funkcjonowania ślimaka, nerwu słuchowego, a także wyższych pięter drogi słuchowej,
• określenie progu słyszenia (dolna i górna granica słyszalności),
• zlokalizowanie miejsca wystąpienia niedosłuchu, ustalenie stopnia i rodzaju niedosłuchu (np. odbiorczy, przewodzeniowy, mieszany).

Badanie ABR jest badaniem nieinwazyjnym, wykonywanym w stanie wyciszenia (lub snu w przypadku dzieci). Polega na rejestrowaniu czynności bioelektrycznej powstającej w wyższych piętrach drogi słuchowej (w pniu mózgu), w odpowiedzi na bodźce słuchowe podawane do ucha.

Do jego przeprowadzenia konieczna jest akustyczna stymulacja mózgu za pomocą dźwięku. Aby stwierdzić, czy pień mózgu reaguje na pobudzenie akustyczne, wykorzystuje się technikę elektroencefalografii (EEG). Ta rejestruje bioelektryczną aktywność mózgu.

2. Wskazania do badania BERA

BERA wykonuje się u osób z podejrzeniem niedosłuchu, głuchoty, guza nerwu słuchowego oraz zmagających się z szumami usznymi, zawrotami głowy oraz zaburzeniami równowagi.

Badanie progu słyszenia za pomocą ABR można stosować bez ograniczeń wiekowych, a więc zarówno u noworodków, jak i osób dorosłych. Ponieważ procedura nie wymaga współpracy pacjenta w czasie badania, przeprowadza się je przede wszystkim u:

• noworodków, które nie przeszły pozytywnie przesiewowego badania słuchu,
• niemowląt, jeśli istnieją wskazania,
• dzieci, które ukończyły 3. rok życia, a jeszcze nie mówią (badanie ABR jest podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku podejrzenia wady słuchu u dzieci poniżej 5. roku życia),
• osób niepełnosprawnych,
• ludzi w podeszłym wieku,
• pacjentów, z którymi nie ma kontaktu słowno-logicznego.

Generalnie nie istnieją przeciwwskazania do wykonania badania. Jest ono nieinwazyjne, bezbolesne i bezpieczne, może być także powtarzane i przeprowadzane u pacjentów w każdym wieku. Nie zaleca się jedynie wykonywania badania ABR w czasie infekcji, z uwagi na możliwość zafałszowania wyników przez wydzielinę zalegającą w nosogardle.

3. Jak przebiega badanie ABR?

Podczas badania na uszach pacjenta znajdują się słuchawki wewnątrzuszne (sondy), przez które podawane są różnego rodzaju dźwięki (tony, trzaski). Na głowie obecne są elektrody (na czole i za uszami), połączone z systemem komputerowym, który rejestruje aktywność mózgu. Mierzą odpowiedź mózgu na poszczególne dźwięki (zbierają sygnały elektryczne).

Badanie BERA u dorosłych, jak i dzieci, trwa godzinę. Wówczas należy leżeć nieruchomo. Zwykle wykonuje się je podczas snu (zaleca się sen naturalny, ale dopuszcza się stan czuwania), ponieważ celem pomiarów jest zmierzenie nieświadomych reakcji mózgu, gdy pacjent nie jest rozpraszany żadnymi czynnikami z zewnątrz.

W przypadku małych dzieci (do 6. roku życia) ABR wykonuje się podczas snu zawsze. W takiej sytuacji do badania należy się odpowiednio przygotować. Najmłodsi pacjenci powinni być śpiący i głodni. Nakarmienie dziecka przed testem zwiększa szanse na to, że się nie obudzi podczas badania.

Badanie ABR składa się z czterech etapów:

• wykonywany jest test przy użyciu dźwięku o natężeniu 90dB albo 120 dB,
• sprawdzane jest, czy wystąpiła fala V, która świadczy o tym, że dźwięk dociera do kory mózgowej,
• wykonywany jest test z dźwiękami o różnym natężeniu i o różnych częstotliwościach - 500 Hz, 1 kHz, 2 kHz i 4 kHz,
• wyznaczany jest próg słyszenia.

4. Wyniki badania ABR

Wynik badania ABR jest przedstawiony w formie wykresu, który przedstawia fale mózgowe. Te są oznaczone od I do V. Każda fala odpowiada konkretnemu odcinkowi drogi słuchowej: od ślimaka do pnia mózgu. Dzięki temu można dowiedzieć się, jak osoba badana reaguje na dźwięki. Zaburzenia słuchu są uwidocznione poprzez amplitudy fal.

Choć wynik BR otrzymuje się po zakończeniu badania, na jego opis czeka się kilka dni. Ma to związek z tym, że wykonują go wyłącznie doświadczeni audiolodzy.

Ostatnim etapem badania BERA, niezależnie od jego wyniku, jest konsultacja lekarska, podczas której laryngolog omawia z pacjentem wynik badania. Ponieważ badanie BERA jest specjalistyczne i zaawansowane, nie jest tanie. Ceny za jego wykonanie wahają się w granicach od 200 do 600 złotych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.