Bakteryjne zakażenia skóry

Bakteryjne zakażenia skóry to jedna z najczęstszych przypadłości, z którymi borykają się ludzie niezależnie od wieku czy płci. Najczęściej kojarzone są z ludźmi niedbającymi o higienę osobistą, z bezdomnymi czy narkomanami. Owszem, ta grupa jest narażona na wystąpienie zakażenia bakteryjnego skóry, ale w stopniu nieznacznie większym niż przeciętny człowiek. Zazwyczaj pierwszym skojarzeniem w rozmowie na temat bakteryjnego zakażenia skóry jest zmiana ropna, jest ona jednak tylko jednym z licznych przykładów tego schorzenia.

1. Podział zakażeń bateryjnych skóry

Bakteryjne zakażenia skóry możemy podzielić na:

1. Zakażenia ropne:

Zobacz film: "Badanie skóry to najprostszy sposób na wykrycie zmian nowotworowych"

• gronkowcowe,
• paciorkowcowe,
• mieszane gronkowcowo-paciorkowcowe.

1. Zakażenia nieropne (inne bakteryjne zakażenia skóry), wśród których najpopularniejsze są:

• różyca,
• łupież rumieniowy,
• promienica,
• odmiany boreliozy.

Na skórze każdego człowieka bytuje cała masa przeróżnych drobnoustrojów, w tym bakterii. Określana jest mianem fizjologicznej flory bakteryjnej. W obszarach odsłoniętych są to przeważnie gronkowce, natomiast w fałdach skórnych przeważają bakterie Gram-ujemne. W normalnych warunkach bakterie te nie atakują naszego organizmu, jednak przy spadku odporności bądź przy urazie mogą wnikać w głąb skóry, namnażać się i wywoływać objawy chorobowe. W takich sytuacjach niezwykle ważne jest prawidłowe zadbanie o miejsce skaleczenia, poprzez przemycie rany wodą z mydłem bądź wodą utlenioną (obecnie niezalecane jest przemywanie ran spirytusem ani jodyną ze względu na ich działanie uczulające i wbrew pozorom ułatwiające wnikanie drobnoustrojów w głąb rany i rozsiew). Po oczyszczeniu rany warto jest ją przesmarować preparatem, który w swym składzie zawiera antybiotyk w bezpiecznej dawce, który uchroni nas przed rozsiewem bakterii, a tym samym przyspiesza gojenie rany.

2. Zakażenia gronkowcowe

Do najczęstszych zakażeń gronkowcowych zalicza się zapalenie mieszka włosowego (łac. Folliculitis), figówkę (łac. Pseudfolliculitis barbae) oraz czyraki (łac. Furunculus). Rzadszymi przykładami są ropnie mnogie pach (łac. Hidradenitis suppurativa), ropnie mnogie niemowląt (łac. Abscessus multiplices infantum), liszajec pęcherzowy noworodków (łac. Impetigo bullosa neonatorum), zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków (łac. Dermatitis bullosa et exfoliativa neonatorum).

Zapalenie mieszka włosowego (Folliculitis) jest to stan zapalny ujścia mieszka włosowego, który po pewnym czasie obejmuje cały mieszek i otoczenie. Jest to najczęstsze schorzenie ropne, powstające najczęściej z powodu mikrourazu, np. podczas golenia bądź depilacji. Polega na powstaniu wielu drobnych krost (wypełnionych ropą). Leczenie polega na stosowaniu miejscowych antybiotyków.

Figówka (Pseudfolliculitis barbae) jest szczególnym rodzajem przewlekłego, ropnego zapalenia mieszków włosowych, z tą różnicą, że obejmuje tylko owłosioną skórę twarzy. Zmiany mają charakter krost, grudek, a niekiedy nawet rozmiękających guzów ropnych. Okres trwania waha się od kilku miesięcy do kilku lat. W wyniku nieprawidłowego dbania o miejsce zmian mogą pojawić się blizny. Leczenie figówki jest długotrwałe i w zależności od wyników posiewu obejmuje stosowanie antybiotyków zarówno ogólnie, jak i miejscowo.

Czyrak to także zapalenie ropne mieszka włosowego, z tą różnicą, że następuje tu wytworzenie czopa martwiczego. Czyracznością określa się stan, w którym występuje mnogość zmian. Początkowo w miejscu powstania czyraka pojawia się naciek zapalny (czerwony rumień wokół mieszka włosowego). Następnie powstaje guzek, sinoczerwony i żywo bolesny, z którego po kilku dniach wyrasta włos otoczony krostą (ropna wydzielina). W guzku tym dochodzi do martwicy i postępującego rozpadu tkanek. Po pęknięciu czyraka oprócz treści ropnej łatwo można usunąć czop martwiczy, po którym zazwyczaj pozostaje niewielka blizna. Leczenie czyraka polega na zastosowaniu kompresu ichtiolowego oraz, po wytworzeniu się ropnia, nacięciu go i usunięciu czopa martwiczego. Zaleca się stosowanie na powstałą ranę maści antybiotykowej.

3. Zakażenia paciorkowcowe

Do najczęstszych zakażeń paciorkowcowych zalicza się różę (łac. Erysipelas). Z definicji róża jest niczym innym jak ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki podskórnej, któremu towarzyszy wysoka temperatura oraz szybki przebieg. Najczęstszą przyczyną wystąpienia róży jest uraz, niewydolność układu żylnego bądź chłonnego. Obrazem typowym dla róży jest obrzęk, ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej oraz wyraźnie odgraniczony od zdrowej skóry rumień. Skóra jest napięta i błyszcząca. Nierzadko, w wyniku gromadzenia się płynu wysiękowego, dochodzi do odwarstwiania się naskórka i powstawania płytkich pęcherzy, które mając tendencję do pękania, stają się przyczyną trudno gojących owrzodzeń. Niekiedy róża drogą naczyń chłonnych szerzy się na otaczające tkanki i wtedy mówimy o róży pełzającej. Najczęstsza lokalizacja róży to twarz i kończyny dolne. W leczeniu stosuje się doustne antybiotyki, miejscowo zaleca się kompresy i maści ichtiolowe.

4. Zakażenia gronkowcowo-paciorkowcowe

Do zakażeń mieszanych gronkowcowo-paciorkowcowych zalicza się liszajca zakaźnego (Impetigo contagiosa), niesztowicę (Ecthyma) oraz piodermię przewlekłą bujającą i wrzodziejącą (Pyodermia chronica vegetans et exulcerans).

Liszajec zakaźny (Impetigo contagiosa) są to powierzchniowo usytuowane zmiany pęcherzowo-ropne zasychające w charakterystyczne miodowe strupy. Najczęściej pojawia się na twarzy w okolicy ust i nosa, ale także zdarza się, że występuje wokół płytek paznokciowych. Zmiany ustępują bez pozostawienia blizn. Leczenie liszajca zakaźnego polega na stosowaniu miejscowo antybiotyków w postaci aerozoli i maści. W ciężkich przypadkach, opornych na leczenie miejscowe, stosuje się antybiotyki podawane doustnie.

W niesztowicy (Ecthyma) obrazem klinicznym jest wiotki pęcherz wypełniony ropą, który następnie ulega przebiciu z wytworzeniem owrzodzenia. W przeciwieństwie do liszajca zakaźnego zmiany ustępują z pozostawieniem przebarwionej na obwodzie blizny. Leczenie podobne jak w liszajcu zakaźnym.

Piodermia przewlekła bujająca i wrzodziejąca (Pyodermia chronica vegetans et exulcerans) jest to przewlekłe, ropiejące zakażenie skóry z dominującą obecnością owrzodzeń i przetok. Leczenie jak w liszajcu zakaźnym.

5. Bakteryjne choroby skóry wywołujące zakażenia

Do bakteryjnych chorób skóry, wywołujących zakażenia nie tylko ropne zalicza się różycę Erysipelas), łupież rumieniowy (Erythrasma), promienicę (Actinomycosis) oraz rumień przewlekły pełzający (Erythema chronicum migrant).

Różyca (Erysipelas) charakteryzuje się występowaniem zmian zapalno-obrzękowych, zlokalizowanych przede wszystkim w obrębie rąk u osób, które miały styczność z zakażonym materiałem zwierzęcym. Czynnikiem etiologicznym różycy jest włosowiec różycy (Erysipelothrix rhusiopathiae). Rozpoznanie różycy stawia się poprzez stwierdzenie ostro odgraniczonego rumienia zlokalizowanego głównie na grzbietowych powierzchniach rąk, braku objawów ogólnych oraz informacje z wywiadu o skaleczeniu ością ryby bądź kością mięsa. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków doustnie, miejscowo na okładach z ichtiolu oraz w razie wystąpienia trudno gojącej rany - stosowaniu antybiotyku miejscowo.

Kolejnym rodzajem zakażenia jest łupież rumieniowy (Erythrasma). Główną lokalizacją zmian w łupieżu rumieniowym jest okolica pachwin. Choroba ta charakteryzuje się występowaniem rumieniowych plam barwy różowej, które następnie zmieniają kolor na żółty, a w dalszej kolejności na ciemnobrunatny, z charakterystycznym złuszczaniem widocznym po zadrapaniu. Patogenem wywołującym łupież rumieniowy jest maczugowiec Propionibacterium minutissimum. Leczenie polega na stosowaniu miejscowo antybiotyku.

Promienica (Actinomycosis) to zapalenie tkanki podskórnej i skóry. Cechuje się twardymi, guzowatymi naciekami, ze skłonnością do przebijania i tworzenia przetok. Czynnikiem etiologicznym są promieniowce beztlenowe, tj. Actinomyces israeli. Do czynników zwiększających ryzyko zarażenia się tymi bakteriami zalicza się próchnice zębów oraz urazy. Okres trwania choroby jest zazwyczaj wielomiesięczny, zdarza się, że dochodzi do zajęcia płuc. W leczeniu stosuje się antybiotyki podawane ogólnie przez wiele miesięcy oraz leczenie chirurgiczne polegające na nacinaniu i opróżnianiu ropni i wycinaniu zmian zwłókniałych.

Rumień przewlekły pełzający (Erythema chronicum migrans) powstaje w miejscu ukąszenia przez kleszcza. Rumień szerzy się obwodowo, tworząc charakterystyczne, obrączkowate ogniska czasem lekko wyniosłe. Lokalizacja jest różna, w zależności od miejsca ukąszenia, najczęściej na tułowiu i kończynach. Leczenie polega na podaniu antybiotyku doustnie.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.