Choroby gruczołu krokowego

Objawy raka prostaty są bardzo częste u mężczyzn. Prostata to gruczoł, który powiększa się z wiekiem. Posiadają go tylko mężczyźni. Ma wielkość kasztana i jest jednym z najważniejszych organów systemu rozrodczego. Jego rozrost nie musi jednak oznaczać od razu raka. Na początku pojawia się przerost prostaty, który z czasem może rozwinąć się w nowotwór. Dopóki mężczyźni nie mają problemu z gruczołem prostaty, nie wiedzą o jego istnieniu – tymczasem powinni o niego dbać.

1. Charakterystyka gruczołu krokowego

Prostata (gruczoł krokowy, stercz) to narząd mięśniowo-gruczołowy. Jest elementem męskiego układu płciowego. Kształtem przypomina kasztana jadalnego. Położony jest poniżej pęcherza moczowego, wokół cewki moczowej. To właśnie prostata produkuje wydzielinę, która jest składnikiem nasienia. Warto pamiętać, że mężczyźni również przechodzą zmiany hormonalne w okresie przekwitania, a z nimi związane jest powiększanie się gruczołu krokowego.
Jak pewnie niewielu panów wie, ich organizm również produkuje żeńskie hormony – estrogeny. Oczywiście produkuje również najbardziej znany męski hormon – testosteron. Po pięćdziesiątce ilość tego hormonu maleje. Proporcja pomiędzy estrogenem a testosteronem zostaje zaburzona, co prowadzi do rozrostu tkanek prostaty.

2. Przerost gruczołu krokowego

Prostata powiększa się u mężczyzn z wiekiem. Pojawiają się wtedy dolegliwości układu moczowego. 80% mężczyzn powyżej 80. roku życia i połowa powyżej 60. roku życia ma powiększoną prostatę. Nazywa się to łagodnym jej przerostem. Powiększenie się tkanki gruczołowej, mięśniowej i łącznej w późniejszym czasie jest punktem odniesienia dla powstających zaburzeń. Tylko powiększony gruczoł nie daje podstawy do rozpoznania łagodnego rozrostu prostaty. Muszą pojawić się dodatkowe objawy: częste oddawanie moczu i oddawanie moczu w nocy, trudności w oddawaniu moczu – zwolniony strumień, kłopoty z rozpoczęciem, niecałkowite wypróżnienie się. Te objawy są podstawą do rozpoznania łagodnego przerostu prostaty. Im większa jest prostata, tym strumień moczu jest słabszy. Czasami pojawia się również nietrzymanie moczu. Przy dużej prostacie oddanie moczu może być bardzo trudne. Cewka moczowa może być nawet całkowicie zamknięta. Wtedy konieczne jest założenie cewnika i leczenie chirurgiczne.
Leczenie łagodnego przerostu prostatyma na celu zmniejszenie gruczołu krokowego i zwężenie cewki moczowej. Uzyskuje się to za pomocą leczenia farmakologicznego lub operacyjnego. Przy małych objawach leczenie nie jest konieczne, ale należy obserwować zmiany.

3. Zapalenie prostaty

Zobacz film: "Główne osiągnięcia polskiej transplantologii"

U mężczyzn często pojawia się niebakteryjne zapalenie prostaty. Może być ono spowodowane nieprawidłowym opróżnianiem pęcherza. Najczęstsze objawy to ból jąder, prącia, krzyża, odbytnicy, częste oddawanie moczu, uczucie pieczenia w trakcie oddawania moczu. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwzapalnych. Zapalenie może mieć ostry lub przewlekły przebieg. Ostry objawia się dreszczami, gorączką, bólem krzyża, bólem pomiędzy moszną a odbytnicą, częstym oddawaniem moczu. Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego objawia się bólem krocza, jąder, prącia, krzyża, odbytnicy, podbrzusza, dyskomfortem podczas wytrysku, obrzękiem jąder.
Gdy mężczyźni odczuwają ból prostaty i otaczającej ją okolicy bez objawów infekcji, mamy wtedy do czynienia z prostatodynią – bolesnym gruczołem krokowym. Ból może być wywołany skurczem mięśni miednicy.

4. Rak stercza

W związku ze starzeniem się społeczeństwa wzrasta również liczba zachorowań na raka stercza. Przed trzydziestką rak stercza raczej nie występuje, po pięćdziesiątce zachorowalność gwałtownie rośnie.

Częściej na raka stercza chorują nałogowi palacze i osoby nadużywające alkoholu. Zachorowalność wzrasta w związku z dziedzicznością genów oraz zanieczyszczeniem środowiska.
Rozpoznanie dolegliwości, jaką jest rak prostaty, określa się na podstawie badania USG i biopsji prostaty. Po zdiagnozowaniu można zastosować odpowiednie leczenie, do którego zaliczamy:

• Leczenie operacyjne – trzeba je zastosować, jeśli gruczolak jest duży. Mocz zalegający w pęcherzu prowadzi do zakażeń układu moczowego, a nawet kamicy pęcherza moczowego. Chirurg dostaje się do prostaty przez cewkę moczową i usuwa przerośnięty fragment gruczołu. Zabieg wykonuje się po to, aby umożliwić pacjentowi swobodny odpływ moczu. Innym rodzajem zabiegu jest dostanie się do przerośniętej prostaty przez powłoki brzuszne. Pacjent jest wtedy całkowicie znieczulony.
• Prostektomia – to operacyjne usunięcie nowotworu prostaty (zabieg przeprowadza się we wczesnym stadium). Po tym zabiegu często dochodzi do nietrzymania moczu i zaburzeń erekcji.
• Radioterapia – to naświetlania guza, które wykonuje się u pacjentów, którzy nie mogą przystąpić do operacji (np. z powodu chorób serca).
• Brachyterapia – zabieg polega na wprowadzeniu do gruczołu materiału radioaktywnego, który niszczy komórki rakowe.
• Terapia hormonalna – powstrzymuje rozrost guza. Pacjent raz w miesiącu przyjmuje zastrzyk. Skutki uboczne to: brak ochoty na współżycie, zaburzenia erekcji, napady gorąca, silne pocenie się w nocy.

Należy pamiętać, że im wcześniej choroba zostanie rozpoznana, tym bardziej zwiekszają się szanse jej wyleczenia. Nowotwór prostaty, rozpoznany we wczesnym stadium, często nie wychodzi poza komórki gruczołu i nie powoduje przerzutów do innych organów. Można go usunąć i tym sposobem całkowicie uleczyć.

Małgorzata Kozbieruk

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.