Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Joanna Wasiluk (Dudziec)

Chrom - właściwości, niedobór, nadmiar, źródła, chrom na odchudzanie

Chrom zmniejsza apetyt na słodycze
Chrom zmniejsza apetyt na słodycze (Zdjęcie kobiety / Shutterstock)

Chrom pełni w organizmie bardzo ważną rolę. Nie tylko wspomaga proces odchudzania, poprzez spalanie tłuszczów, ale też pomaga obniżyć poziom cholesterolu LDL we krwi. Dodatkowo, reguluje poziom tzw. dobrego cholesterolu HDL. Działanie chromu obejmuje również regulację poziomu glukozy we krwi, gdyż zwiększa jej przenikanie do tkanek. Tabletki odchudzające z chromem cieszą się dużą popularnością. To jednak nie wszystkie zalety chromu. Sprawdź, jakie są skutki niedoboru i nadmiaru tego pierwiastka i poznaj wszystkie jego właściwości.

spis treści

1. Czym jest chrom?

Chrom jest pierwiastkiem chemicznym, który został odkryty w 1797 roku. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa "chroma", czyli kolor. Chrom utleniając się, tworzy wiele związków, które mają różne barwy.

Badania nad chromem w latach 60. XX wieku wykazały, że rola chromu w organizmie jest bardzo istotna, a chrom jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Zobacz film: "Wygląd cery w dużej mierze zależy od diety. Lista zakazanych produktów"

Chrom występuje w przyrodzie w ograniczonych ilościach. Zdrowa dieta powinna wyrównywać niedobór chromu w organizmie. Podobnie jak inne mikroelementy, chrom wspomaga różne funkcje życiowe. Jego właściwości, które czynią go szczególnie cennym i pożądanym, to przyspieszanie procesów przemiany materii oraz udział w spalaniu tłuszczów.

8 sposobów na zwalczenie uzależnienia od słodyczy
8 sposobów na zwalczenie uzależnienia od słodyczy [9 zdjęć]

Smak cukru sprawia, że w organizmie wytwarzają się endorfiny, które nas relaksują i wytwarzają naturalne

zobacz galerię

2. Właściwości chromu

Chrom jest mikroelementem, czyli pierwiastkiem śladowym, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze on udział w procesach przemiany materii. To niejedyne funkcje jakie pełni.

Mikroelementy powinny być dostarczane do organizmu, w czym może pomóc zdrowa dieta. Pierwiastki śladowe, mimo że jest ich niewiele, są bardzo ważne. W organizmie człowieka chrom występuje w małych ilościach. Mamy go zaledwie 6 mg. Chrom działa pobudzająco na trzustkę. To dzięki niemu produkuje ona insulinę. Podobnie jak inne mikroelementy, chrom wspomaga przemianę materii. Bierze udział w przemianie węglowodanów i białek. Chrom jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, który nasila efekt działania insuliny i wpływa na metabolizm podstawowych składników odżywczych.

2.1. Chrom obniża poziom cukru we krwi

Chrom pełni bardzo ważną rolę przy utrzymywaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Odpowiednia ilość chromu sprawia, że organizm lepiej wykorzystuje insulinę i pozwala zachować prawidłowe stężenie glukozy we krwi.

W badaniach klinicznych wykazano, że u osób z cukrzycą typu 2 suplementacja obniżała poziom glukozy na czczo. Zaobserwowano także wzrost tolerancji glukozy i obniżenie poziomu insuliny.

Chrom może być stosowany w leczeniu hipoglikemii i cukrzycy. Przed rozpoczęciem suplementacji chromem, należy ten fakt skonsultować z lekarzem. Ze względu na swoje właściwości chrom może wpływać na dawkowanie insuliny i innych leków stosowanych w leczeniu cukrzycy.

2.2. Chrom na odchudzanie

Chrom, zdrowa dieta i ćwiczenia gwarantują zachowanie szczupłej sylwetki. Informacja ta powinna być szczególnie cenna dla osób cierpiących na otyłość. Niedobór chromu powoduje szybsze odkładanie się tkanki tłuszczowej. To jest przyczyną nadwagi. Chrom hamuje nadmierne łaknienie i zmniejsza apetyt na słodycze, który zwykle pojawia się jakiś czas po posiłku. W suplementach, nazywanych "spalaczami tłuszczu" zazwyczaj występuje chrom z wraz z kwasem pikolinowy. Drugi z nich usprawnia proces wchłaniania przyjętego Cr.

Osoba, która ciągle miewa ochotę na słodycze, powinna wyrównać niedobór chromu. W tym celu może brać tabletki zawierające ten pierwiastek. Jeżeli dana osoba zdecyduje się zażywać tabletki z chromem, powinna skonsultować się z lekarzem. Środki wspomagające odchudzanie czasami przynoszą więcej szkody niż pożytku. Suplementacja chromem to dobre rozwiązanie dla łasuchów, którym trudno opanować apetyt na "coś" słodkiego. Warto zaznaczyć, że w osoby suplementujące ten pierwiastek, powinny wystrzegać się jedzenia słodkości. Dlaczego? Ponieważ produkty zawierające dużo cukrów prostych powodują wydalanie chromu z organizmu. Podczas suplementacji należy więc unikać: słodyczy, cukru, dżemów, miodu, a także słodzonych napojów.

Poza tym chrom przyspiesza tempo przemiany materii i ułatwia utratę tkanki tłuszczowej (wpływa na metabolizm węglowodanów oraz tłuszczów, z tego powodu zalecany jest osobom próbującym zrzucić zbędne kilogramy).

W tym miejscu należy podkreślić, że sam chrom nie wystarczy, by pozbyć się nagromadzonych kilogramów. Tylko połączenie zdrowej diety, codziennej aktywności fizycznej i odpowiedniej suplementacji witamin i minerałów może zapewnić widoczne efekty.

Warto również wiedzieć, że ochota na coś słodkiego nie zawsze wynika z niedoboru chromu. Często sięgamy po ciastka, czekoladę i lody, ponieważ jesteśmy zestresowani, przygnębieni albo zwyczajnie się nudzimy.

W takich przypadkach suplementy na odchudzanie z chromem nie okażą się skuteczną metodą na pozbycie się tkanki tłuszczowej.

2.3. Chrom reguluje poziom cholesterolu

Chrom jest nie tylko pomocny w odchudzaniu, ale też sprzyja obniżeniu stężenia cholesterolu LDL i podwyższeniu cholesterolu HDL we krwi. Dzięki swoim właściwościom stymuluje syntezę kwasów tłuszczowych i transportuje aminokwasy do komórek.

Odpowiednia dawka chromu pozwoli obniżyć ryzyko zachorowania na miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, a także uchroni nas przed zawałem serca i udarem mózgu.

2.4. Chrom zapobiega osteoporozie

Z badań klinicznych wynika, że suplementacja chromem ogranicza wydalanie wapnia wraz z moczem. Wapń w organizmie pełni m.in rolę budulcową, a jego niedobór jest szczególnie groźny dla kobiet w okresie menopauzy.

Odpowiednia dawka chromu może zapobiegać osteoporozie.

3. Niedobór chromu

W organizmie ludzkim znajduje się tylko 6 g chromu. O ile zapotrzebowanie na chrom również nie jest wysokie, to współczesna dieta, często oparta na gotowych i przetworzonych produktach, jest uboga w składniki mineralne, w tym również w chrom.

Pierwszym sygnałem świadczącym o tym, że możemy cierpieć na niedobory pierwiastka chromu są bóle głowy oraz wzmożona drażliwość, niepokój i zmęczenie. U niektórych obserwuje się też spadek nastroju, nudności, wzrost poziomu cholesterolu oraz cukru we krwi.

Również większa niż zwykle ochota na "coś" słodkiego oraz różnego rodzaju alkohole, mogą świadczyć o niedoborze chromu.

Na niedobór chromu mogą cierpieć osoby intensywnie odchudzające się, nadużywające alkoholu i mające schorzenia nerek oraz układu pokarmowego.

Większe zapotrzebowanie na chrom mają osoby uprawiające sport, pracujące fizycznie i będące na diecie wysokocukrowej. Eksperci twierdzą, że zdrowa i dobrze zbilansowana dieta jest w stanie zapewnić nam odpowiednią dawkę chromu i nie ma wtedy potrzeby suplementacji.

Jakie są skutki niedoboru chromu? Przede wszystkim zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę, miażdżycę oraz choroby układu krążenia.

Niedostateczne ilości chromu w ustroju mogą wywoływać następujące objawy:

  • bóle głowy,
  • drażliwość,
  • lęki,
  • zmęczenie,
  • wzrost poziomu cukru we krwi,
  • drętwienie i mrowienie palców u rąk oraz nóg,
  • zaburzenia koordynacji ruchowej,
  • wzrost poziomu cholesterolu.

Niedobór chromu może przyczynić się również do powstania zaburzenia przemiany glukozy oraz zmniejszenia wrażliwości na insulinę, co w konsekwencji sprzyja hiperglikemii. Spożywanie niedostatecznych ilości chromu może podnieść stężenie insuliny we krwi i przyczynić się do występowania cukrzycy u dorosłych. Wzrost stężenia insuliny pociąga za sobą nadmierne wydalanie chromu z moczem, co zwiększa niedobór tego pierwiastka w organizmie i wspomaga rozwój cukrzycy. Podawanie pacjentom chromu może zapobiec tej chorobie.

Taka kuracja poprawia tolerancję glukozy, obniża stężenie insuliny i zmniejsza zapotrzebowanie organizmu na insulinę niezbędną do utrzymywania normalnego stężenia glukozy we krwi. Pozytywne skutki kuracji widać najlepiej u pacjentów cierpiących na silny niedobór. Witamina C pomaga przyswajać chrom. Antagonistycznie do niej działają wapń i cukry proste. Dieta bogata w te składniki powoduje szybszą utratę chromu. Wapń przynosi dużo korzyści dla organizmu, dlatego nie należy przestawać go uzupełniać.

4. Nadmiar chromu

Chrom organiczny, pochodzący z pożywienia, nie wywiera negatywnego skutku dla zdrowia i nie można go przedawkować. Problem pojawia się jednak w przypadku suplementów zawierających ten pierwiastek.

Bezpieczna dawka chromu to 52-200 mcg, i tyle jesteśmy w stanie dostarczyć sobie w samej diecie. Dawka między 200 a 400 mcg to dawka zalecana przy intensywnym odchudzaniu. Jeśli trzymamy się zalecanej dawki, bardzo rzadko występują jakiekolwiek efekty uboczne. Osoby suplementujące pierwiastek nie powinny przekraczać dziennej, zalecanej dawki. W przeciwnym razie mogą pojawić się skutki uboczne.

Nadmiar chromu może mieć swoje konsekwencje w postaci uszkodzeń DNA, a nawet zwiększenia ryzyka wystąpienia nowotworu. Zbyt duża ilość chromu może zaburzać procesy tworzenia insuliny oraz zmniejszać przyswajalność cynku oraz żelaza.

Wśród innych działań niepożądanych wynikających z nadmiaru chromu w organizmie warto wymienić:

  • dolegliwości bólowe głowy,
  • zaburzenia snu lub bezsenność,
  • wahania nastroju,
  • nerwowość,
  • niedobory żelaza oraz wzrost wagi u młodych kobiet stosujących regularne ćwiczenia siłowe.

Niektóre badania sugerują, że chrom w formie suplementu diety może wpływać na stan neurotransmiterów w mózgu. Ze względu na bezpieczeństwo, suplementacji chromu nie zaleca się osobom, które cierpią na depresję, schizofrenię, chorobę afektywną dwubiegunową. Pacjenci zmagający się z cukrzycą powinni skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o suplementacji chromem.

Rekomendowane przez naszych ekspertów:

5. Źródła chromu

Chrom żywieniowy, niezbędny dla ludzkiego organizmu, występuje w postaci trójwartościowej. Ten pierwiastek jest obecny wszędzie dookoła nas – w powietrzu, wodzie i glebie. Znajduje się także w wielu produktach spożywczych, choć jego zawartość w pożywieniu jest niska i zmienia się w zależności od sposobu wytwarzania produktu.

Chociaż chrom jako pierwiastek jest obecny w naszym środowisku (glebie, powietrzu, wodzie), to w pożywieniu znajdują się niewielkie ilości chromu. Jeśli jednak ze względu na ważną rolę chromu w organizmie, zależy nam na wzbogaceniu diety o ten mikroelement, to powinniśmy sięgnąć po naturalne źródła chromu, czyli:

  • produkty zbożowe pełnoziarniste (pieczywo, kasze, płatki);
  • ryby i owoce morza;
  • orzechy brazylijskie;
  • drożdże;
  • jaja;
  • gotowaną wołowinę;
  • chude mięso;
  • jabłka;
  • niektóre warzywa i zioła, np. kukurydza, groszek zielony, sałata, szparagi, karczoch, brokuły, kiełki pszenicy, skrzyp polny, szakłak amerykański.

Podczas przygotowywania potraw w nierdzewnych naczyniach typu wok lub żelazna patelnia chrom przedostaje się do pożywienia i stamtąd do organizmu. Również twarda woda z kranu może dostarczać od 1 do 7% dziennego spożycia tego pierwiastka. Chrom nieorganiczny, np. chlorek chromu, nie wchłania się tak łatwo jak chrom z pożywienia, drożdży i wątroby. Jak dowodzą badania naukowe, dieta bogata w błonnik zwiększa przyswajanie chromu. Chrom w mięsie, serze i produktach pełnoziarnistych jest lepiej przyswajalny niż ten znajdujący się w warzywach.

6. Dawkowanie chromu

Dawkowanie chromu zależne jest od wieku. W przypadku noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia dzienna dawka chromu nie powinna przekraczać 0,01-0,04 mg. Od 6. miesiąca do 1. roku życia - 0,02-0,06 mg.

W przypadku starszych dzieci i młodzieży, dzienna dawka chromu nie powinna przekraczać:

  • 1-3 lata: 0,02-0,08 mg
  • 4-6 lat: 0,03-0,12 mg
  • 7-12 lat: 0,05-0,2 mg

Dzienna dawka chromu dla osób dorosłych wynosi od 0,05 do 0,2 mg/doba. W przypadku upośledzonej tolerancji glukozy dzienna dawka wzrasta do 0,4-0,6 mg.

Eksperci podkreślają, że najlepiej niedobory chromu uzupełnić poprzez zdrową, zróżnicowaną dietę, bogatą w produkty zawierające ten pierwiastek. Chrom w takiej postaci lepiej się wchłania i nie ma żadnych skutków ubocznych.

Chrom w tabletkach najczęściej stosuje się, aby wspomóc proces odchudzania. Przed zastosowaniem chromu w tabletkach należy zapoznać się z ulotką i zasięgnąć rady farmaceuty. Należy pamiętać, że nadmiar chromu może mieć negatywne skutki dla zdrowia, dlatego chrom w tabletkach należy stosować racjonalnie.

7. Przyswajalność chromu

Chrom, podobnie jak inne pierwiastki ma określoną przyswajalność. Są produkty, które zmniejszają lub zwiększają przyswajalność tego pierwiastka. Jeśli chcemy, żeby organizm dobrze wykorzystywał chrom powinniśmy dostarczać go wraz z witaminą C. Warto więc jeść produkty bogate w ten składnik.

Przyswajaniu chromu nie sprzyja dieta bogata w cukry proste i tłuszcze. Na wchłanianie chromu wpływ mają również związki fosforowe zawarte m.in. w napojach gazowanych i produktach wysoko przetworzonych. Przyswajalność chromu może też utrudniać wapń. Nie należy jednak rezygnować z produktów bogatych w ten pierwiastek.

8. Interakcje chromu z innymi lekami

Wszystkie tabletki, nawet suplementy diety takie jak chrom na odchudzanie, mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami. Osoby suplementujące ten pierwiastek śladowy powinny mieć na uwadze, że przyjmowanie chromu wraz z insuliną może powodować hipoglikemię (inaczej niedocukrzenie). Stosowanie chromu z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi może skutkować nadmierną absorpcją oraz zatrzymywaniem się tego pierwiastka w naszym ciele.

Niektóre z badań sugerują również, że stosowanie chromu z witaminą C może mieć przykre konsekwencje dla zdrowia. Przypuszcza się, że pierwiastek ten może reagować antyoksydantami, a przy tym uszkadzać DNA i powodować różnego rodzaju mutacje.

Przyjmowanie tabletek chromu na odchudzanie równocześnie z ziołami zawierającymi chrom może doprowadzić do toksycznego nadmiaru chromu w organizmie. Z drugiej strony, kortykosterydy mogą wywołać nadmierne wydalanie chromu z moczem, co oznacza, że chrom w tabletkach może okazać się niezbędny.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze