Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Łapczyńska

Smoczek uspokajający dla dzieci - zalety, wady, zasady stosowania

Avatar placeholder
04.11.2022 10:37
Smoczek powinno się podawać dziecku najwcześniej po ukończeniu 1. miesiąca życia.
Smoczek powinno się podawać dziecku najwcześniej po ukończeniu 1. miesiąca życia. (Zdjęcie autorstwa eperales / CC BY 2.0)

Smoczek to dla wielu rodziców podstawowy element wyprawki i znany sposób na uspokojenia malucha. Często smoczki dla niemowląt działają natychmiastowo i płaczące dziecko przestaje płakać, uspokaja się i zasypia. Są jednak rodzice, dla których smoczek jest najgorszym rozwiązaniem, który może wyłącznie zaszkodzić. Zarówno pediatrzy, terapeuci, jak i dentyści przekonują, że smoczek silikonowy ma wiele zalet, ale jego długotrwałe stosowanie może mieć negatywne skutki. Jakie smoczki dla dzieci wybrać?

spis treści

1. Smoczek uspokajający - zalety

Chwila spokoju, gdy dziecko ssie smoczek, to niejedyna korzyść płynąca ze stosowania smoczków. Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca rodzicom dawanie niemowlakowi smoczka przed snem.

Zasypianie ze smoczkiem w buzi chroni przed nagłą śmiercią łóżeczkową, nie należy jednak wkładać przedmotu do ust śpiącemu dziecku.

Zobacz film: "Jak zaaranżować pokój dla niemowlaka?"

Smoczki uspokajające (tzw. smoczek uspokajacz) są według pediatrów niemowlakom bardzo potrzebne, dają ukojenie w przypadku kolki i ułatwiają wyciszenie się wieczorem. Niektóre dzieci mają większą potrzebę ssania, której nie zaspokaja czas spędzony przy piersi lub z butelką, wówczas smoczek w kształcie sutka lub smoczek anatomiczny może być bardzo pomocny. W przyszłości łatwiej zaś oduczyć dziecko ssania smoczka niż ssania kciuka.

2. Smoczek dla dzieci - wady

Smoczek wywołuje pewne negatywne skutki. Zgodnie z wynikami badań opublikowanymi w piśmie Pediatria, dzieci używające smoczka niemowlęcego o 40% częściej zapadają na zapalenie ucha środkowego. Nie wiadomo do końca, dlaczego tak się dzieje, jednak istnieje podejrzenie, iż ma to związek z różnicą ciśnienia w uchu środkowym i gardle.

Inne badania wykazały, iż dzieci, które w wieku 6 miesięcy przestały ssać smoczki, o jedną trzecią rzadziej chorowały na infekcje ucha środkowego niż dzieci stale używające smoczka.

Okazuje się, że zbyt wczesne wprowadzenie smoczka może doprowadzić do sytuacji, gdy noworodek będzie mylił ssanie smoczka ze ssaniem piersi matki, a obie te czynności wymagają zastosowania innych technik.

Z tego względu specjaliści zalecają, aby poczekać z wprowadzeniem smoczka do czasu, gdy dziecko skończy minimum pierwszy miesiąc życia. Niekiedy zdarza się, że rodzice dają dziecku smoczek, chociaż malec tak naprawdę czeka na karmienie.

Niekorzystna jest również sytuacja, gdy dziecko ssie smoczek zbyt długo. Może się tak zdarzyć, że pojawią się problemy z nieprawidłowym ustawieniem zębów. Nadmierne ssanie smoczka prowadzi również do nienaturalnego układania ust i opóźnienia mowy.

3. Od kiedy smoczek dla noworodka?

Decyzja o zakupie i podaniu smoczka dla dziecka zależy od rodziców, choć specjaliści zwracają uwagę, by nie wprowadzać go zbyt wcześnie. Warto poczekać na ukończenie 1. miesiąca życia, gdy maluch będzie umiał prawidłowo ssać, a laktacja będzie ustabilizowana.

Smoczek dla dziecka karmionego piersią powinien być wprowadzany ostrożnie, ponieważ może przyczynić się do problemów z chwytaniem i ssaniem piersi.

Warto przede wszystkim zwrócić uwagę na gotowość dziecka, skonsultować się z doradcą laktacyjnym, czy maluch ma prawidłową technikę ssania i czy smoczek dziecięcy nie zaszkodzi, zamiast pomóc.

4. Smoczek - zasady stosowania

Rodzice, którzy decydują się kupić smoczek, powinni wybrać produkt dostosowany do wieku ich dziecka. Plastikowy smoczek nie powinien także zawierać bisfenolu A – substancji, która może prowadzić do zaburzeń hormonalnych u niemowląt. Smoczek powinien być symetryczny, dzięki temu utrzymuje się na swoim miejscu.

Jego osłonka powinna być szersza niż usta dziecka i posiadać otworki dla lepszego przepływu powietrza. Smoczka nigdy nie należy wieszać dziecku na sznurku na szyi, gdyż może to doprowadzić do uduszenia.

Najważniejszą zasadą bezpiecznego stosowania jest wybranie odpowiedniego momentu na odstawienie. Niektórzy pediatrzy zalecają, aby oduczyć dziecko ssania smoczka w wieku 9-12 miesięcy.

Są jednak tacy, którzy twierdzą, że można z tym poczekać do 18. miesiąca życia. Ważne, aby przygotować dziecko na odstawienie smoczka i zacząć rzadziej go dawać. Nie można oczekiwać, że smoczek z dnia na dzień zniknie z jego życia, a dziecko nie zauważy różnicy.

Jeśli rodzic chce stopniowo odstawiać dziecko od smoczka, może wprowadzić pewne ograniczenia, na przykład pozwalać na ssanie przedmiotu tylko w sypialni, ale nie w innych pomieszczeniach domu.

Warto również stopniowo ograniczać czas ssania smoczka. Możesz dać maluchowi nową zabawkę lub książeczkę, którą będzie mógł ze sobą wszędzie nosić, aby zwiększyć jego poczucie bezpieczeństwa.

Niektórzy rodzice używają podstępu w celu pozbycia się smoczka. Jeśli dziecko nie chce przestać go ssać, możesz naciąć gumową część i pokazać dziecku, że jest zniszczony i trzeba go wyrzucić.

Po odstawieniu smoczka nie należy dawać go dziecku nawet w kryzysowych sytuacjach. Jeśli oddasz przedmiot w celu uciszenia płaczu, uczysz malca, że płaczem i krzykiem może uzyskać to, czego chce.

5. Jaki smoczek dla dziecka wybrać?

Wybór smoczka nie jest łatwym zadaniem, ponieważ należy wziąć pod uwagę kilka różnych kryteriów. Najlepiej zacząć od rozmiaru smoczka i dostosować go do wieku malucha:

  • smoczki dla wcześniaków - mają najmniejszy rozmiar i wagę, a także wycięcie dookoła nosa, by móc stosować sondę żywieniową, są oznaczane wiekiem, np. -2m,
  • smoczki dla noworodków to tzw. smoczek 0+, smoczek od 0 lub smoczek 0-3, często przypominają kształtem pierś, co nieco zmniejsza problem ze ssaniem,
  • smoczki dla niemowląt to smoczki 3-6 miesięcy oraz smoczki od 6 miesiąca (np. smoczek dla niemowląt 6-18 lub 19+), w tym przedziale jest najwięcej rozmiarów smoczka i ten rodzaj jest też używany przez dzieci najdłużej, aż do momentu odstawienia.

Przed zakupem smoczka dziecięcego warto zwrócić również uwagę na rodzaj smoczka. Na rynku dostępny jest smoczek ortodontyczny (anatomiczny) z lekkim spłaszczeniem od strony języka, co ma zmniejszać ryzyko wad zgryzu lub smoczek dynamiczny, przypominający kształt brodawki sutkowej.

Ważnym kryterium jest również materiał wykonania smoczka, wyróżniamy lateks o dużej miękkości i plastyczności, który dość łatwo przegryźć oraz silikon o większej trwałości, ale też twardości. W sklepach trafimy również na smoczki gumowe wykonane z kauczuku, które przypominają te lateksowe, choć szybciej odbarwiają się od wysokiej temperatury.

Podczas wyboru smoczka dla dziecka nie warto ulegać chwytom marketingowym, wskazujących na smoczek dla dziewczynki czy smoczek dla chłopca. Kolor i wygląd (np. smoczek z napisem, okrągły smoczek) to najmniej istotne kryteria, które nie powinny być ważniejsze od rozmiaru, rodzaju czy ceny smoczka.

6. Kiedy i jak odstawić smoczek?

Odstawianie smoczka powinno być stopniowym procesem, który można rozpocząć w okolicach 6. miesiąca życia, gdy dziecko otrzymuje nowe bodźce smakowe i czuciowe wraz z rozszerzaniem diety.

Proces ten powinien zakończyć się do 12-18. miesiąca życia, zbyt długie używanie smoczka może doprowadzić do negatywnych zmian w budowie anatomicznej i funkcjach jamy ustnej.

Może skutkować wadami zgryzu, osłabieniem napięcia mięśniowego kompleksu ustno-twarzowego oraz wadami wymowy, na przykład seplenieniem.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze