Trwa ładowanie...

Czym jest łysienie rozlane?

Avatar placeholder
19.07.2021 17:36
Czym jest łysienie rozlane?
Czym jest łysienie rozlane?

Łysienie rozlane objawia się równomierną, niebliznowaciejącą utratą owłosienia skóry głowy. Z problemem tym zgłaszają się do lekarza głównie kobiety w średnim wieku, co wiąże się z częstszym występowaniem chorób mogących być przyczyną takich zmian. Przyczyna uogólnionego wypadania włosów spowodowana jest zaburzeniem równowagi organizmu (np. niedobory pokarmowe). Określenie źródła dolegliwości to podstawowy element diagnostyki, umożliwia bowiem wdrożenie odpowiedniego leczenia.

spis treści

1. Prawidłowy cykl wzrostu włosa

Prawidłowy cykl wzrostu włosa dzieli się na 3 fazy:

  • wzrostu (anagenu),
  • przejściową (katagenu),
  • fazę spoczynku (telogenu).
Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Zdecydowanie najdłużej trwa anagen - około 2-8 lat i to w tej właśnie fazie znajduje się 85-90% włosów na głowie. Faza telogenu trwa znacznie krócej (kilka tygodni), ale ulega wydłużeniu w stanach patologicznych.

2. Przyczyny łysienia rozlanego

Skuteczna walka z łysieniem rozlanym możliwa jest tylko po zidentyfikowaniu przyczyny jego pojawienia się.

Do najczęstszych przyczyn wypadania włosów w postaci rozlanej należą:

  • łysienie telogenowe,
  • łysienie androgenowe typu żeńskiego (chociaż sporadycznie zdarza się także łysienie androgenowe typu męskiego, ma ono jednak inny obraz kliniczny),
  • także rzadsze łysienie anagenowe.

3. Objawy łysienia rozlanego

Wypadanie włosów ma miejsce codziennie, więc nikogo nie dziwi widok pojedynczego włosa czy kilku włosów, które zostają w grzebieniu czy wypadają w trakcie innych zabiegów pielęgnacyjnych. Gdy utrata włosów przekroczy jednak liczbę 100-150 jest to z reguły zauważalne przez pacjenta (zwłaszcza kobiety) i budzi niepokój skłaniający do wizyty lekarskiej.

Inną przyczyną zgłoszenia się do lekarza może być dające się zaobserwowaćprzerzedzenie włosów, zmniejszenie się ich gęstości i połysku lub wzmożona łamliwość. Warto zauważyć, że łysienie rozlane, jak sama nazwa wskazuje, cechuje się raczej uogólnioną utratą włosów - ubytek ograniczony tylko do jednego miejsca sugeruje inne pochodzenie choroby - np. łysienie plackowate.

Wreszcie, dla lekarza ważne są też zdarzenia związane zwłaszcza ze stanem zdrowia pacjenta i jego trybem życia, które mogą wpłynąć na stan włosów. Chodzi tu przede wszystkim o zdarzenia będące obciążeniem dla organizmu, mające miejsce w ciągu ostatniego półrocza:

  • przyjmowane leki,
  • współistniejące choroby,
  • zmiany diety,
  • inne dolegliwości.

Duże znaczenie ma także wiek pacjenta - u osób starszych łysienie rozlane nie należy do rzadkości, natomiast u młodych występuje sporadycznie i powinno się wiązać z dokładną oceną stanu zdrowia.

4. Diagnostyka łysienia rozlanego

Po odbyciu rozmowy z pacjentem i zebraniu informacji na temat jego stanu zdrowia, lekarz ogląda owłosioną skórę głowy i w razie potrzeby także inne miejsca ciała objęte dolegliwościami. Podczas oglądania zwraca się szczególną uwagę na zakres i wzorzec utraty włosów. Często już pierwszy rzut oka pozwala doświadczonemu lekarza myśleć o konkretnych jednostkach chorobowych i przyczynach utraty włosów. W przypadku łysienia rozlanego stwierdza się uogólnione przerzedzenie włosów, które może obejmować także np. brwi. Czasem uwidocznione mogą być także krótkie, odrastające włosy zwłaszcza w telogenowych rodzajach łysienia.

Oprócz oględzin wzorca utraty włosów duże znaczenie ma także ocena stanu skóry. Ważna jest zwłaszcza obecność:

  • blizn,
  • owrzodzeń,
  • wykładników stanu zapalnego,
  • łuszczenia skóry.

Należy zauważyć, że w łysieniu rozlanym nie stwierdza się obecności zbliznowaciałej tkanki, ubytków skóry czy innych patologii wymienionych powyżej. Wszystkie te parametry sugerują raczej inną przyczynę dolegliwości. Co więcej, w trakcie badania dokonywana jest także ocena stanu włosów np. ich łamliwości.

Do najważniejszych badań dodatkowych w diagnostyce łysienia należy:

  • trichogram,
  • badania laboratoryjne,
  • biopsja.

Trichogram polega na ocenie mikroskopowej opuszek włosa i pozwala dokładnie ustalić fazę wzrostu w jakiej się one znajdują oraz ich stan. Ma to znaczenie w diagnostyce różnicowej poszczególnych typów łysienia.

Laboratoryjne badania krwi pozwalają na ocenę uogólnionych przyczyn utraty włosów - np. stany nierównowagi hormonalnej (np. hormony tarczycy), niedoborów (np. żelaza) czy chorób innych narządów. Często dopiero to badanie pozwala na zobiektywizowanie i weryfikację podejrzeń lekarza, należy jednak pamiętać, że badanie laboratoryjne krwi ma wartość pomocniczą i nie jest ważniejsze od badania klinicznego.

Biopsja owłosionej skóry głowy jest przydatnym badaniem wykonywanym w razie wątpliwości diagnostycznych. Umożliwia ono ocenę nie tylko włosa, ale także wszelkich nacieków zapalnych skóry głowy i innych patologii skóry głowy.

5. Telogenowa utrata włosów

Łysienie telogenowe powstaje w wyniku działania wielu czynników i w uproszczeniu polega na przejściu włosów w stan spoczynku. U takich osób udział włosów znajdujących się w tej fazie rośnie do nawet 80% co daje się zauważyć gołym okiem jako przerzedzenie owłosienia skóry głowy. Co ważne ubytki są równomierne i obejmują także owłosienie innych okolic np. brwi. Pojawienie się miejsc całkowitej utraty włosów sugeruje inne rozpoznanie (np. łysienie plackowate).

5.1. Przyczyny łysienia telogenowego

Przyczyny łysienia telogenowego wiążą się zaburzeniem równowagi panującej w organizmie i mogą wynikać z bardzo różnorodnych przyczyn. Niektóre z nich:

  1. stany będące obciążeniem dla organizmu: urazy, zabiegi operacyjne, poród,
  1. czynniki psychogenne - stres, stan wzmożonego napięcia nerwowego,
  1. niedobory żywieniowe np. drakońska dieta, niedobór żelaza,
  1. przyjmowane leki:
  • przeciwzakrzepowe (np. heparyna),
  • retinoidy (np. acytretyna),
  • przeciwpadaczkowe (np. karbamazepina),
  • niektóre leki stosowane w chorobach krążenia (tzw. beta-blokery).
  1. zaburzenia hormonalne:
  • nadczynność i niedoczynność tarczycy,
  • niedoczynność przysadki,
  1. przewlekłe procesy zapalne - np. toczeń układowy,
  1. choroby zakaźne:
  • ostre infekcje,
  • przewlekłe choroby np. zakażenie wirusem HIV,
  1. zatrucia np. metalami ciężkimi.

Ta postać łysienia rozlanego w większości przypadków ustępuje samoistnie po usunięciu przyczyny. Ten typ łysienia wiąże się z przejściem większości włosów z fazy wzrostu (anagenu) do fazy spoczynku (telogenu), co daje się zauważyć jako rozlane i równomierne przerzedzenie.

Co ważne, łysienie telogenowe staje się zauważalne dopiero po około 3-6 miesięcy od zadziałania czynnika wywołującego. Ma to duże znaczenie i udając się po poradę lekarską trzeba przypomnieć sobie zdarzenia mające miejsce nie tylko w najbliższej przeszłości, ale i wcześniejsze. Warto zauważyć, że wiele czynników mogących wywołać utratę włosów tego typu ma charakter jednorazowy (np. uraz) lub jest potencjalnie odwracalnych - np. stosowanie drakońskiej diety, niedobór żelaza. Oznacza to, że u wielu osób, zwłaszcza młodych, po ustaleniu i wykluczeniu przyczyny będzie miała miejsce regeneracja włosów.

6. Co to jest łysienie anagenowe?

Łysienie anagenowe wiąże się z wypadaniem włosów będących w fazie wzrostu i zawsze związane jest z ciężkimi zaburzeniami metabolicznymi, które występują w krótkim czasie po zadziałaniu czynnika. Typowymi przyczynami jest stosowanie chemioterapii przeciwnowotworowej lub duża dawka promieniowania. Na szczęście przyczyny te są rzadkie.

7. Co to jest łysienie androgenowe?

Wbrew pozorom łysienie związane z działaniem męskich hormonów płciowych występuje także u kobiet, zwłaszcza około 40-50 roku życia. Nie oznacza to oczywiście, że wypadanie włosów u płci pięknej zachodzi w takim sam sposób, jak u mężczyzn, gdyż obie postacie różnią się od siebie. O ile u mężczyzn dominują zmiany w okolicach czołowych oraz skroniowych i powodują całkowitą utratę włosów na danym obszarze (np. "zakola"), o tyle łysienie u kobiet na całym obszarze owłosionej skóry głowy. Co ciekawe w tym typie nie spotyka się raczej obszarów całkowitego wyłysienia jak u mężczyzn (chociaż zdarza się, że u kobiety występuje typowo męski wzorzec łysienia). Na łysienie androgenowe narażone są zwłaszcza kobiety po menopauzie.

Niestety możliwości leczenia tej postaci utraty włosów są dość ograniczone. Najczęściej przepisywanym preparatem do stosowania miejscowego jest lek minoksidil, którego skuteczność pozostawia u wielu pacjentów sporo do życzenia. Leczenie systemowe natomiast, które polega na ingerencji w stężenia hormonów wiąże się z efektami ubocznymi i także nie zawsze przynosi poprawę.

Źródło: "Diffuse hair loss: Its triggers and management" Harrison S., Bergfeld W. Cleveland Clinic Journal of Medicine.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze