Czynniki ryzyka impotencji

Przyczyny impotencji zgoła można podzielić na dwie duże grupy. Pierwszą z nich stanowią zaburzenia spowodowane chorobą organiczną, obejmujące zarówno wady wrodzone, jak i powikłania innych chorób. Drugą grupę zaburzeń o podłożu psychogennym w ogromnej mierze stanowią uwarunkowania psychologiczne, osobowościowe, społeczno-kulturowe oraz sytuacyjne. Stosunkowo często zdarza się, że przyczyny nakładają się na siebie – mówimy wtedy o podłożu mieszanym.

1. Przyczyny impotencji - wiek

Podział ten odzwierciedlony jest także w wieku mężczyzn cierpiących na zaburzenia potencji. Mężczyzn po 45. roku życia zdecydowanie częściej dotyczą zaburzenia pochodzenia organicznego. Wiąże się to głównie ze zmianami „wstecznymi”, zachodzącymi w organizmie każdego mężczyzny (wiotkość mięśni, więzadeł, spadek elastyczności skóry), oraz występowaniem różnych chorób i stosowanego z ich powodu leczenia.

2. Zaburzenia potencji - podłoże psychogenne

Młodsi pacjenci, o niezmienionym jeszcze chorobowo organizmie, cierpią głównie z powodu zaburzeń o podłożu psychogennym. Wiąże się to w większości przypadków z momentem inicjacji seksualnej, zawyżonym poczuciem własnej męskości (młodzi mężczyźni nie zdają sobie sprawy, że mężczyzna może odbyć skończoną, określoną liczbę stosunków dziennie), nieuregulowanym życiem seksualnym, zbyt częstą masturbacją, ale także ze stresem w pracy, przemęczeniem, niewyspaniem, problemami w związkach.

Oczywiście młodzi mężczyźni mogą cierpieć na choroby dające powikłania związane z zaburzeniami erekcji, zaś starsi – przeżywać problemy w związkach czy z powodu przemęczenia. Dlatego lekarz diagnozujący pacjenta zgłaszającego zaburzenia potencji powinien pozostać czujny – zwłaszcza że jedne przyczyny nie wykluczają obecności i nakładania się drugich.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Podział przyczyn zaburzeń potencji sugeruje także wybór lekarza, do którego zwrócimy się o pomoc. Na przyczyny związane z chorobami organicznymi, zwłaszcza z układem moczowo-płciowym, zareaguje urolog, zaś na zaburzenia psychogenne – seksuolog.

3. Organiczne przyczyny impotencji

Na przyczyny związane z czynnikami chorobowymi składają przede wszystkim te związane z zaburzeniami krążenia w członku, ale także inne choroby, wady wrodzone, stosowane leki, przebyte operacje i urazy.

Obecnie uważa się, że do zaburzeń erekcji na tle organicznym dochodzi w związku z niewydolnością komórek śródbłonka naczyń krwionośnych unaczyniających penisa, ale także i innych naczyń. Trzeba też zdawać sobie sprawę, że średnica naczyń jamistych członka jest mniejsza niż niektórych innych ważnych naczyń, takich jak tętnice wieńcowe. Wynika z tego, że już niewielkie upośledzenie krążenia, na przykład o podłożu miażdżycowym, może spowodować zaburzenia wzwodu, nie wywołując jeszcze objawów choroby wieńcowej czy nadciśnienia tętniczego.

Wynika z tego też, że zaburzenia potencji mogą być pierwszym objawem poważnych chorób mogących w przyszłości prowadzić do zawału serca i zgonu z przyczyn sercowych. Dlatego każde stopniowo narastające zaburzenia wzwodu u osoby po 40. roku życia powinny być sygnałem do przebadania się pod kątem uogólnionych chorób.

Biorąc pod uwagę niezbędną rolę układu krwionośnego w fizjologicznym wzwodzie oraz częste występowanie tych schorzeń w populacji – choroby serca i układu naczyniowego stanowią przyczynę numer jeden zaburzeń erekcji na tle chorobowym. U cierpiących na te choroby dosyć często dochodzi do powolnego narastania problemów, począwszy od pojedynczych przypadków „niemożności”, a skończywszy na trwałych problemach. Dodatkowo niektóre leki używane w terapii tych chorób powodują również nasilenie zaburzeń wzwodu. Na szczęście nie wszystkie. Do chorób układu krwionośnego, mających wpływ na jakość wzwodu, należą: nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, miażdżyca, zakrzepica, zwężenie tętnic prącia.

4. Choroby ośrodkowego układu nerwowego przyczyną impotencji

W związku z ważną rolą układu nerwowego w przewodzeniu bodźców pobudzających istotnymi czynnikami ryzyka zaburzeń potencji są choroby ośrodkowego układu nerwowego (m.in.: stwardnienie rozsiane, padaczka, urazy mózgu i rdzenia, nowotwory ośrodkowego układu nerwowego). Tworzą one przeszkody stające na drodze bodźcom, bez których nie może dojść do erekcji. W przypadku chorób zwyrodnieniowych objawy narastają powoli, zaś w przypadku nagłego przerwania ciągłości nerwu, np. w wyniku urazu, objawy pojawiają się nagle.

5. Cukrzyca a zaburzenia erekcji

U pacjentów chorych na cukrzycę ryzyko wystąpienia zaburzeń erekcji jest ściśle związane z jakością kontroli poziomu cukrów. Cukrzyca, szczególnie ta źle kontrolowana, prowadzi do powikłań w postaci uszkodzenia nerwów (neuropatia) i uszkodzenia drobnych naczyń doprowadzających krew do penisa (mikroangiopatia). W związku z podwójnym mechanizmem powstawania zaburzeń pacjenci Ci często narzekają na problemy z erekcją.

Mało osób zdaje sobie sprawę, jak duży wpływ na potencję ma palenie tytoniu. Wyniki przeprowadzonych badań naukowych są jednoznaczne: palenie papierosów zwiększa ryzyko impotencji o ponad 50%. Nikotyna w nich zawarta bezpośrednio oddziałuje negatywnie na naczynia krwionośne, jednocześnie powodując w przyszłości rozwój chorób sercowo-naczyniowych i udaru mózgu, sprzyjających rozwojowi zaburzeń wzwodu.Podobny efekt niesie nadużywanie alkoholu.

6. Czynniki hormonalne i pozostałe choroby

Czynniki hormonalne odgrywają bardzo istotną rolę w erekcji. Dlatego chorobygruczołów wydzielania wewnętrznego, zwłaszcza dotyczące osi podwzgórze – przysadka – jądro prowadzą do impotencji. Choroby innych gruczołów dokrewnych mogą także mieć swój negatywny wpływ.

Jako inne choroby mogące mniej lub bardziej przyczynić się do powstania zaburzeń erekcji wymienia się choroby gruczołu krokowego (także powikłania leczenia zabiegowego tych chorób) oraz przewlekłą niewydolność nerek, szczególnie u pacjentów dializowanych.

Nagłe urazy, w których doszło do uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego, miednicy (w tym nerwów i naczyń tam biegnących), a także bezpośrednio krocza i samego członka, powodują trwałe upośledzenie funkcji seksualnych. W związku ze swym charakterem są one często nieodwracalne. Podobnie niektóre wady wrodzone (m.in. brak jąder, rozszczep kręgosłupa) uniemożliwiają prowadzenie normalnego życia seksualnego.

Szczególną przyczyną powstawania zaburzeń erekcji są zabiegi i operacje niosące ryzyko upośledzenia ukrwienia i unerwienia członka: prostatektomia radykalna, adenomektomia, przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP), operacje na pęcherzu moczowym, wycięcie okrężnicy esowatej i odbytnicy.

Ostatnią, ale nie najmniejszą, grupą przyczyn powstawania zaburzeń potencji są działania uboczne zażywanych leków oraz innych substancji, które zaburzają fizjologię wzwodu. Badania wykazały, że odpowiadają one aż za 25% zaburzeń potencji. Niestety, kolejny problem polega na tym, że dużej części leków nie da się zastąpić innymi, skutecznymi w leczeniu choroby podstawowej i niepowodującymi zaburzeń erekcji.

• leki stosowane w psychiatrii – neuroleptyki (fenotiazyny, pochodne tioksantenu i butyrofenonu), leki przeciwdepresyjne (SSRI, trójpierścieniowe) i przeciwpadaczkowe,
• leki stosowane w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego – leki hipotensyjne (beta-blokery), moczopędne (tiazydy) i arytmiczne,
• leki stosowane w urologii – w terapii nietrzymania moczu i łagodnego rozrostu prostaty (finasteryd),
• leki stosowane w gastroenterologii,
• narkotyki – haszysz, heroina, LSD, kokaina.

Zaburzenia psychogenne

Każdemu mężczyźnie zdarza się raz na jakiś czas „nie dać rady”. Jest to wynikiem stresu w pracy, przemęczenia, niewyspania, wypicia zbyt dużej ilości alkoholu. Większość mężczyzn tłumaczy sobie wtedy: „pijany byłem”, „zmęczony byłem” i następnym razem przystępuje do stosunku, jakby nigdy nic się nie stało.

Niestety, są mężczyźni, czy to bardziej wrażliwi, czy też mający specyficzne cechy charakteru, których łączy bardzo ciężkie znoszenie stresu. Jeżeli taka osoba wierzy w mit „mężczyzny, który zawsze jest gotowy do stosunku”, ma bardzo duże szanse rozwinięcia zaburzeń erekcji na tle psychogennym.

Gdy takiej osobie przydarzy się osłabiona erekcja (w wyniku np.: niewyspania, stresu w domu albo braku satysfakcji z seksu z partnerką), wpada ona w swoistą pętlę. Tacy ludzie zaczynają rozmyślać, za bardzo biorą do siebie porażkę, napędzają się i zaczynają się bać następnego razu. Tak nasilony stres powoduje „kolejne niepowodzenie”, gdy dochodzi do następnego zbliżenia. Oczywiście to z kolei powoduje jeszcze większy stres i frustrację. I tu dochodzi do zapętlenia się sytuacji.

Na domiar złego mężczyźni ci często nie są w stanie sami wyjść z tej pętli. Zaczynają myśleć o chorobie, wpadać w kompleksy, rezygnować całkowicie z życia seksualnego. Często potrzebują pomocy psychologa, aby zdać sobie sprawę z przyczyny swoich problemów.

7. Przyczyny impotencji:

• przewlekły stres (problemy w pracy, na studiach, w rodzinie, w związku itd.),
• depresja i zaburzenia nerwicowe,
• nadmierna masturbacja i inne formy zaspokajania popędu,
• przemęczenie, niewyspanie i słaba kondycja fizyczna.

Bibliografia

Gregoir A. Impotencja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 832-00-185-36
Medler J., Sawicka M., Zaburzenia psychiczne u mężczyzn: wybrane zagadnienia, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kraków 2009, ISBN 978-83-86826-98-8
Jakima S., Lew-Starowicz M., Dysfunkcje seksualne w depresji, Most, Warszawa 2010, ISBN 978-83-60840-05-4
Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 83-01-15050-1

Zaburzenia erekcji - etiologia i leczenie

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.