Depresja po poronieniu

Utrata dziecka to dramat psychiczny dla kobiety, która chciała zostać matką. Poronienie oznacza wydanie na świat martwego płodu – dla kobiety jednak ten płód to jej dziecko. W tym przypadku narodziny niosą nie radość i życie, ale śmierć. Utrata dziecka prowokuje wiele pytań – dlaczego ja? co dalej? Kobieta, która tak bardzo dbała o prawidłowy przebieg ciąży, czuje się bezradna w obliczu tragedii. Po poronieniu niezwykle ważne jest wsparcie rodziny, psychologa oraz uświadomienie sobie, że nikt nie jest winny temu, co się stało.

1. Wpływ ciąży na kobietę

Ciąża jest czasem zmian w ciele i duszy kobiety. Dla przyszłej mamy jest to okres przygotowywania się do wejścia w nową rolę. Przygotowania do przyjścia dziecka na świat wymagają wiele energii i zaangażowania przyszłej matki. Oprócz zmian fizycznych, postępują także zmiany w psychice kobiety. Umysł kobiety przystosowuje się do przyjścia na świat dziecka, rodzą się w niej uczucia i więź z dzieckiem. Poronienie staje się bardzo bolesnym i traumatycznym przeżyciem. Wydarzenie to może być przyczyną rozwoju depresji u kobiety, która straciła dziecko.

Zobacz film: "Dieta śródziemnomorska a serce"

W okresie ciąży następujące w psychice kobiety zmiany wpływają na jej późniejsze zaakceptowanie dziecka, opiekę nad nim oraz otoczenie go uczuciami. Przyjście na świat dziecka jest bardzo ważnym wydarzeniem, na które kobieta przygotowuje się przez cały okres ciąży. Opieka nad nowonarodzonym dzieckiem jest bardzo trudna i wymaga wielu wyrzeczeń, dlatego też organizm i umysł matki jest na to przygotowywany od momentu zajścia w ciążę. Nawet kobiety, które nie akceptują faktu, że są w ciąży i nie chcą dziecka, przygotowują się wewnętrznie na jego przyjście na świat. W wyniku zmian hormonalnych kobieta jest w stanie zająć się maleństwem i zaspokoić wszystkie jego potrzeby.

2. Przyczyny poronienia ciąży

Poronienie zazwyczaj jest kojarzone z utratą dziecka lub niekiedy raczej rozwiniętego już zarodka. To doświadczenie dotyka 20% par. Tymczasem poronienie oznacza również utratę kilku- lub kilkunastodniowych zapłodnionych komórek jajowych i dotyczy aż 30% poczęć. Czasem zagrożenia ciąży tkwią w nieprawidłowym rozwoju płodu spowodowanym chorobami organizmu matki. Należą do nich:

• infekcje wirusowe – katar, biegunka, ból mięśni;
• zaburzenia hormonalne – niedobór hormonów płciowych, zakłócenia w gospodarce hormonalnej;
• zmiany w obrębie narządów rodnych – wady anatomiczne macicy: uszkodzenia szyjki macicy, mięśniaki, niewydolność szyjki macicy, uszkodzenia błony śluzowej;
• choroby zakaźne – chlamydioza, różyczka, toksoplazmoza oraz inne zakażenia bakteryjne i grzybicze;
• zaburzenia o podłożu immunologicznym – np. zespół antyfosfolipidowy;
• powikłania ciąży – zmiana zwyrodnieniowa tkanki tworzącej łożysko, ciąża pozamaciczna, przedwczesne odklejenie się łożyska, zakażenia wewnątrzmaciczne, pęknięcie pęcherza płodowego;
• choroba zarodka – wady chromosomalne zarodka lub inne zaburzenia genetyczne; to przyczyna 50% wczesnych poronień występujących w 7. lub 8. tygodniu ciąży;
• czynniki zewnętrzne – ciężka praca fizyczna, nieprawidłowa dieta, alkohol, nikotyna, promienie RTG, stres.

Prawidłowy rozwój płodu to rozwój bez powikłań przedstawionych powyżej. Oczywiście, kobieta może wpłynąć na ten rozwój przez dbanie o prawidłową dietę czy unikanie kontaktu z osobami chorującymi nawet na niewinne infekcje. Jednak niekiedy jej wrogiem bywa natura, która eliminuje zarodki dotknięte wadami genetycznymi. Niestety, taki stan rzeczy skazuje człowieka na poddanie się prawom natury.

3. Przebieg poronienia

• W przypadku wczesnego poronienia, zwanego całkowitym, występującego około siódmego tygodnia ciąży, organizm kobiety usuwa zarodek z całą tkanką płodową i macica oczyszcza się sama.
• Zaawansowana ciąża natomiast oznacza, że poronienie wiąże się z wydaleniem zarodka z częścią łożyska oraz błon płodowych. W tej sytuacji, po badaniu USG jamy macicy, konieczny jest zabieg wyłyżeczkowania macicy – mechanicznego usunięcia z niej pozostałości tkanki płodowej. Mimo że materiał płodowy jest poddany później badaniu histopatologicznemu, badanie nie zawsze wyjaśnia przyczynę poronienia.
• W sytuacji, gdy ciąża obumiera bez wydalenia płodu (z powodu zamknięcia szyjki macicy i braku skurczy mięśni), musi nastąpić wywołanie poronienia.

4. Poronienie jako trauma

Cały system zmian zachodzących w organizmie kobiety ciężarnej jest bardzo poważnym problemem, kiedy dochodzi do utraty ciąży. Strata dziecka jest traumatycznym przeżyciem i może doprowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych. Takie doświadczenie wiąże się z szeregiem trudności oraz przytłaczających emocji. Po utracie ciąży to kobieta najbardziej odczuwa konsekwencje tego wydarzenia. Otoczenie może jej nie rozumieć. Partner może nie wiedzieć, co się z nią dzieje i dlaczego ona reaguje w taki sposób. Pojawienie się w tym momencie zaburzeń nastroju i rozwój depresji również mogą być przyczyną pogłębiającego się wycofania kobiety i poczucia niezrozumienia.

Kobiety, których dotknęła utrata ciąży, mają problemy z zaadaptowaniem się do nowej sytuacji. Organizm przystosowany jest na zajmowanie się dzieckiem, natomiast do psychiki dociera fakt, że maleństwo nie żyje. Poronienie wyzwala trudne emocje, powoduje również zmiany w zachowaniu i postrzeganiu rzeczywistości. Kobietom po takim przeżyciu doskwierają takie dolegliwości, jak:

• utrata kontroli,
• poczucie osamotnienia i niezrozumienia oraz niesprawiedliwości,
• nadmierna czujność.

Emocje towarzyszące temu przeżyciu są bardzo silne i przytłaczające. Przeżywane są wtedy żal, smutek, strach, lęk, przerażenie oraz poczucie straty. Kobieta przeżywa je bardzo intensywnie, co zaburza jej codzienne funkcjonowanie.

5. Poronienie a depresja

Ciężar emocjonalny, z jakim musi się zmagać kobieta po stracie ciąży, może powodować rozwinięcie się u niej depresji. Stres, szczególnie tak silny, jak w przypadku poronienia, może stać się wyzwalaczem zaburzeń depresyjnych. Wycofanie się z życia oraz przytłoczenie może powodować niezauważenie problemu kobiety przez rodzinę. W takiej sytuacji stan kobiety może się jeszcze bardziej pogarszać, a poczucie niezrozumienia i osamotnienia – narastać. Niewystarczająca pomoc ze strony bliskich oraz niezrozumienie społeczne mogą prowadzić do ucieczki w świat własnych przeżyć i odseparowanie się od środowiska społecznego.

Rozwój depresji po utracie dziecka może być także spowodowany nieodpowiednią pomocą udzieloną kobiecie. Odsunięcie się od niej i pozostawienie samej z problemami może doprowadzić do znacznego obniżenia nastroju oraz pojawienia się myśli samobójczych. Może to być sytuacja zagrażająca życiu i zdrowiu kobiety.

Poronienie jest niezwykle trudnym przeżyciem dla przyszłej matki i może rzutować na całe jej dalsze życie. Zapewnienie kobiecie odpowiedniej pomocy oraz opieki po tym wydarzeniu daje jej i całej rodzinie szansę na poprawę sytuacji. Traumatyczne przejścia związane z utratą ciąży oraz z jej następstwami mogą prowadzić do rozwinięcia się depresji u kobiety. Udzielenie kobiecie odpowiedniego wsparcia ze strony najbliższych, słuchanie jej i próby zrozumienia mogą być pomocne w powrocie do zdrowia. W wypadku zaobserwowania znacznego utrzymującego się (lub pogłębiającego) spadku nastroju, apatii oraz wycofania się z życia należy skonsultować kobietę z lekarzem psychiatrą.

Oprócz pomocy psychiatrycznej oraz wsparcia ze strony najbliższych warto, by kobieta uczestniczyła w psychoterapii. Jej rodzaj powinien być dopasowany do indywidualnych potrzeb kobiety (może to być psychoterapia indywidualna, grupowa lub grupy wsparcia). Ten rodzaj pomocy może również przyspieszać powrót do zdrowia, ale przede wszystkim pozwolić kobiecie na poradzenie sobie z psychicznymi trudnościami oraz na przepracowanie przytłaczających emocji.

Rozwój depresji po utracie ciąży może spowodować całkowity zanik motywacji do działania oraz chęci do życia. W takim wypadku pomoc lekarza jest niezbędna, gdyż pozostawienie kobiety z jej problemem może doprowadzić do tragedii. Zainteresowanie problemami kobiety, otwartość na jej prośby i potrzeby oraz próby zrozumienia jej sytuacji mogą znacznie przyspieszyć powrót do zdrowia i poprawę samopoczucia.

6. Jak przeżyć utratę dziecka?

Depresja po poronieniu to częsty stan kobiet niemogących pogodzić się z utratą dziecka, z którym wiązały tyle nadziei. Apatia, brak poczucia sensu oraz stan niekończącej się żałoby mogą prowadzić do zaburzeń psychicznych. Proces wyjścia z depresji bywa trudny, ale to jedyny sposób na normalne życie. Pomocą w wydostaniu się z przygnębiającego stanu jest pokrzepiająca wiara w możliwość zajścia w ciążę już po około trzech miesiącach od poronienia. Wystarczy tylko trochę czasu na regenerację organizmu oraz przede wszystkim konsultację z lekarzem. Rodzina, przyjaciele oraz kobiety, które doświadczyły poronienia to ludzie, którzy powinni towarzyszyć kobiecie w jej zmaganiu się z emocjami. Tylko oni rozumieją, co teraz czuje – niektórzy obserwowali ją podczas ciąży, inni natomiast doświadczyli tego, co ona.

Żałoba pozwoli uczcić pamięć dziecka i pogodzić się z jego odejściem. Bez pożegnania z umarłym dzieckiem nie ma możliwości powrotu do życia. Pomocą w odnalezieniu równowagi psychicznej może okazać się wyjazd lub nowe zajęcie w domu. Pożądane są wszystkie zmiany angażujące umysł i ręce – prace domowe, remont czy amatorska twórczość artystyczna. Warto również pomyśleć o innych osobach, dla których warto żyć.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.