Dalekie podróże a podatność na zakażenia
Powszechnym zjawiskiem jest to, iż odbywając dalekie podróże doświadczamy różnego rodzaju zakażeń, objawiających się najczęściej biegunką, bólem brzucha, gorączką, złym samopoczuciem. Można uznać, że jesteśmy bardziej podatni na zakażenia w podróży. Spróbujmy znaleźć odpowiedź, dlaczego tak się dzieje.
1. Rola odporności swoistej
W odpowiedzi przeciw drobnoustrojom chorobotwórczym tj. bakteriom i wirusom, podstawową rolę odgrywa odporność swoista. Stanowią ją złożone mechanizmy, mające na celu: rozpoznanie, identyfikację, neutralizację i usunięcie patogennego czynnika z ustroju. Swoistość odpowiedzi polega na tym, że odpowiedź odpornościowa organizmu skierowana jest przeciwko konkretnemu czynnikowi szkodliwemu.
2. Nabywanie odporności swoistej
Odporność swoista pozwala bardzo szybko, przy pomocy głownie mechanizmów zależnych od przeciwciał (humoralnych) stłumić zakażenie, często nie doprowadzając do rozwoju pełnoobjawowej choroby. Niestety nie rodzimy się z wykształconymi, dojrzałymi mechanizmami swoistej odporności. Nabywamy je w trakcie naszego życia – od najmłodszych lat do starości – poprzez kontakt z patogenem. Zjawisko to nazywa się uodparnianiem. Rodzajem uodparniania czynnego są szczepienia, polegające na podaniu obcego antygenu, pozbawionego zjadliwości do organizmu, w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej i wytworzenia tzw. komórek pamięci, które w przypadku kolejnej styczności z tym antygenem, w sposób swoisty, zareagują natychmiastowo. Jak można się domyślić, organizm uodparnia się na patogeny ze środowiska bytowania.
3. Podróże a nowe patogeny
Nawiązując do powyższego, można wysnuć wniosek, że skoro nasz ustrój jest „zabezpieczony” przeciwko drobnoustrojom występującym w naszym klimacie i środowisku, to niestety, ale nie jest uodporniony przeciwko chorobom występującym w odległych krajach.
Wniosek jak najbardziej prawdziwy. Brak swoistego uodpornieniaprzeciwko wirusom i bakteriom jest przyczyną częstszego zachorowania przez podróżnych na np. częste w Egipcie i innych krajach bliskiego wschodu biegunki podróżnych (pasożyty, wirus HAV), czy też choroby gorączkowe. Z powyższego powodu najczęściej podróżny cierpi z powodu pełnoobjawowego zakażenia. Na szczęście większość z tych chorób jest niegroźna i nie pozostawia trwałych skutków dla zdrowia.
4. Szczepienia obowiązkowe
W wielu krajach, zwłaszcza strefy tropikalnej i subtropikalnej, wymagane jest posiadanie przez podróżujących Międzynarodowej Karty Szczepień Ochronnych oraz potwierdzonego poddania się szczepieniom ochronnym przeciwko chorobom endemicznie występującym w danym regionie. Najczęstsze choroby, przeciwko którym należy się szczepić to: żółta febra, cholera, wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV). Informacji na temat szczepień obowiązkowych w danym kraju udzielają konsulaty, a także lekarze specjaliści chorób zakaźnych w odpowiednich poradniach. Warto zajrzeć do kalendarza szczepień.
5. Stres i przemęczenie towarzyszące długiej podróży
Bez względu na braki w odpowiedzi swoistej, organizm w czasie długiej podróży narażony jest na znaczny wysiłek fizyczny i psychiczny, które wpływają negatywnie na odporność organizmu. Stres i przemęczenie są jednymi z podstawowych czynników osłabiających odporność organizmu. Poprzez mechanizmy neurohormonalne dochodzi do zwiększenia podatności na infekcje, przez co najmniej 24 godziny po zadziałaniu czynnika stresowego tj. intensywnego wysiłku fizycznego lub psychicznego. Działanie to potęgują, często bardzo rygorystyczne i napięte grafiki podróży objazdowych, organizowanych przez biura podróży. Bardzo wczesne wstawanie, intensywne zwiedzanie i krótki sen – wszystko to przyczynia się do osłabienia odporności.
6. Zmiany w diecie a zmniejszona odporność
Kolejnym czynnikiem, który może pośrednio wpływać na odporność organizmu, zwłaszcza na barierę ochronną, jaką są jelita z ich dobroczynną symbiotyczną florą bakteryjną, jest zmieniona dieta podczas podróży. Spożywanie posiłków złożonych ze składników, których, na co dzień organizm podróżującego nie przyswaja, w dodatku często przygotowywanych w mało higienicznych warunkach, powoduje zaburzenia w składzie flory bakteryjnej jelitowej, przez co zwiększona jest podatność na zakażenia drogą pokarmową.
Odbywając długą podróż należy zawsze pamiętać o zalecanych lub obowiązujących w danym regionie świata szczepieniach ochronnych i zaleceniach sanitarnych tj.: nie picie wody z nieznanych źródeł, dokładne mycie rąk przed posiłkiem, stosowanie leków antymalarycznych. Często nie jest możliwe całkowite zabezpieczenie się przed infekcjami podróżnych, jednak wiedza na ich temat pozwala wcześnie zareagować i przebyć chorobę bez komplikacji. Pamiętaj, aby zawsze przed podróżą zebrać informacje na temat zagrożeń epidemiologicznych występujących w danym kraju.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.