Dojrzewanie a depresja

Młodzi ludzie borykają się z wieloma trudnościami. Ich organizm przechodzi zmiany, mające na celu przystosowanie do dorosłego życia. Etap ten jest ciężki zarówno dla ciała, jak i umysłu młodego człowieka. Z powodu silnego oddziaływania hormonów zmienia się postrzeganie świata, problemy urastają do rangi niewyobrażalnych przeszkód, a wszystko dookoła zdaje się być zagrożeniem. Nastolatkowie czują się niezrozumieni, niepotrzebni i nie potrafią poradzić sobie samemu ze sobą.

1. Kiedy rozpoczyna się dojrzewanie?

Obecnie dojrzewanie płciowe rozpoczyna się u chłopców i dziewczynek pomiędzy 10. a 15. rokiem życia, ale zdarza się też, że pierwsza miesiączka pojawia się już około 8. roku życia. Szacuje się, że mniej więcej co 10 lat dojrzewanie płciowe u dzieci przyspiesza średnio o 2 miesiące.

Warto pamiętać, że dojrzewanie to nie tylko zmiany w wyglądzie fizycznym chłopców i dziewczynek, ale także zmiany społeczne i emocjonalne. To właśnie w tym czasie kształtują się zainteresowania i potrzeby dzieci, zmieniają się nastroje i pojawiają się wahania emocjonalne.

Zobacz film: "Depresja - przyczyny"

Wiek dojrzewania dzieci zmienia się nie tylko w Polsce, ale dotyczy już wszystkich młodych ludzi na świecie. W ciągu 10 lat przesunął się o miesiąc w Wielkiej Brytanii, a w Chinach pojawia się już 4 miesiące wcześniej niż przed dekadą.

2. Trudności okresu dojrzewania

Może się wydawać, że młody człowiek nie ma trudności ani problemów, które mogłyby wywołać u niego stan obniżonego nastroju, a nawet depresję. Dorośli często zapominają, jak czuli się w wieku kilkunastu lat i w jaki sposób wtedy myśleli.

Niezrozumienie oraz ignorowanie problemów młodego człowieka może wpływać na rozwinięcie się u niego poważnych zaburzeń psychicznych. Wbrew pozorom i postawom prezentowanym przez młodych, w okresie dojrzewania niezbędne jest wsparcie bliskich osób.

Pomoc rodziców daje nastolatkowi poczucie bezpieczeństwa oraz siłę do przezwyciężania trudności, jakie napotyka na drodze. Mimo tego, że kontakt z dzieckiem w tym czasie może być utrudniony (szczególnie przez jego poczucie dorosłości i potrzebę niezależności), to jednak warto jest próbować rozmawiać o problemach.

Zwracanie uwagi na potrzeby nastolatka oraz zainteresowanie jego życiem, będzie dla rodziców szansą na zauważenie i interwencję w razie problemów. Młodzi ludzie starają się ukrywać swoje zmartwienia za wszelką cenę. Rodzicom może wydawać się natomiast, że ich dziecko nie ma żadnych problemów i nie potrafią rozpoznać ich cierpienia.

3. Zdrowotne skutki dojrzewania

Brytyjscy naukowcy przeanalizowali zdrowie pół miliona osób, biorąc pod uwagę wiek dojrzewania. Z badań wynika, że dzieci, u których dorastanie rozpoczęło się wcześniej niż u innych badanych, były o 50% bardziej narażone na ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.

Autorzy badania stwierdzili, że takie wyniki są zdumiewające, a to że czas dojrzewania ma tak duży wpływ na cukrzycę jest wprost nie do uwierzenia.

Zespół Katedry Epidemiologii na Uniwersytecie w Cambridge ustalił, że o wczesnym dojrzewaniu dziewcząt świadczy wiek pomiędzy 9. a 11. rokiem życia, a o późnym pomiędzy 15. a 19.

U chłopców dużo trudniej było ustalić te granice, jednak stwierdzono, że prawidłowe dojrzewanie chłopców następowało między 9. a 14. rokiem życia. Badania wykazały, że zarówno zbyt wczesne, jak i zbyt późne dojrzewanie związane było z występowaniem wielu chorób, takich jak:

• rak szyjki macicy,
• rak piersi,
• atak serca,
• nadciśnienie,
• wczesna menopauza,
• stan przedrzucawkowy,
• astma,
• depresja,
• jaskra,
• otyłość.

4. Depresja czy dojrzewanie?

Okres dojrzewania jest czasem, kiedy młody człowiek chce być widziany jako osoba dorosła, ale nadal jego zachowanie i potrzeby świadczą o niedojrzałości. Ciężko jest te dwie sprawy ze sobą pogodzić. Powstający konflikt wewnętrzny oraz niezrozumienie ze strony bliskich i otoczenia może prowadzić do poważnych konsekwencji.

Dojrzewanie jest czasem, kiedy młodzi ludzie mają obniżony nastrój lub jego wahania, a także są podatni na wiele negatywnych czynników. Może to w konsekwencji prowadzić do zaburzeń psychicznych i depresji.

5. Depresja wieku dojrzewania

Rozwijanie się zaburzeń depresyjnych u dzieci i młodzieży nie jest zjawiskiem rzadkim. Obserwuje się przypadki depresji już u 12-latków. Dorośli, szczególnie rodzice nie chcą przyjmować do świadomości faktu, że już w tak młodym wieku dziecko może zmagać się z bardzo poważnymi zaburzeniami psychicznymi.

Rodzina nastolatka stara się tłumaczyć większość problemów psychicznych wiekiem dojrzewania. Jednak wnikliwa obserwacja oraz zainteresowanie się stanem psychicznym dziecka może wykazać, że są to o wiele trudniejsze problemy niż mogłoby się wydawać.

Depresji nie należy bagatelizować, niezależnie od wieku, płci czy środowiska jest ona poważną i ciężką chorobą. Depresja u młodych osób związana jest przede wszystkim z charakterystycznymi dla wieku dojrzewania trudnościami.

W tym czasie młody człowiek zmienia się z dziecka w dorosłą osobę. Jego potrzeby, emocje a także postrzeganie rzeczywistości stają się zupełnie odmienne. Zmiany te są gwałtowne i często stają się przyczyną powstawania kompleksów oraz obniżenia samooceny.

Brak odpowiedniej edukacji na ten temat, pozostawianie pytań bez odpowiedzi, a także unikanie rozmów z dzieckiem na tematy dojrzewania może prowadzić do pogłębiania się problemów, niezrozumienia oraz lęku przed tym, co się dzieje.

Zmiany w okresie dojrzewania dotyczą także wyglądu fizycznego. Dlatego też wielu nastolatków cierpi z powodu nieakceptowania swojego wyglądu oraz zaniżonej samooceny. Brak wsparcia ze strony najbliższych oraz wysokie wymagania mogą wpływać powstawanie coraz większych trudności.

6. Rozpoznanie depresji u nastolatków

Diagnozowanie depresji u nastolatka jest trudne, ponieważ wiele zachowań, związanych z dojrzewaniem, może maskować właściwy problem. Są to napady złości, bunt, znudzenie, bierność czy zmęczenie.

Depresja u nastolatka nie jest spowodowana tylko jego cechami lub przeżyciami. Na rozwój tego zaburzenia duży wpływ ma sytuacja rodzinna. Młodzi ludzie potrzebują wsparcia i bezpieczeństwa, jakie powinni im zapewnić rodzice.

Jeśli jednak zabraknie im tego ze strony najbliższych osób, nie potrafią poradzić sobie z przeciwnościami i wiele sytuacji ich przerasta. Dlatego też można uważać, że depresja w okresie dojrzewania jest nierozerwalnie związana z całym systemem rodzinnym.

Warto na to zwracać uwagę i starać się pracować nad całą rodziną, nie tylko nad chorobą dziecka. Objawy depresji młodzieńczej to:

• trudności w szkole,
• zachowania antyspołeczne,
• zaburzone kontakty z rówieśnikami,
• izolowanie się od grup rówieśniczych,
• wyobcowanie,
• pogorszenie relacji z rodziną,
• zamykanie się w sobie,
• brak chęci do rozmowy,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia motoryki,
• lęk,
• niepokój,
• obniżony nastrój,
• huśtawki nastrojów,
• niechęć,
• apatia.

Zaobserwowanie objawów zaburzeń depresyjnych powinno być sygnałem dla rodziców czy opiekunów. Wczesna interwencja oraz rozpoczęcie działań terapeutycznych dają dziecku szansę na powrót do zdrowia i poprawę sytuacji życiowej.

Jest to również ważne, ponieważ depresji w wieku młodzieńczym towarzyszą zwykle myśli samobójcze. Młodzi ludzie uważają, że nie są potrzebni na tym świecie, że nikt ich nie rozumie i nie obdarza uczuciem. Dlatego u nastolatka z nieleczoną depresją może dojść do podjęcia próby samobójczej.

7. Leczenie depresji w okresie dojrzewania

Leczenie depresji u nastolatka zwykle związane jest z psychoterapią. Metoda ta nie ma skutków ubocznych dla organizmu, jak w przypadku farmakoterapii. Terapia może być przeprowadzana indywidualnie lub grupowo. Zależy to od preferencji samego chorego oraz jego potrzeb. Bardzo ważna jest także psychoterapia rodzinna.

Depresja u nastolatka jest związana z działaniem całej rodziny, nie tylko jednostki. Dlatego podjęcie się przez całą rodzinę psychoterapii jest szansą na szybki powrót do zdrowia oraz zapewnienie dziecku odpowiednich warunków rozwoju.

Wspólna praca nad problemem pogłębia więzi rodzinne i uczy sprawnej komunikacji. Metoda ta jest skuteczna i pożyteczna dla wszystkich członków.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.