Elektrolity - normy, rola, objawy niedoboru, jak uzupełnić elektrolity
Elektrolity to pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety istnieje wiele sytuacji w czasie których intensywnie tracimy elektrolity, co negatywnie wpływa na nasze samopoczucie. Warto zwrócić na to uwagę szczególnie podczas biegunki, wymiotów, gorączki czy intensywnych treningów. Co warto wiedzieć o elektrolitach i jak je uzupełnić?
1. Czym są elektrolity?
Elektrolity to pierwiastki obecne we krwi, osoczu i płynach tkankowych w postaci wodnych roztworów. Do elektrolitów zalicza się sód, potas, wapń, magnez, chlorek i fosforany. Odpowiadają one za prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową, ciśnienie osmotyczne, przesyłanie impulsów nerwowych oraz pracę mięśni.
2. Prawidłowe stężenie elektrolitów
- sód: 135 - 145 mmol/l,
- potas: 3,5 - 5,1 mmol/l,
- magnez: 0,65 - 1,2 mmol/l,
- wapń: 2,25 - 2,75 mmol/l,
- chlor: 98 - 106 mmol/l,
- fosforany: 0,81 - 1,62 mmol/l.
3. Rola elektrolitów
Sód to aktywny składnik płynu międzykomórkowego, który reguluje nawodnienie organizmu. Wapń uczestniczy w przesyłaniu impulsów elektrycznych w neuronach. Magnez jest niezbędny do poprawnego działania układu nerwowego i mięśniowego. Potas kontroluje ciśnienie, pracę serca oraz mięśni. Chlor odpowiada za równowagę kwasowo-zasadową i prawidłowy przebieg procesów życiowych, Fosforany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek organizmu.
4. Kiedy tracimy najwięcej elektrolitów?
Istnieje wiele sytuacji, kiedy intensywnie tracimy elektrolity. Przede wszystkim dzieje się tak w czasie biegunki, wymiotów lub gorączki, z tego powodu w czasie choroby kluczowe jest picie dużej ilości płynów.
Podobnie jest podczas intensywnych treningów, pracy fizycznej czy nieodpowiedniej diety (głodówka, spożywanie zbyt małej ilości kalorii, przetworzona żywność). Na stężenie elektrolitów powinny zwracać uwagę osoby, które regularnie przyjmują leki, na przykład preparaty moczopędne lub regulujące ciśnienie krwi.
Na niedobór tych pierwiastków narażeni są również pacjenci z niewydolnością serca, chorobą nowotworową lub osoby regularnie sięgające po środki przeczyszczające. Często niewystarczającą ilość elektrolitów mają również osoby starsze, ze względu na nieodczuwanie pragnienia i gorszą kondycję organizmu.
5. Objawy niedoboru elektrolitów
- odwodnienie,
- ogólne osłabienie,
- złe samopoczucie,
- zmęczenie,
- brak energii,
- senność,
- nudności,
- bóle głowy,
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- drżenie i skurcze mięśni,
- nieprawidłowe ciśnienie,
- zaburzenia rytmu serca,
- obrzęki,
- osłabienie siły mięśni,
- brak apetytu,
- biegunka lub zaparcia,
- zaburzenia snu,
- zaburzenia koncentracji,
- zaburzenia pracy nerek lub wątroby.
6. Jak uzupełnić elektrolity?
Podstawą uzupełnienia elektrolitów jest picie dużych ilości wody wysoko zmineralizowanej i soku pomidorowego, ze względu na sporą zawartość potasu. Warto sięgać również po napoje izotoniczne z chlorkiem sodu lub potasu w składzie.
Ważna jest również odpowiednia dieta, bogata w pomidory, banany, suszone morele, pestki dyni, orzechy, migdały, kakao, oliwki, szpinak, jarmuż, nabiał, brokuł, sardynki czy sałatę. Kolejnym istotnym elementem jest odpoczynek oraz odpowiednia ilość snu (minimum 8 godzin).
7. Badanie elektrolitów
Badanie stężenie elektrolitów to jonogram, który można wykonać na podstawie próbki krwi żylnej. Wystarczy udać się do przychodni zdrowia po 12 godzinach na czczo, najlepiej w godzinach porannych.
Na kilka dni przed jonogramem nie należy zmieniać diety, intensywnie ćwiczyć ani pić alkoholu. Wynik mogą zaburzyć również leki, suplementy diety, zioła czy stres.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
