Fizjoterapia poporodowa - co to jest i komu jest to potrzebne?
Fizjoterapia poporodowa, choć jest odrębną, bogatą w wiedzę i badania naukowe dziedziną rehabilitacji, w Polsce dopiero raczkuje i powoli zaczyna przebijać się do świadomości społecznej. Zajmuje się dolegliwościami i powikłaniami wynikającymi ze zmian w organizmie kobiety, jakie zachodzą w czasie ciąży i po porodzie. Większość kobiet przyjmuje za naturalne takie symptomy jak ból kręgosłupa, utrzymujący się dyskomfort w obrębie krocza po porodzie, zmniejszone doznania seksualne, popuszczanie moczu w czasie zwiększonego wysiłku czy zwiotczały brzuch. Tymczasem zarówno tym, jak i wielu innym objawom, pojawiającym się w połogu i później, można zapobiegać lub skutecznie je leczyć, bez ingerencji farmakologicznej czy chirurgicznej.
1. Na czym polega fizjoterapia poporodowa?
Kolebką współczesnej fizjoterapii poporodowej jest Francja, która już od ponad 25 lat zapewnia każdej kobiecie 10 darmowych, 30-minutowych sesji z wyszkolonym fizjoterapeutą. Jak wygląda to w praktyce? Jeszcze tego samego lub następnego dnia po porodzie, na oddziale położniczym odwiedza kobietę terapeuta, który dokonuje diagnozy sprawności mięśni dna miednicy oraz mięśni brzucha. Jeśli obszary te są osłabione, fizjoterapeuta ustala z kobietą program ćwiczeń wzmacniających, który będzie realizowany w trakcie kolejnych wizyt. Trening dna miednicy polega na zaciskaniu mięśni krocza, często z oporem manualnym terapeuty, który uczy kontrolować i efektywnie kurczyć mięśnie okalające pochwę, cewkę moczową, odbyt i podtrzymujące narządy miednicy.
Jeśli po 10 sesjach fizjoterapeuta uzna, że konieczna jest kontynuacja treningu, może zlecić dodatkowe 10 sesji, które zrealizowane będą już poza szpitalem. Francuski system opieki zdrowotnej przewiduje też w swoich świadczeniach przepisywanie specjalnych elektrostymulatorów z elektrodą dopochwową, które wspomagają proces wzmacniania mięśni krocza. Takie urządzenie, jeśli przepisze je lekarz, refundowane jest w 60%.
Choć Polsce daleko jeszcze do standardów opieki francuskiej, to kobiety mogą skorzystać z usług wyszkolonych fizjoterapeutów w ramach prywatnych wizyt. Ważne jest znalezienie specjalisty, który ma doświadczenie i kwalifikacje konkretnie do pracy z kobietami w ciąży i po porodzie, gdyż specyfika tego czasu wymaga specjalnego postępowania terapeutycznego.
Wynika to z działania hormonów wydzielanych w tym okresie przez organizm kobiety, które zmieniają właściwości tkanki łącznej, wpływają na zwartość stawów, funkcjonowanie narządów wewnętrznych. Zmienia się też mechanika ciała, obciążenia oddziałujące na kręgosłup, miednicę, mięśnie dna miednicy, i krocze, które jest szczególnie narażone na obrażenia i powikłania poporodowe.
Konieczne jest więc, by terapeuta miał świadomość fizjologii i patologii funkcjonowania wszystkich układów w czasie ciąży i połogu, tak aby mógł poinstruować kobietę co do profilaktyki, możliwości zapobiegania przeciążeniom mięśni i stawów, prawidłowych pozycji karmienia i pielęgnacji noworodka czy terapii zaistniałych już dolegliwości.
2. Dla kogo fizjoterapia poporodowa?
A kto skorzysta na fizjoterapii poporodowej? Przede wszystkim świeżo upieczona mama, która może nie tylko uniknąć komplikacji zdrowotnych i szybciej wrócić do formy po urodzeniu dziecka, ale także poczuć się bezpieczniej w tym czasie pełnym dynamicznych zmian. Fizjoterapeuta powinien uspokoić kobietę, pokazać jej najbardziej ergonomiczne pozycje i sposoby karmienia i pielęgnacji noworodka, zdiagnozować wszelkie dolegliwości i zaplanować proces terapeutyczny w taki sposób, by nie przeciążyć i tak już zmęczonej mamy. Oczywiście skorzysta na tym i maleństwo, na którego samopoczucie wpływa stan psychofizyczny matki. Również partner może zobaczyć i odczuć w łóżku korzyści płynące z treningu brzucha i mięśni Kegla, powinien więc tym bardziej pomagać kobiecie w opiece nad dzieckiem i zapewnić jej codziennie chwilę na odetchnięcie i ćwiczenia.
Patrząc natomiast z szerszej perspektywy, beneficjentem wczesnej terapii poporodowej będzie nawet Narodowy Fundusz Zdrowia, dla którego koszty leczenia chirurgicznego zaniedbanych powikłań poporodowych, takich jak nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów rodnych, są bez porównania większe niż zapewnienie fizjoterapii kobietom po urodzeniu dziecka.
Warto więc poszerzać swoją wiedzę i świadomość, co jest fizjologią, a co patologią w połogu, i szukać profesjonalnej pomocy u wyszkolonych fizjoterapeutów. Skorzysta na tym zarówno mama, jak i jej najbliżsi. I pamiętajmy, że lepiej, zdrowiej i taniej jest zapobiegać niż leczyć!
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.