Gigantyzm - przyczyny, objawy, leczenie

Gigantyzm to nietypowo duży wzrost. Choroba ma dwie odmiany – jedna z nich występuje u dzieci, druga – u dorosłych. Gigantyzm powodowany jest przez nadczynność przedniego płata przysadki i wzmożone wydzielanie hormonu wzrostu, co doprowadza do tak zwanego wzrostu olbrzymiego. Choroba rozwija się w wieku młodocianym, kiedy nie doszło jeszcze do zrastania się nasad kości i skostnienia chrząstek wzrostowych. Jeśli wydzielanie hormonu wzrostu ustanie po osiągnięciu okresu pokwitania, to wzrost olbrzymi nie będzie łączył się z cechami akromegalii. Jeśli nadal będzie wytwarzany – do gigantyzmu dołączy akromegalia.

1. Przyczyny i objawy gigantyzmu

Najczęstszą przyczyną wydzielania zbyt dużej ilości hormonu wzrostu jest niezłośliwy guz przysadki. Inne choroby wpływające na wystąpienie wzrostu olbrzymiego to:

• zespół Carney'a,
• syndrom McCune-Albrighta,
• mnoga gruczolakowatość typu 1,
• nerwiakowłókniakowatość.

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Gruczolak lub przerost komórek kwasochłonnych przedniego płata przysadki powodują wydzielanie w nadmiarze hormonu wzrostu. U dzieci powoduje to zwiększenie wzrostu, wpływa także na narządy wewnętrzne. U dorosłych – wzrost się nie zmienia, tylko powiększają i pogrubiają się kości, chrząstki i tkanka łączna, również narządy mogą zmienić swój rozmiar. Dorośli chorują najczęściej pomiędzy 30. a 45. rokiem życia. Inne objawy wzrostu olbrzymiego to:

• opóźnione pokwitanie,
• podwójne widzenie lub trudności z widzeniem bocznym,
• wyraźnie zarysowana, wystająca szczęka,
• bóle głowy,
• nadmierne pocenie się,
• nieregularne miesiączki,
• duże dłonie i stopy z grubymi palcami,
• wydzielanie mleka z piersi,
• zgrubienie rysów,
• osłabienie.

Wystąpienie powyższych objawów powinno skłonić do wizyty u lekarza, by ustalić przyczynę nietypowo dużego wzrostu. W celu rozpoznania choroby przeprowadza się następujące badania:

• tomografię komputerową lub obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego – pomagają wykryć ewentualnego guza przysadki,
• badanie poziomu hormonu wzrostu,
• badanie poziomu prolaktyny – wysoki wskazuje na gigantyzm,
• badanie insulinopodobnego czynnika wzrostu – jego wysoki poziom może być oznaką wzrostu olbrzymiego.

Uszkodzenie przysadki może spowodować niski poziom kortyzolu, estradiolu (u dziewcząt), testosteronu (u chłopców), a także hormonu tarczycy.

2. Leczenie wzrostu olbrzymiego

W przypadku wystąpienia guza przysadki z wyraźnie zaznaczonymi brzegami, operacja jego wycięcia to dobra i często stosowana opcja leczenia. U wielu chorych zabieg chirurgiczny przynosi pożądane rezultaty. Niekiedy jednak chirurg nie jest w stanie całkowicie usunąć guza, dlatego korzysta się także z innych metod leczenia.

Najskuteczniejsza jest terapia somatostatyną, która zmniejsza wydzielanie hormonu wzrostu. Stosowani są także agoniści dopaminy, ale takie leczenie jest mniej efektywne. W celu przywrócenia normalnego poziomu hormonu wzrostu, lekarze sięgają niekiedy po radioterapię. Jednak uzyskanie optymalnych efektów leczenia trwa 5-10 lat. Wielu ekspertów korzysta z radioterapii wtedy, gdy operacja i przyjmowanie leków nie zdają egzaminu.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.