Trwa ładowanie...

Gorączka Q

Avatar placeholder
18.03.2015 09:19
Gorączka Q
Gorączka Q

Gorączka Q, nazywana także "kozią grypą", to zoonoza, co oznacza, że jest zakaźną chorobą odzwierzęcą. Jest to choroba bakteryjna, wywołana przez bakterie Gram-ujemne Coxiella burnetti. Gorączka Q najczęściej pojawia się we Francji i Australii. Może jednak wystąpić wszędzie, z wyjątkiem Nowej Zelandii. Uważana jest za jedną z najbardziej zakaźnych chorób na świecie, ze względu na to, że do wywołania objawów chorobowych wystarczy już jedna bakteria. W jej przebiegu występują objawy grypopodobne. Pojawia się nagła wysoka gorączka, utrata apetytu, kaszel i inne.

spis treści

1. Jak rozprzestrzenia się gorączka Q?

Gorączkę Q wywołuje bakteria Coxiella burnetii. Atakuje ona przede wszystkim zwierzęta parzystokopytne (owce, krowy, kozy), zwierzęta domowe i ludzi. Zdarzało się, że wykrywano tę bakterię także u ptaków, gadów i kleszczy, ale były to odosobnione przypadki.

Coxiella burnetii jest obecna w mleku, moczu i kale zakażonych zwierząt. Po wyschnięciu, bakteria zaczyna unosić się w powietrzu i zarażać drogą inhalacyjną. Bakterie gorączki Q długo pozostają żywe. Nie potrzeba ich wiele, aby zarazić kolejny organizm, co sprawia, że choroba jest bardzo zakaźna. Drogi zakażenia to przede wszystkim droga inhalacyjna, ale także poprzez kontakt z zarażonym zwierzęciem, kontakt z krwią zarażonej osoby lub kontakt seksualny (ale przypadki zarażenia się człowieka od człowieka są dużo rzadsze).

Zobacz film: "Wiedza i świadomość pacjentów w dobie Internetu"
Zapalenie płuc - zdjęcie RTG
Zapalenie płuc - zdjęcie RTG

Zdjęcie A - prawidłowy radiogram klatki piersiowej; zdjęcie B pacjent chory na zapalenie płuc

zobacz galerię

2. Objawy postaci ostrej gorączki Q

Gorączka Q dzieli się na dwie postaci tej choroby: ostrą i przewlekłą.

Okres inkubacji ostrej postaci gorączki Q to 2-6 tygodni. Ma często przebieg bezobjawowy. Jeśli pojawią się objawy, są to zazwyczaj:

  • gwałtowne i nagłe objawy grypopodobne,
  • gorączka (u 88-100 proc. chorych), która przechodzi po 5-14 dniach,
  • zmęczenie (u 97-100 proc. chorych),
  • bóle mięśni (u 47-69 proc. chorych),
  • bóle głowy (u 68-98 proc. chorych),
  • dreszcze (u 68-88 proc. chorych),
  • suchy kaszel (u 24-90 proc. chorych),
  • zapalenie płuc, o raczej łagodnym przebiegu,
  • zapalenie wątroby.

Do rzadziej występujących objawów ostrej postaci gorączki Q należą:

  • dezorientacja,
  • bóle w klatce piersiowej,
  • duszności,
  • mdłości,
  • wymioty,
  • biegunka.

U 1% chorych pojawiają się także objawy związane z układem sercowo-naczyniowym oraz objawy neurologiczne:

  • zapalenie osierdzia,
  • zapalenie mięśnia sercowego,
  • zapalenie mózgu,
  • zapalenie rdzenia kręgowego.

U 20 proc. chorych we Francji pojawiały się zmiany skórne, zazwyczaj był to rumień guzowaty.

3. Objawy postaci przewlekłej gorączki Q

Przewlekła postać gorączki Q występuje dużo rzadziej niż postać ostra. Postać ostra u kilku procent chorych przeradza się w postać chroniczną. Może się to stać po miesiącach, a nawet latach od zakażenia.

Osoby najbardziej narażone na rozwój choroby do postaci chronicznej to:

  • osoby z wadami serca,
  • osoby, u których układ immunologiczny nie działa poprawnie (chorzy na AIDS, zażywający kortykosterydy).

Głównym objawem postaci chronicznej gorączki Q jest zapalenie wsierdzia. U chorych mogą też pojawić się objawy:

  • niewysoka gorączka,
  • zmęczenie,
  • dreszcze,
  • bóle stawów,
  • pocenie się nocne.

U 10 proc. chorych pojawił się zespół chronicznego zmęczenia.

Inne objawy gorączki Q to objawy ogólnoustrojowe:

4. Zapobieganie i leczenie gorączki Q

W celu rozpoznania choroby wykonuje się kilka badań. Są to RTG klatki piersiowej i konsultacja kardiologiczna, w celu wykazania zapalenia wsierdzia, a także testy serologiczne, wykazujące obecność przeciwciał przeciw Coxiella burnetti.

Najlepszym sposobem zapobiegania gorączce Q to zaszczepienie się. W Australii, gdzie najczęściej dochodzi do zachorowań, została wynaleziona szczepionka przeciw gorączce Q. Szczepią się osoby mające bezpośredni kontakt ze zwierzętami:

  • weterynarze oraz personel weterynaryjny,
  • rolnicy,
  • osoby zajmujące się transportem zwierząt,
  • pracownicy laboratoriów,
  • pracownicy rzeźni.

Gorączka Q u ludzi w postaci ostrej zazwyczaj przechodzi sama po ok. 2 tygodniach. Antybiotyki mogą skrócić czas choroby, szczególnie jeśli zastosuje się je do 3 dni po pojawieniu się pierwszych objawów. W przypadku chronicznej postaci choroby zazwyczaj stosuje się hospitalizację. W postaci ostrej głównie stosuje się oksycyklinę, natomiast w postaci przewlekłej doksycyklinę i hydroksychlorochinę, które podaje się nawet przez 3 lata. W przypadku wystąpienia uszkodzeń mięśnia sercowego przeprowadza się także leczenie chirurgiczne.

Aby zapobiec zakażeniu bakterią, należy pasteryzować mleko, unikać kontaktu z zakażonymi zwierzętami, a także przeprowadzać szczepienia zwierząt i ich rutynowe badania.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze