Hematuria - przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie i leczenie

Hematuria, znana także jako krwiomocz, to obecność erytrocytów w moczu. O chorobie mówi się wtedy, gdy w moczu znajduje się więcej niż 5 sztuk/µl.Wyróżnia się mikrohematurię (krwinkomocz), gdy obecność czerwonych ciałek krwi można potwierdzić tylko w badaniu laboratoryjnym, oraz makrohematurię (krwiomocz), gdy mocz ma czerwone zabarwienie – zazwyczaj wystarczy 0,2 ml krwi w 500 ml moczu, by choroba zaistniała.

1. Przyczyny hematurii

Do powstania krwiomoczu mogą przyczynić się: zakażenie dróg moczowych, kamica nerkowa, kłębuszkowe zapalenie nerek, rak pęcherza moczowego, uraz, łagodny rodzinny krwiomocz, rak nerki, a także napadowa nocna hemoglobinuria. Obecność krwi w moczu może być również spowodowana długotrwałym, forsownym ćwiczeniem, a nawet przyjmowaniem kwasu acetylosalicylowego lub innych leków. Hematuria zawsze wymaga konsultacji z lekarzem i dokładnej diagnostyki. Jeśli nie jest możliwe

Zobacz film: "Główne osiągnięcia polskiej transplantologii"

ustalenie jej przyczyny, mówimy o krwiomoczu idiopatycznym. Ryzyko krwiomoczujest większe u:

• kobiet – ponad połowa pań ma infekcję dróg moczowych przynajmniej raz w życiu, której może towarzyszyć obecność krwi w moczu,
• młodych mężczyzn z kamicą nerkową lub syndromem Alporta,
• mężczyzn po 50. roku życia – wiąże się to z powiększoną prostatą,
• osób, które przeszły infekcję – zapalenie nerek po infekcji wirusowej lub bakteryjnej to najczęstsza przyczyna krwiomoczu u dzieci,
• osób, które miały w rodzinie przypadki kamicy nerkowej i innych chorób nerek,
• osób przyjmujących niektóre leki, zwłaszcza środki przeciwzapalne i przeciwbólowe,
• maratończyków – często dotyka ich tak zwana hematuria biegaczy.

2. Rozpoznanie krwiomoczu

W celu ustalenia przyczyny hematurii lekarz przeprowadza wywiad lekarski i zleca następujące badania:

• Badanie moczu – nawet jeśli krwiomocz wykryto właśnie podczas badania próbki, konieczne jest sprawdzenie, czy mocz nadal zawiera krew. Jednorazowy przypadek hematurii zwykle nie wymaga podjęcia kolejnych kroków. Badanie moczu pomaga także określić, czy pacjent ma infekcję dróg moczowych.
• Tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny – dostarczają szczegółowych obrazów narządów wewnętrznych.
• Cytoskopia – polega na dokładnym zbadaniu pęcherza i cewki moczowej za pomocą niewielkiej rurki zakończonej miniaturową kamerą.

Mimo przeprowadzenia badań, w niektórych przypadkach nie dochodzi do znalezienia przyczyny krwiomoczu. Wówczas zleca się kolejne testy, zwłaszcza gdy pacjent znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka nowotworu pęcherza na skutek palenia papierosów, kontaktu z toksynami lub uprzedniego poddania się radioterapii.

3. Zapobieganie i leczenie hematurii

Nie ma jednej, uniwersalnej metody leczenia krwiomoczu. Zależy ono od przyczyny. Leczenie krwiomoczu może polegać na przyjmowaniu antybiotyków (gdy zaburzenie powodowane jest infekcją dróg moczowych) lub przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego (gdy przyczyną jest nowotwór). Nie sposób zupełnie zapobiec hematurii, ale ryzyko krwiomoczu można znacznie zmniejszyć poprzez zastosowanie się do następujących wskazówek:

• Pij dużo wody, nie odwlekaj momentu oddawania moczu, zawsze wydal płyn po stosunku płciowym, po oddaniu moczu wytrzyj narządy płciowe papierem toaletowym i nie stosuj podrażniających środków do higieny intymnej – w ten sposób unikniesz infekcji dróg moczowych.
• Ogranicz spożycie soli, białka, rabarbaru oraz szpinaku – to pomoże ci zapobiegać kamicy nerkowej.
• Rzuć palenie i unikaj kontaktu z chemikaliami – wówczas ryzyko nowotworu pęcherza będzie mniejsze.

Nie wolno zapominać o prowadzeniu aktywnego trybu życia, ale z rozsądkiem, nie należy ćwiczyć ponad swoje siły.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.