Jak dbać o zdrowie? 7 zasad zdrowego życia
Jak dbać o zdrowie, którego życzą nam bliscy z okazji urodzin, imienin, ślubu czy zwykłych spotkań towarzyskich? Wszyscy chcemy cieszyć się idealnym zdrowiem przez wiele lat, ale czym to zdrowie w ogóle jest? Dlaczego dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne ma tak ogromne znaczenie? I jak możemy o nie zadbać, aby lekarza odwiedzać tylko podczas badań kontrolnych?
1. Czym jest zdrowie?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowie jako połączenie dobrej kondycji fizycznej, umysłowej oraz społecznej. Sam brak chorób, urazów i dolegliwości bólowych nie wystarczy, by uznać kogoś za w pełni zdrowego. Jakkolwiek ta definicja wywołuje sporo kontrowersji, nie sposób nie zauważyć zasadności tego sformułowania.
Człowiek jest zbyt złożonym organizmem, by oceniając jego stan zdrowia, ograniczać się do funkcjonowania samego ciała. Psychika człowieka oraz jego zdolność do życia w społeczeństwie również mają duże znaczenie.
2. Jak dbać o zdrowie
Jak dbać o układ nerwowy, limfatyczny, immumologiczny czy pokarmowy, by dożyć starości i cieszyć się jak najdłużej nienagannym zdrowiem? Odpowiedzi na to pytanie poszukuje wielu pacjentów. W pewnym stopniu zależne jest to od naszych genów, a na te nie mamy wpływu.
Ogromne znaczenie odgrywają również konkretne zachowania i nawyki. Zadbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne jest niezwykle istotne, ponieważ zapobiega rozwojowi wielu schorzeń w tym chorób cywilizacyjnych (te występują powszechnie na terenie krajów wysoko rozwiniętych).
2.1. Regularne badania profilaktyczne
Mimo iż definicja zdrowia może stanowić ciekawy temat do dyskusji, większość osób zgodzi się, że zdrowie to jedna z tych rzeczy, które doceniamy dopiero z chwilą ich utraty. Zwykle nie poświęcamy zdrowiu dużo uwagi, wychodząc z założenia, że dopóki nie odczuwamy bólu, wszystko jest w porządku. Należy jednak pamiętać, że wiele chorób w początkowym stadium zaawansowania przebiega bezobjawowo. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań kontrolnych.
Jak dbać o swoje zdrowie? Przede wszystkim warto systematycznie wykonywać badanie krwi i badanie ogólne moczu – te podstawowe, nieinwazyjne i niedrogie badania dostarczają wielu ważnych informacji na temat funkcjonowania narządów wewnętrznych. Dodatkowo pozwalają szybko wykryć niepokojące nieprawidłowości i umożliwiają sprawną reakcję z naszej strony.
Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka chorób serca i układu krążenia, dlatego istotne jest także regularne monitorowanie poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów.
Jak dbać o siebie na co dzień, aby uchronić się przed niebezpiecznymi schorzeniami?
Specjaliści nie mają wątpliwości, że monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi jest równie ważne, co wykonywanie badań kontrolnych. Pacjenci, którzy mierzą swoje ciśnienie regularnie za pomocą ciśnieniomerza mogą odpowiednio wcześnie wykryć nadciśnienie, które jest stanowi istotny czynnik ryzyka chorób serca i udaru mózgu.
Wskazane są również konsultacje z lekarzem po pojawieniu się niepokojących objawów. Lekceważenie dolegliwości bólowych lub zmian skórnych może mieć bowiem poważne następstwa. Wczesna diagnoza i podjęcie leczenia są szczególnie ważne w przypadku chorób nowotworowych. Im szybciej następuje ich wykrycie, tym większe są szanse pacjenta na wyleczenie.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2.2. Zrównoważona dieta
Aby zadbać o zdrowie, należy także zwracać uwagę na naszą dietę. To, co jemy, ma ogromny wpływ na to, jak się czujemy i co dzieje się w naszym organizmie. Regularna, zbilansowana dieta, obfitująca w odpowiednią ilość białka, węglowodanów, tłuszczów, składników mineralnych oraz witamin pozwala zachować równowagę i zapobiega wystąpieniu otyłości czy chorób metabolicznych.
Nadwaga i otyłość mogą zwiększać ryzyko wielu chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, choroby układu kostno-mięśniowego i niektóre rodzaje nowotworów.
Warto być także świadomym konsumentem i zwracać uwagę na skład produktów, które kupujemy - nie tylko spożywczych, ale także kosmetyków i ubrań.
2.3. Regularna aktywność fizyczna
Osobom, które zastanawiają się jak zacząć dbać o siebie polecamy ruch. Codzienna aktywność fizyczna nie tylko poprawia naszą kondycję, ale także wzmacnia wydolność krążeniowo-oddechową i zapobiega rozwojowi chorób układu krążenia, takim jak miażdżyca czy zawał serca. Wystarczy już pół godziny ruchu dziennie, aby poprawić ogólny stan naszego zdrowia.
Mówiąc o ruchu, można mieć na myśli wszystko - spacer, jogging czy jazdę na rowerze, a także nordic walking i szybki trening w domu z ulubionym internetowym instruktorem.
Należy także zadbać o picie odpowiednich ilości wody, aby nie dopuścić do odwodnienia, które może mieć poważne skutki.
2.4. Unikanie używek
Papierosy, narkotyki, alkohol oraz dopalacze mogą nie tylko zniszczyć zdrowie, ale również spowodować przedwczesną śmierć. Substancje, które nie są niezbędne do życia i prawidłowego funkcjonowanie u wielu osób powodują również uzależnienie.
Niektóre z nich wykazują działanie pobudzające, inne z kolei uspokajające. Ryzyko uzależnienia pojawia się wraz z pierwszym sięgnięciem po alkohol, papierosy czy marihuanę – tak u dorosłych, jak i młodych osób. Nadużywanie alkoholu może skutkować chorobą alkoholową, marskością wątroby, schorzeniami trzustki, uszkodzeniem mięśnia sercowego.
Palenie papierosów może z kolei doprowadzić do rozwoju przewlekłego zapalenia oskrzeli, raka płuc, raka języka, raka wargi, raka jamy ustnej, raka krtani. Marihuana zwiększa ryzyko rozwoju schizofrenii, psychoz i zaburzeń lękowych.
2.5. Odpowiednia ilość snu
Sen jest niezwykle istotny dla procesów regeneracyjnych organizmu. Podczas snu organizm naprawia uszkodzone komórki, wzmacnia układ odpornościowy, odbudowuje tkanki i reguluje metabolizm. Brak odpowiedniej ilości snu może prowadzić do osłabienia organizmu i zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób.
Sen odgrywa również ważną rolę w procesach poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja, uczenie się i kreatywność. Gdy śpimy mózg konsoliduje informacje, które zostały zdobyte w ciągu dnia, co pomaga w zapamiętywaniu i przyswajaniu nowej wiedzy.
Brak odpowiedniej ilości snu może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne. Osoby, które cierpią na chroniczny brak snu, mogą doświadczać zwiększonego ryzyka wystąpienia depresji, lęku i zaburzeń nastroju.
Sen odgrywa istotną rolę w regulacji równowagi hormonalnej i procesach neurochemicznych, które wpływają na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Wysypiając się, dbamy o zdrowie, regulujemy ciśnienie tętnicze krwi, przeciwdziałamy schorzeniom sercowo-naczyniowym takim jak nadciśnienie, choroba wieńcowa czy udar.
2.6. Higiena osobista
Pacjentom, którzy nie do końca zdają sobie sprawę z tegojak zadbać o zdrowie podpowiadamy: higiena osobista odgrywa w tym temacie niezwykle istotną rolę. Mycie rąk po skorzystaniu z ubikacji przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych i pasożytniczych. Dbanie o higienę ciała i miejsc intymnych przeciwdziała chorobom skóry, a także infekcjom bakteryjnym i grzybiczym.
2.7. Redukcja stresu
Co jest ważne dla zdrowia, oprócz regularnych badań kontrolnych, unikania używek czy cwiczeń fizycznych? Redukcja stresu. Badania naukowców pokazują, że osoby narażone przez dłuższy czas na działanie czynnika stresowego mogą borykać się z problemem przyspieszonej pracy serca, zaburzeń snu, nadciśnienia tętniczego czy wzrostu krzepliwości krwi.
Nadmierny stres może również skutkować zawałem bądź wylewem krwi do mózgu. Zredukować stres można za pomocą technik relaksacyjnych i ćwiczeń oddechowych. Warto również pomyśleć o spacerach oraz kąpielach leśnych.
3. Zdrowie to także praktyka uważności i nurt slow life
Obecne tempo życia może mieć zgubne skutki na nasze zdrowie. Ciągły pośpiech, życie w stresie i pod stałą presją nigdy nie przynosiło pozytywnych efektów, dlatego raz na jakiś czas warto także nieco zwolnić i wyciszyć się. Pomoże w tym praktyka jogi, medytacji, ciepła kąpiel z dodatkiem pachnącej soli czy spacer po lesie, wśród dźwięków natury i chłodnego, wilgotnego powietrza.
Praktyka uważności (mindfulness) i nurt slow life to stosunkowo nowe rodzaje stylu życia, niemniej jednak wiele osób widzi pozytywne aspekty zatrzymania się na chwilę w ciągu dnia i spowolnienie gonitwy myśli.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
