Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Piotr Sawicki

Katar u niemowlaka - objawy, leczenie, domowe sposoby

Podczas kataru u niemowlaka niezwykle ważna jest odpowiednia pielęgnacja noska dziecka
Podczas kataru u niemowlaka niezwykle ważna jest odpowiednia pielęgnacja noska dziecka (123rf.com)

Katar u niemowlaka to bardzo częsta dolegliwość. Małe dzieci są wyjątkowo nieodporne na działanie bakterii i wirusów, dlatego już w pierwszych miesiącach życia mogą zmagać się z przeziębieniem, któremu towarzyszy katar i zatkany nos. Zwykle nie jest to powód do niepokoju, niemniej jednak kataru u niemowlaka nie można lekceważyć, ponieważ nieleczony może doprowadzić do przykrych konsekwencji.

spis treści

1. Przyczyny kataru u niemowlaka

Najczęściej za katar u niemowlaka odpowiedzialny jest osłabiony układ odpornościowy, który naturalnie nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Dziecko jest narażone na działanie bakterii i wirusów. Bardzo trudno jest tego uniknąć, nawet jeśli jest się bardzo ostrożnym rodzicem. Prędzej czy później nasza pociecha może zachorować.

2. Objawy i rodzaje kataru u niemowlaka

Katar u niemowlaka może przybrać różne formy i mieć różny przebieg. Przede wszystkim jednak na skutek kataru dziecko ma kłopoty z oddychaniem. Jest przez to niespokojne, może więcej płakać (bo nie rozumie, dlaczego tak się dzieje). W przypadku silnego kataru mogą pojawić się także kłopoty ze snem. Wówczas dziecku należy poświęcić nieco więcej uwagi także w nocy.

Zobacz film: "Jak pozbyć się kataru?"

Sam katar także może przybrać różne postaci. Katar powstaje na skutek wydzieliny tworzącej się w górnej części dróg oddechowych. Może być ona:

  • wodnista lub gęsta
  • o białej, żółtawej lub zielonkawej barwie.

Katarowi mogą towarzyszyć także ropne nacieki. Zarówno one, jak i zabarwiona wydzielina, wskazują na infekcję wirusową lub bakteryjną. W tej sytuacji warto zgłosić się do lekarza, szczególnie wtedy, kiedy katar utrzymuje się przez dłuższy czas.

Jeśli katar jest wodnisty, najczęściej bardzo obficie spływa z dróg oddechowych na zewnątrz lub w stronę gardła. Bardzo ważne jest więc regularne wycieranie noska dziecka, ponieważ ono samo nie jest w stanie pozbyć się zalegających płynów.

Gęsta wydzielina utrudnia oddychanie i bardzo wolno opuszcza drogi oddechowe.

Katar u niemowlaka (WIDEO)
Katar u niemowlaka (WIDEO)

Katar u niemowląt to częsta dolegliwość, która utrudnia oddychanie. Dziecko jest rozdrażnione, boli

zobacz galerię

2.1. Katar alergiczny

Katar u niemowlaka może wystąpić na skutek alergii wziewnych. Czynników wywołujących reakcje alergiczne może być wiele. Najczęściej są to roztocza i pyłki kwiatowe, które wpadają do dróg oddechowych i podrażniają je. Katar może być także związany z alergią pokarmową, najczęściej na gluten.

Katar sienny zwykle utrzymuje się przez dłuższy czas i nie towarzyszą mu inne niepokojące objawy. Katar alergiczny u niemowlaka, zwłaszcza w przypadku uczulenia na kurz, charakteryzuje się najczęściej wodnista, przezroczystą wydzieliną.

Jeśli podejrzewamy u dziecka alergię, należy zgłosić się najpierw do lekarza rodzinnego, a następnie do alergologa.

2.2. Katar i zatkany nos

Wydzielina bardzo często zalega w nosie dziecka i bardzo trudno jest się jej pozbyć. Dodatkowo jest jej na tyle dużo, że dochodzi do niedrożności. W wyniku tak silnego i uporczywego kataru, nos dziecka stale jest zatkany, co znacznie utrudnia mu oddychanie.

Kiedy podczas kataru u niemowlaka jego nos jest zatkany, użyj specjalnego aspiratora do nosa, dzięki któremu można odessać zalegającą wydzielinę. Większość dostępnych aspiratorów wykonana jest z gumy i ma kształt gruszki lub rurki do odsysania.

Jak używać gruszki do nosa?

Naciśnij gruszkę i umieść końcówkę aspiratora w dziurce w nosie, a następnie rozluźnij ucisk. Po tym wyjmij aspirator i ściśnij go, aby usunąć wydzielinę. Zrób to samo z drugą dziurką.

W przypadku użycia innego aspiratora: umieść końcówkę w otworze noska, następnie wykonaj aspirację przy pomocy ust lub specjalistycznego aspiratora ssącego mechanicznego.

2.3. Katar z kaszlem i gorączką

Jeśli infekcja rozwinęła się już zbyt mocno, katarowi może towarzyszyć kaszel, zwykle mokry, z odkrztuszaniem wydzieliny. Często pojawia się także chrypka, którą słychać podczas płaczu i "gaworzenia" dziecka. Kaszel jest sygnałem informującym o tym, że infekcja stale się rozwija i objęła nie tylko nos, ale także pozostałą część górnych i dolnych dróg oddechowych.

Takiej infekcji często towarzyszy podwyższona temperatura i gorączka. Można próbować zbijać ją domowymi sposobami i lekami dostępnymi bez recepty, jednak taki stan nie może utrzymywać się zbyt długo.

Aby mieć pewność, że katar u niemowlaka nie jest objawem czegoś poważniejszego, pamiętaj, aby co kilka godzin mierzyć temperaturę noworodka. Podwyższona temperatura to sygnał, że dziecko powinien zbadać lekarz. Uwzględni on potrzeby noworodka i udzieli rad co do kierunku leczenia i pielęgnacji malucha.

3. Ile trwa katar u niemowlaka

W przypadku niemowlaków katar może utrzymywać się nawet przez 10-14 dni. U dzieci nieco starszych zwykle trwa około tygodnia. Jeśli nie towarzyszą mu inne objawy, możemy być spokojni - katar powinien ustąpić samoistnie, a jeśli zastosujemy odpowiednie leczenie, możemy pozbyć się go dużo szybciej.

4. Kiedy zgłosić się do lekarza

Jeśli katar u niemowlaka utrzymuje się dłużej, niż przez dwa tygodnie i nie ustępuje albo wręcz przybiera na sile już po kilku dniach, nie ma na co czekać. Warto zgłosić dziecko do pediatry, który oceni jego stan i przepisze odpowiednie leczenie.

Jeśli dodatkowo pojawia się gorączka, domowymi sposobami możemy ją leczyć przez 2 dni. Po tym czasie, jeśli nie nastąpi poprawa, również należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Bardzo możliwe, że konieczne będzie zbicie temperatury przy pomocy silniejszych leków.

Zobacz też:

5. Jak leczyć katar u niemowlaka

Przede wszystkim w leczeniu kataru u niemowlaka ważne jest regularne czyszczenie noska. W przypadku starszych dzieci dobrze jest je nauczyć, jak poprawnie wydmuchiwać zakatarzony nos. Absolutnie nie należy tego jednak robić przy pomocy patyczków do uszu. To częsty błąd popełniany przez rodziców

5.1. Nawilżacz powietrza

Katar u niemowlaka często powstaje na skutek niedostatecznie nawilżonego powietrza. Dzieje się tak szczególnie w sezonie zimowym i jesiennym. W tej sytuacji dobrym sposobem jest kupienie nawilżacza powietrza. Dzięki niemu powietrze w domu nie jest suche, a błony śluzowe dziecka nie reagują na przesuszenie katarem i gęstą wydzieliną.

Nawilżacz jest najbardziej skuteczny podczas drzemki i w nocy, gdy dziecko śpi. Jest to jednak raczej drogi sprzęt. Alternatywą dla tej metody jest rozwieszanie na grzejniku mokrych ręczników lub układanie w pobliżu dziecka zwilżonych pieluszek tetrowych, które będą stopniowo parować.

5.2. Krople do nosa dla niemowląt

Niektórzy polecają także krople na bazie soli fizjologicznej, jednak lekarze są raczej sceptycznie nastawieni. Takie krople, niewłaściwie stosowane, mogą spływać do gardła i powodować jeszcze większy dyskomfort. Dodatkowo sporo z nich wysusza błony śluzowe nosogardzieli, więc mogą nasilać problem kataru.

Prawdopodobnie jest to jedyny środek farmaceutyczny polecany do leczenia przeziębienia u małych dzieci, jednak przed ich zastosowaniem najlepiej jest skonsultować się z pediatrą lub laryngologiem, który poleci nam najlepszy i najbezpieczniejszy produkt.

Krople należy podawać w małych ilościach, a następnie sadzać dziecko lub podnosić mu głowę. Dzięki temu lek razem z wydzieliną będzie spływać na zewnątrz, nie do gardła.

Podczas leczenia kataru u niemowlaka ważne jest także dbanie o odpowiednie nawodnienie dziecka. Niemowlę traci więcej wody razem z wydzieliną, dlatego też niezbędne jest uzupełnianie tych braków.

5.3. Antybiotyki

Ta metoda jest ostatecznością, jeśli wszystkie poprzednie zawiodły. Stosuje się je w przypadku stwierdzenia infekcji bakteryjnych przy jednoczesnym występowaniu gorączki. Nie powinno się ich podawać dziecku dłużej, niż tydzień, chyba że lekarz postanowi inaczej. Dodatkowo nie można zapomnieć o ochronie jelit i flory bakteryjnej. Należy stosować probiotyki przeznaczone dla dzieci i niemowląt.

6. Domowe sposoby na katar u niemowlaka

Istnieje bardzo wiele sposobów na wyleczenie kataru u niemowlaka bez konieczności stosowania środków farmaceutycznych. Stosowały je nasze babcie, kiedy dostęp do leków był utrudniony. Są skuteczne i pomagają szybciej pozbyć się problemu.

6.1. Inhalacja i nawilżanie powietrza

Wśród domowych sposobów leczenia kataru u niemowlaka, oprócz inwestycji w nawilżacz lub dyfuzor zapachowy, do którego można wlać olejek eukaliptusowy albo miętowy, poleca się także inhalację. Najbezpieczniejsze będą te z użyciem soli kuchennej - wówczas mamy pewność, że nie wywołamy u dziecka alergii.

Aby przygotować taką inhalację, wystarczy zagotować dwie łyżki soli w litrze wody. Tak przygotowany napar należy ustawić gdzieś w pobliżu dziecka, ale nie na tyle blisko, żeby mogło dotknąć garnka i się poparzyć. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, kiedy dziecko już chodzi.

Jeśli niemowlę nie ma stwierdzonych żadnych alergii, można dodać zioła. Najlepiej wykonywać inhalację przy pomocy tymianku lub rumianku. Działają łagodząco, a tymianek dodatkowo pomaga w walce z kaszlem.

6.2. Oklepywanie i właściwa pozycja do spania

W przypadku zalegającej wydzieliny warto oklepywać delikatnie plecy dziecka. Ułatwi to odkrztuszanie i sprawi, że dziecko szybciej pozbędzie się kataru. Dodatkowo możesz układać dziecko na brzuszku lub boku, dzięki temu wydzielina będzie spływać na zewnątrz. Nie zapomnij też o wycieraniu noska bardzo często.

6.3. Sposoby na zatkany nos

Aby ułatwić dziecku oddychanie podczas snu, możesz wylać na poduszę kilka kropelek olejku eukaliptusowego lub miętowego albo zaaplikować mu na klatkę piersiową specjalną maść aromaterapeutyczną. Dobrym pomysłem są te na bazie majeranku.

Odtykanie dziecku noska i wycieranie za pomocą chusteczek jest ważne, bo pozwala udrożnić drogi oddechowe. Jeśli jednak katar i zatkany nos u niemowlaka utrzymuje się przez długi czas, dziecko zaczyna marudzić, jest płaczliwe, apatyczne i ma podwyższoną temperaturę ciała, nie ma co liczyć na skuteczność domowych sposobów. Należy zgłosić się do lekarza rodzinnego.

7. Nieleczony katar a skutki

Jeśli będziemy zbyt długo polegać tylko na domowych sposobach leczenia kataru u niemowląt, a dolegliwości będą się nasilać lub nie ustąpią po 14 dniach, możemy narazić dziecko na konsekwencje zdrowotne.

Najczęściej na skutek nieleczonego kataru u dziecka może rozwinąć się ostre zapalenie ucha i zatok przynosowych. Wydzielina zalegająca w nosie jest środowiskiem pełnym bakterii, dlatego może też uszkadzać delikatne błony śluzowe nosogardzieli. Może to doprowadzić do przerostu rzęsek i zaburzeń oddychania w przyszłości.

U dzieci z katarem bardzo często pojawia się tak zwana sapka, czyli sytuacja, w której pociecha z trudem łapie oddech, ma stale otwarte usta i rozszerzone skrzydełka nosowe. Dziecko wówczas często płacze. Jest to rodzaj reakcji obronnej - łzy rozpuszczają wydzielinę i ułatwiają oddychanie.

Zobacz także:

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Katar w ciąży
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze