Krew pępowinowa - pobranie i przechowywanie. Dlaczego rodzice się na to decydują?
Krew pępowinowa to bogate źródło komórek macierzystych – multipotencjalnych komórek organizmu. Ze względu na swoje właściwości są one wykorzystywane przede wszystkim w leczeniu chorób hematologicznych i onkologicznych.
Najwygodniejszą i jedyną nieinwazyjną metodą pozyskiwania komórek macierzystych jest pobieranie ich z krwii pępowinowej. Komórki macierzyste uzyskane po urodzeniu dziecka mają ok. dziesięciokrotnie lepsze zdolności regeneracyjne niż te pobrane ze szpiku kostnego. Co ważne, komórki pozyskane z krwi pępowinowej rzadziej przyczyniają się do powikłań po przeszczepieniu.
1. Formalności przed pobraniem krwi pępowinowej
Jeśli para spodziewająca się dziecka chce skorzystać z oferty rodzinnego banku komórek macierzystych, powinna skontaktować się z wybraną przez siebie organizacją i podpisać umowę. Należy również uiścić opłaty w wysokości ok. 2000 zł (część w momencie podpisania umowy, reszta ok. 1-2 miesiące po porodzie).
Gdy formalności zostaną dopełnione, rodzice otrzymują zestaw pobraniowy oznakowany w taki sposób, by nie doszło do pomyłek. W zestawie znajdują się sterylne narzędzia służące do pobrania krwi, a także dokumenty i inne konieczne materiały. Zestaw pobraniowy należy mieć ze sobą w dniu porodu w szpitalu. Przekazuje się go położnej.
W przypadku banku publicznego, konieczna jest pisemna zgoda rodziców na pobranie krwi dziecka oraz oficjalne zrzeknięcie się praw do niej.
2. Jak wygląda pobieranie oraz transport krwi pępowinowej?
Do pobrania krwi pępowinowej dochodzi po porodzie. Zabieg pozyskania krwi jest całkowicie bezbolesny, nieinwazyjny i neutralny. Za pomocą zestawu pobraniowego pobiera się krew ze sznura pępowinowego do specjalnego worka z płynem konserwującym (CPD), który ma zapobiegać procesowi krzepnięcia krwi.
Ponadto należy uzyskać próbkę krwi żylnej od matki dziecka. Materiał zostaje zabezpieczony w specjalnym pojemniku i przetransportowany do laboratorium. Następnie przeprowadza się badania w celu wykrycia ewentualnych zakażeń bakteryjnych i wirusowych. Niektóre banki wraz z pobraniem krwi umożliwiają pobranie fragmentu pępowiny.
3. Jak przebiega preparatyka krwi pępowinowej?
Krew pępowinowa zostaje poddana procesowi preparatyki polegającemu na izolacji komórek macierzystych i zabezpieczeniu ich przed procesem zamrożenia. Gdy porcja krwi jest zamrożona, następuje przeniesienie jej do zbiornika z ciekłym azotem o temperaturze -190°C.
W takiej temperaturze krew może być przechowywana przez długie lata. Aby nie stracić cennych właściwości, konieczne jest zamrażanie i utrzymywanie jej w warunkach spełniających najwyższe standardy.
Krew pępowinową bada się pod kątem parametrów istotnych dla ewentualnych przeszczepów. Jeżeli porcja krwi ma zostać zdeponowana w banku publicznym, należy oznaczyć jej antygeny transplantacyjne (antygeny HLA). Są one kluczowe, gdy biorcą krwi ma być inna osoba niż jej dawca. W bankach rodzinnych badanie antygenów HLA wykonuje się bezpośrednio przed transplantacją.
4. Jak przechowuje się krew pępowinową?
Krew pępowinowa jest przechowywana w bankach publicznych i bankach rodzinnych. W banku publicznym deponuje się krew bezpłatnie, ale rodzice dziecka nie mają do niej praw. Z komórek macierzystych mogą wówczas korzystać wszyscy chorzy. Taka możliwość dostępna jest w niektórych szpitalach, najczęściej w trakcie specjalnych akcji społecznych.
Jeśli rodzice chcą zapewnić sobie wyłączne prawo do wykorzystania krwi pępowinowej swojego dziecka, mogą zdeponować ją w banku rodzinnym. Jest to prywatna usługa medyczna oferowana przez banki komórek macierzystych (największy i najbardziej znany to Polski Bank Komórek Macierzystych).
Komórki macierzyste zachowują żywotność po rozmrożeniu nawet po upływie 15 lat. Profesor H.E. Broxmeyer – obecny przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego – opublikował pracę, w której pojawia się wzmianka o zachowaniu cennych właściwości komórek macierzystych aż po 24 latach przechowywania krwi pobranej z pępowiny noworodka.
Komórki macierzyste z krwi pępowinowej mogą być wykorzystywane do leczenia cukrzycy, podczas chemioterapii. Mają również swoje zastosowanie w medycynie estetycznej.
Artykuł powstał we współpracy z PBKM
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.