Leki a suplementy diety – różnice, możliwe interakcje. Kiedy stosować leki, a kiedy suplementy?
Leki a suplementy diety to temat, który wciąż jest przedmiotem wielu nieporozumień. Nierzadko pacjenci nie różnicują tych produktów, postrzegając oba jako środki lecznicze. Jednak są to odmienne kategorie produktów, regulowane w różny sposób i produkowane zgodnie z innymi standardami. Jaka jest różnica między suplementem a lekiem? Kiedy sięgać po suplementy, kiedy stosować leki?
1. Czym są leki i suplementy diety?
Leki to produkty lecznicze, posiadające właściwości zapobiegania lub leczenia chorób. Substancje w nich zawarte m.in. modyfikują procesy fizjologiczne, przez co hamują przyczyny lub objawy pewnych schorzeń. Mogą także zapobiegać ich rozwojowi. Produkty lecznicze zdefiniowane są w ustawie Prawo farmaceutyczne.
Suplementy diety nie są tym samym co leki. Co to jest suplement diety? Produkt tego typu nie ma właściwości leczniczych, a jest jedynie środkiem spożywczym. Może być traktowany jako uzupełnienie diety, ponieważ wypełnia luki żywieniowe.
Wprowadzane do obrotu suplementy są znakowane określeniem „suplement diety”, co pozwala odróżniać je od leków. Regulacje prawne dotyczące tych produktów znajdują się w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
2. Jaka jest różnica między lekiem a suplementem diety?
Suplementy diety i leki różnią się pod wieloma względami. Każdy produkt ma swoje odmienne przeznaczenie.
Suplementy a leki – różnice:
| Leki | Suplementy diety |
|---|---|
| efekt terapeutyczny, | efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny, |
| stosowane do diagnozowania, leczenia konkretnych schorzeń, zapobiegania niektórym chorobom, | nie są przeznaczone do leczenia konkretnego problemu zdrowotnego, uzupełniają codzienną dietę o składniki odżywcze, |
| wyprodukowane w zakładach spełniających normy Dobrej Praktyki Produkcyjnej, | nie jest wymagany tak wysoki standard produkcji, |
| część z nich dostępna jest na receptę, | produkty dostępne bez recepty, |
| udokumentowana skuteczność terapeutyczna, | oceniane jest jedynie bezpieczeństwo produktu, nie muszą mieć udowodnionej skuteczności, |
| szczegółowe informacje na temat składu, wskazań i przeciwwskazań do stosowania, środków ostrożności, możliwych działań niepożądanych i interakcji. | zawartość ulotki jest mniej szczegółowa, najczęściej odnosi się głównie do składu, czy dawkowania. |
3. Kiedy stosować leki, kiedy suplementy diety?
Leki stosuje się w przypadku wystąpienia objawów danej choroby lub z przepisu lekarza. Produkty lecznicze nie są obojętne dla organizmu i nie powinny być stosowane bez odpowiedniego wskazania. Przyjmowanie leków (także tych dostępnych bez recepty) zaleca się zawsze skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Suplementy diety przeznaczone są do uzupełniania prawidłowego żywienia. Ich przyjmowanie można więc rozważyć, gdy w diecie występują niedobory witamin czy składników mineralnych. Produkty tego typu mogą być pomocne u osób eliminujących niektóre składniki pokarmowe z diety, czy u seniorów.
Pomimo tego, że suplementy diety często kojarzone są ze zdrowym stylem życia, to jednak u osób zdrowych, stosujących zbilansowaną dietę, bardzo często nie ma potrzeby stosowania tego rodzaju produktów. Dlatego też zasadność ich przyjmowania dobrze jest omówić z lekarzem, dietetykiem klinicznym czy farmaceutą.
4. Możliwe interakcje między lekami a suplementami diety
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania suplementami diety. Produkty te coraz częściej przyjmowane są także przez osoby chore. Jak się jednak okazuje, niektóre składniki suplementów diety mogą wchodzić w interakcję z pewnymi grupami leków.
Suplementy diety są bowiem skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych, czy substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny. Składniki te mogą zmieniać działanie leków, chociażby poprzez zwiększenie ich wydalania, zmniejszenie wchłaniania czy zaburzenie metabolizmu.
Niektóre składniki suplementów diety, które mogą wpływać na działanie leków to m.in.:
- żeń-szeń – może wpływać na działanie leków przeciwdepresyjnych, przeciwcukrzycowych, inhibitorów monoaminooksydazy (fenelzyna, trancypromina i moklobemid),
- dziurawiec zwyczajny – możliwe interakcje z inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI),
- miłorząb japoński – może zaburzać działanie leków przeciwzakrzepowych (warfaryna, acenokumarol), działać drażniąco przy lekach przeciwzapalnych (ibuprofen, diklofenak, ketoprofen),
- niacyna – możliwe interakcje z lekami przeciwgruźliczymi (gryzeofulwiną),
- magnez – w dużych dawkach obniża absorpcję leków przeciwbakteryjnych, zmniejsza działanie m.in. leków przeciwzakrzepowych, przeciwgrzybiczych, przeciwbakteryjnych, przeciwbólowych,
- witamina C – duże dawki mogą podnosić stężenie estrogenu we krwi i wpływać działanie antykoncepcji hormonalnej.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
