Łysienie a hiperplazja przysadki
Hiperplazja przysadki prowadzi najczęściej do wzmożonego wydzielania hormonów. Wśród licznych objawów zaburzeń funkcji przysadki mózgowej występuje łysienie. Osoby cierpiące na tę przypadłość zmagają się z łysieniem androgenowym oraz bliznowaciejącym. Skuteczne leczenie przyczyny pierwotnej oraz znane sposoby ograniczania postępu łysienia mogą znacznie ograniczyć skutki działania tego przykrego procesu. Więcej na temat wpływu hiperplazji przysadki na łysienie przeczytasz w naszym artykule.
1. Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa jest niewielkim, ważącym zaledwie 0,7 g, gruczołem, którego funkcją jest produkcja oraz wydzielanie hormonów. Zlokalizowana jest w zagłębieniu kostnym czaszki, tzw. siodle tureckim. Gruczoł ten jest czynnie powiązany z podwzgórzem. Przysadkę możemy podzielić na trzy części:
- część przednia, gruczołowa, stanowiąca ok 70% masy narządu, odpowiedzialna za wydzielanie hormonów takich jak: prolaktyna, hormon wzrostu, hormon adenokortykotropowy, hormon tyreotropowy, hormon folikulotropowy, hormon luteinizujący oraz endorfiny,
- część pośrednia, której zadaniem jest wydzielanie hormonu melanoforowego, który odpowiada za syntezę pigmentu skórnego,
- część tylna, zwana nerwową, magazynuje wazopresynę i oksytocynę, które są wytwarzane w podwzgórzu.
2. Zaburzenia funkcji przysadki
Do stanów patologicznych funkcji przysadki należą niedoczynność oraz nadczynność gruczołu. Niedoczynnością nazywamy zespół objawów spowodowany niedoborem jednego lub kilku hormonów przysadkowych. Do przyczyn zaburzenia funkcji przysadki należą:
- nowotwory przysadki, podwzgórza oraz okolicy skrzyżowania nerwów wzrokowych,
- urazy czaszki oraz uszkodzenia jatrogenne,
- zaburzenia naczyniopochodne takie jak udar przysadki, poporodowa martwica, tętniak tętnicy szyjnej wewnętrznej,
- zmiany zapalne i naciekowe,
- zaburzenia wrodzone takie jak hipoplazja.
Objawy niedoczynności przysadki są zależne od skali niedoboru poszczególnych hormonów. Leczenie polega głównie na uzupełnianiu niedoborów hormonalnych.
3. Czym jest hiperplazja przysadki?
Nadczynność przysadki powodowana jest najczęściej przez hormonalnie czynne guzy przysadki. Do powstania guzów dochodzi w mechanizmie hiperplazji, czyli niekontrolowanego rozrostu komórek gruczołowych. Wiąże się to ze zwiększeniem produkcji oraz niekontrolowanym uwalnianiem hormonów przedniego płata przysadki. Guzy przysadki możemy podzielić ze względu na:
- inwazyjność: gruczolaki nieinwazyjne (nienaciekające otoczenia), inwazyjne (naciekające) oraz bardzo rzadko występujący rak przysadki,
- rodzaj wydzielanego hormonu: prolaktynowy, somatotropinowy, kortykotropinowy, gonadotropinowy, tyreotropinowy oraz guzy nieczynne hormonalnie,
- wielkość: mikrogruczolaki oraz makrogruczolaki,
- guzy przysadki dają różne objawy w zależności od rodzaju wydzielanego hormonu,
- guzy wydzielające hormon wzrostu powodują akromegalię oraz gigantyzm,
- zaburzenia miesiączkowania i niepłodność u kobiet oraz ginekomastia i hipogonadyzm u mężczyzn to domena guzów prolaktynowych,
- choroba Cushinga występuje przy guzach kortykotropinowych.
Przy hiperplazji przysadki, która prowadzi do nadczynności gruczołu obserwowane są również objawy łysienia.
4. Wpływ hiperplazji przysadki na łysienie
W następstwie hiperplazji przysadki mózgowej może występować łysienie androgenowe oraz łysienie przebiegające z bliznowaceniem. Łysienie androgenowe jest trwałą utratą włosów występującą zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Etiopatogeneza nie jest dokładnie poznana. Uważa się, że decydujące znaczenie mają czynniki genetyczne oraz zaburzenia androgenowe. Łysienie androgenowe jest związane z zaburzeniami faz wzrostu włosa. Występuje wydłużenie fazy telogenowej oraz coraz krótsze fazy anagenowe. Trichogram, czyli badanie włosów wykazuje wzrost liczby włosów telogenowych proporcjonalnie do nasilenia objawów łysienia. Do czynników prowokujących wypadanie włosów zaliczamy:
- detergenty w szamponach,
- lakiery do włosów,
- farby do włosów,
- stresowy tryb życia,
- przepracowanie.
5. Leczenie łysienia androgenowego
Do niedawna nie było żadnego skutecznego leczenia łysienia androgenowego. Obecnie wprowadzane są preparaty stymulujące odrost włosów. Wskazane przy łysieniu androgenowym jest postępowanie przeciwłojotokowe oraz przeciwbakteryjne. Lekiem, który wzbudził duże nadzieje jest preparat stosowany również w nadciśnieniu. Mechanizm działania przy odroście włosów polega prawdopodobnie na rozszerzaniu drobnych naczyń obwodowych. Po zaprzestaniu leczenia włosy ponownie wypadają a proces łysienia nadal występuje. U płci żeńskiej pomocne jest stosowanie środków antykoncepcyjnych o działaniu estrogenowym lub androgenowym.
6. Przyczyny łysienia bliznowaciejącego
Łysienie bliznowaciejące, zwane również bliznowatym jest procesem powodującym nieodwracalne uszkodzenie owłosionej skóry głowy. Jego przebieg może przybierać różną intensywność. Przyczyn łysienia bliznowatego jest wiele. Możemy je podzielić na wrodzone takie jak wrodzony niedorozwój skóry oraz nabyte wewnątrzpochodne oraz zewnątrzpochodne. Do czynników wewnątrzpochodnych zaliczamy:
- nowotwory skóry,
- przerzuty nowotworów do skóry,
- choroby układowe takie jak sarkoidoza,
- zaburzenia hormonalne związane na przykład z hiperplazją przysadki.
Czynniki zewnątrzpochodne:
- mechaniczne,
- fizyczne,
- chemiczne
- biologiczne.
Jako że łysienie bliznowaciejące powoduje trwałą i nieodwracalną utratę włosów możliwe jest tylko leczenie chirurgiczne oraz ewentualne usunięcie przyczyny powstawania zmian. Wyeliminowanie przyczyn łysienia, jak np. hipoplazji przysadki, nie spowoduje odrastania włosów, jedynie może zahamować proces łysienia. Sposób leczenia chirurgicznego jest uzależniony od rozległości występowania choroby. Można również zastosować rozmaite metody przeszczepiania włosów, które maskują miejsca pozbawione owłosienia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.