Zryw miokloniczny – co warto wiedzieć?
Zryw miokloniczny to odczuwalne szarpnięcie ciałem i wrażenie spadania, pojawiające się na przykład podczas zasypiania. To skutek skurczu mięśni, który powoduje ruch w obrębie jednego stawu czy kończyny, ale i całego ciała. Zrywy są krótkie, ale gwałtowne, stąd często wybudzają. Tym samym zalicza się je do zaburzeń snu związanych z przejściem ze stanu czuwania do stanu snu. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest zryw miokloniczny?
Zryw miokloniczny to pojęcie oznaczające skurcze mięśni pojawiające się na przykład podczas zasypiania (mioklonie przysenne). Towarzyszy im wrażenie spadania, które powoduje gwałtowne przebudzenie.
Przerwanie snu z powodu zrywu mioklonicznego obejmuje zarówno lekkie drgawki, jak i ostre szarpnięcia. Skurcze mogą dotyczyć pojedynczych mięśni, ale i grup mięśniowych, mieć charakter epizodycznego ruchu lub ich serii. Mioklonie zwykle obejmują kończyny górne oraz barki, ale także głowę bądź tułów. To jedno z zaburzeń przejścia między snem i czuwaniem.
2. Przyczyny mioklonii
Mioklonie (myoclonus), inaczej zrywania mięśniowe, to niespodziewanie i gwałtowne, szarpiące i krótkotrwałe napadowe zaburzenia ruchowe, polegające na krótkotrwałych skurczach mięśni. Mogą mieć różny charakter i przyczynę. Wyróżnia się mioklonie fizjologiczne, które występują najczęściej jako zryw miokloniczny podczas snu oraz mioklonie patologiczne.
Jeżeli gwałtowne skurcze obserwuje się u osób zdrowych, w typowych dla zrywu mioklonicznego sytuacjach (np. podczas zasypiania bądź snu), a epizody te nie mają wpływu na codzienne funkcjonowanie, mówi się o miokloniach fizjologicznych.
Warto pamiętać, że te mogą występować także w ruchu lub podczas wykonywania jakiejś czynności. Fizjologiczne mioklonie obserwuje się na przykład u noworodków podczas karmienia. Do tego typu zjawisk należy także czkawka.
Przyczyna zrywów mioklonicznych podczas zasypiania nie jest wyjaśniona. Znany jest jednak mechanizm działania zaburzenia. Odpowiada za nie mózg, który wysyła do mięśni impulsy elektryczne. Przypuszcza się, że są one związane ze zmianami prowadzącymi do spadku napięcia mięśniowego oraz mikroepizodami snu zbliżonego do snu REM podczas zasypiania.
Bardzo szybkie, mimowolne ruchy spowodowane skurczem mięśnia bądź spadkiem napięcia mięśniowego są wynikiem nieprawidłowej reakcji układu nerwowego. Mogą być konsekwencją tego, że mózg nieodpowiednio odczytuje pewne bodźce.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Złudzenie upadku może pojawiać się częściej, gdy dokucza przemęczenie, przeforsowanie po wysiłku fizycznym, stany lękowe bądź długotrwały stres, czyli okoliczności, którym towarzyszy zwiększona wrażliwość układu nerwowego.
Gdy mioklonie są objawem choroby, która najczęściej dotyczy układu nerwowego, mówi się o patologicznych miokloniach objawowych. Najczęściej powodują je zespoły otępienne, uszkodzenia i guzy rdzenia kręgowego, encefalopatia zakaźna, choroby spichrzeniowe czy ogniskowe uszkodzenia mózgu. Pojawienie się zrywu może być wyzwolone bodźcem świetlnym lub dźwiękowym, nagłym uczuciem strachu lub odczuciem bólowym.
3. Diagnostyka i leczenie
Fizjologiczne zrywy miokloniczne u niemowląt, starszych dzieci i dorosłych nie wymagają leczenia. Jeżeli pojawiają się często i utrudniają zasypianie bądź sen, zaleca się picie ziołowych herbat o działaniu uspokajającym i rozluźniającym. Ważne jest, by unikać przemęczenia i sytuacji stresowych, pamiętać też o odpoczynku i relaksie.
Terapii poprzedzonej procesem diagnostycznym wymagają mioklonie, które są nietypowe i niepokojące. Wówczas kluczowy jest wywiad lekarski i informacje na temat:
- okoliczności, w jakich pojawiają się zrywy miokloniczne,
- charakter i częstość występowania mioklonii,
- zażywane leki, leczone choroby,
- niepokojące objawy.
Bardzo ważne jest badanie lekarskie oraz badania dodatkowe, zarówno laboratoryjne, jak i obrazowe. To na przykład:
- stężenie elektrolitów oraz glukozy,
- kreatyniny,
- mocznika,
- bilirubiny,
- AST, ALT,
- elektroencefalografia (EEG),
- badanie obrazowe mózgowia (TK lub MRI).
Niekiedy niezbędna jest diagnostyka genetyczna.
Terapia mioklonii patologicznych zależy od choroby, która leży u ich podłoża. Niekiedy istnieje możliwość leczenia przyczynowego (np. w miokloniach metabolicznych, spowodowanych nowotworem układu nerwowego czy polekowych).
Leczenie objawowe wdraża się, gdy przyczyny nie są znane. Terapia zależy od rodzaju i stopnia nasilenia dolegliwości.
Zwykle wdraża się klonazepam, organiczny związek chemiczny z grupy benzodiazepin, stosowany jako lek psychotropowy o silnym i długotrwałym działaniu przeciwdrgawkowym i przeciwlękowym.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.