Trwa ładowanie...

Nadczynność przytarczyc - objawy, przyczyny, powikłania, leczenie

Avatar placeholder
10.05.2023 17:24
Nadczynność przytarczyc - objawy, przyczyny, powikłania, leczenie
Nadczynność przytarczyc - objawy, przyczyny, powikłania, leczenie

Nadczynność przytarczyc polega na zwiększeniu w surowicy stężenia parathormonu – hormonu przytarczyc, którego nadmiar powoduje hiperkalcemię (wzrost poziomu wapnia) oraz hipofosfatemię (spadek poziomu fosforanów we krwi). Przytarczyce to niewielkie gruczoły dokrewne położone w obrębie szyi tuż obok tarczycy. Gruczoły te grają główną rolę w procesie regulacji gospodarki wapniowej. Wydzielają parathormon, w skrócie oznaczany PTH, który wraz z kalcytoniną – hormonem wydzielanym przez komórki C tarczycy - i aktywną postacią witaminy D uczestniczy w regulacji gospodarki wapniowej.

spis treści

1. Nadczynność przytarczyc - objawy i przyczyny

Gruczoły tarczycy i przytarczycy
Gruczoły tarczycy i przytarczycy

Schemat tarczycy i przytarczycy. U góry gruczoł tarczycy, niżej gruczoł przytarczycy.

zobacz galerię

Do najczęściej pojawiających się objawów nadczynności przytarczyc należą:

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"
  • bóle kostne i wrażliwość na ucisk,
  • złamania kości, osteoporoza z tworzeniem się torbieli kostnych,
  • kolka nerkowa (wynika z obecności kamieni w drogach moczowych),
  • krwiomocz i zwiększone wydalanie moczu,
  • bóle brzucha (mogą wskazywać na zapalenie trzustki lub wrzody żołądka),
  • utrata łaknienia,
  • nudności i wymioty,
  • zaparcia,
  • depresja, psychoza.

Niekiedy choroba może przebiegać bezobjawowo, a zwiększone stężenie wapnia w surowicy wykrywane jest przypadkowo.

Przyczyny nadczynności przytarczyc to:

  1. Gruczolaki przytarczycpierwotna nadczynność przytarczyc. Niekiedy mogą im towarzyszyć guzy innych narządów wydzielania wewnętrznego. Choroba jest wówczas uwarunkowana genetycznie.
  2. Przerost przytarczyc w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek oraz zespołu upośledzonego wchłaniania w przewodzie pokarmowym – wtórna nadczynność przytarczyc. Niewydolne nerki nie przekształcają wystarczającej ilości witaminy D do jej aktywnej formy i w niewystarczającym stopniu wydalają fosforany. W wyniku kumulacji fosforanów w organizmie powstaje nierozpuszczalny fosforan wapnia i powoduje obniżenie wapnia zjonizowanego z krążenia. Oba mechanizmy prowadzą do hipokalcemii i w następstwie tego do nadmiernego wydzielania parathormonu i wtórnej nadczynności przytarczyc.
  3. Jedną z częstych przyczyn hiperkalcemii są przerzuty nowotworowe do kości. U tych chorych nie stwierdza się zmian patologicznych w przytarczycach.

Czynniki ryzyka nadczynności przytarczyc:

  • przebycie krzywicy lub niedobór witaminy D,
  • choroby nerek,
  • nadużywanie środków przeczyszczających,
  • nadużywanie preparatów naparstnicy,
  • płeć żeńska, wiek powyżej 50 lat.

2. Nadczynność przytarczyc - powikłania

Możliwe powikłania nadczynności przytarczyc obejmują:

Nadaktywność przytarczyc wpływa na kości, zęby, naczynia krwionośne, nerki, układ pokarmowy, ośrodkowy układ nerwowy i skórę. Choroba dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Najczęściej pojawia się u osób w wieku 30-50 lat.

3. Nadczynność przytarczyc - leczenie

Celem leczenia jest usunięcie nadczynności przytarczyc. Gruczolaki przytarczyc usuwa się chirurgicznie, natomiast wtórną nadczynność przytarczyc leczy się farmakologicznie. Ponadto zaleca się spożywanie diety ubogowapniowej (z ograniczeniem mleka i jego przetworów) oraz wypijanie dostatecznie dużej ilości płynów w celu niedopuszczenia do tworzenia się kamieni nerkowych. Przeciwwskazane są potrawy ostre i mocno przyprawione, które mogą drażnić żołądek i sprzyjać powstawaniu wrzodów.

Leczenie farmakologiczne nadczynności przytarczyc polega na podawaniu diuretyków, zwiększających wydalanie sodu i wapnia. W leczeniu przełomu hiperkalcemicznego podaje się kalcytoninę (hormon produkowany przez komórki C tarczycy, który obniża stężenie wapnia w surowicy), sterydy i bisfosfoniany.

Leczenie wtórnej nadczynności przytarczyc polega na ograniczeniu przyjmowania fosforanów w diecie, suplementacji aktywną formą witaminy D, stosowaniu leków wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym (różnego rodzaju węglany wapnia).

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Stężenie wapnia
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze