Niedoczynność jąder (hipogonadyzm męski) - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie
Niedoczynność jąder to inaczej hipogonadyzm męski. Wyróżniamy hipogonadyzm pierwotny i wtórny. Hipogonadyzm pierwotny zwany jest też jądrowym lub hipergonadotropowym. Upośledza on pracę jąder, działanie komórek Leydiga i komórek Sertoliego. Pierwotna niedoczynność jąder pojawia się w okresie dojrzewania lub dojrzałości płciowej.
1. Rodzaje niedoczynności jąder
Wyróżnia się następujące odmiany hipogonadyzmu:
- Hipogonadyzm pierwotny może mieć postać całkowitą lub częściową. Męski hipogonadyzm całkowity występuje, gdy dochodzi do równoczesnej niedoczynności komórek Leydiga i komórek Sertoliego. Niedoczynność jąder częściowa to brak czynności jednego rodzaju komórek - Leydiga lub Sertoliego.
- Hipogonadyzm wtórny to objaw znamionujący inną chorobę. Choroby jąder pojawiają się pod wpływem nieprawidłowej pracy podwzgórza, mózgu lub przysadki mózgowej. Problemy z podwzgórzem powodują niedobór gonadoliberyny GnRH. Nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki może doprowadzić do niedoboru gonadotropin LH i FSH.
2. Przyczyny i objawy hipogonadyzmu
Hipogonadyzm męski powstaje na skutek upośledzenia jednego lub obu jąder. Owo upośledzenie to np. brak lub niedorozwój jądra, nabyty brak jądra, uszkodzenie mechaniczne jądra, uszkodzenie jądra pod wpływem chorób zakaźnych, przewlekłych, pod wpływem alkoholizmu, zatrucia alkoholowego, niedożywienia, wnętrostwa jądrowego, guzów itd.
Niedoczynność jąder wywołuje różne objawy, w zależności od wieku mężczyzny. Cechy charakterystyczne dla hipogonadyzmu to:
- spodziectwo i wnętrostwo (pojawiające się w okresie dojrzewania),
- eunuchoidalna sylwetka,
- brak popędu płciowego,
- brak wzwodu,
- brak erekcji,
- częste zmiany nastroju,
- nadmierne osłabienie,
- bezpłodność,
- brak zarostu,
- brak owłosienia w okolicy miejsc intymnych i pod pachami,
- niedorozwój prącia, moszny, jąder,
- blada skóra,
- brak mutacji.
3. Diagnoza i leczenie niedoczynności jąder
Niedoczynność jąder można rozpoznać po wykonaniu badań laboratoryjnych na stężenie testosteronu, LH i FSH, badań na stężenie prolaktyny, badań nasienia na brak plemników, badania morfologii chromosomów, USG jąder. Leczenie hipogonadyzmu polega na usunięciu chorego jądra. Drugie - zdrowe - może przejąć funkcje tego chorego. W leczeniu stosuje się także androgenową terapię zastępczą. W czasie kuracji należy systematycznie monitorować poziom testosteronu i badać prostatę. Ważne jest także regularne badanie poziomu hemoglobiny oraz hematokrytu. Androgenowa terapia zastępcza jest dość prosta - polega na podawaniu pacjentowi domięśniowo dawki 200 mg preparatu z testosteronem co dwa tygodnie. Wpływ kuracji na samopoczucie i libido jest różny u poszczególnych pacjentów. Wbrew obiegowej opinii, terapia zastępcza nie zwiększa ryzyka raka prostaty, ale mimo to regularne jej badanie jest wskazane. Zaleca się także, by nie stosować terapii zastępczej w niedoczynności jąder u osób, które:
- chorują na raka prostaty lub piersi,
- mają hematokryt poniżej 50%,
- przeszły poważne problemy z sercem,
- odczuwają ciężkie dolegliwości dolnego odcinka dróg moczowych,
- mają problemy z prostatą,
- cierpią na nieleczony bezdech senny.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.