Leczenie białaczek u dzieci
Białaczka to rodzaj nowotworu, który atakuje układ krwiotwórczy. W szpiku kostnym są produkowane komórki krwi, dlatego białaczka jest bardzo poważnym schorzeniem. Jej leczenie zależy od jej typu i agresywności.
1. Objawy białaczki
Kiedy u dziecka pojawia się białaczka , jego szpik kostny zaczyna produkować zmienione przez nowotwór krwinki białe (czyli leukocyty). W zdrowym organizmie białe krwinki służą do zwalczania infekcji. Kiedy dochodzi jednak do produkcji nieprawidłowych krwinek białych, nie działają one poprawnie.
Czerwone krwinki są odpowiedzialne za transport tlenu w organizmie, płytki krwi za krzepnięcie krwi, a zdrowe krwinki białe za zwalczanie infekcji. Białaczka sprawia, że szpik kostny produkuje nieprawidłowe krwinki białe w tak dużej liczbie, że nie jest już w stanie dostarczyć wystarczającej ilości czerwonych krwinek (erytrocytów) ani płytek krwi (trombocytów), ani zdrowych krwinek białych.
Może to doprowadzić do objawów takich jak:
- gwałtowne chudnięcie,
- utrata apetytu,
- osłabienie,
- częste infekcje,
- siniaki na skórze,
- powiększone węzły chłonne,
- anemia,
- pocenie nocne,
- ból stawów i kości.
2. Rodzaje białaczek
Białaczka dzieli się na następujące rodzaje:
- ostra białaczka szpikowa (acute myeloid leukemia, AML),
- przewlekła białaczka szpikowa (chronic myeloid leukemia, CML),
- ostra białaczka limfoblastyczna (acute lymphoblastic leukemia, ALL),
- przewlekła białaczka limfocytowa (chronic lymphocytic leukemia, CLL).
Jeśli już białaczka jest wykryta u dziecka, jest to najczęściej jej ostra odmiana. Ostra białaczka limfoblastyczna jest najczęściej wykrywana właśnie u dzieci.
3. Chemioterapia wstępna
Głównym celem leczenia białaczki jest przywrócenie właściwego działania szpiku, a dzięki temu - prawidłowej morfologii krwi. Osiąga się to głównie dzięki chemioterapii. Leki są podawane w formie tabletek lub dożylnie. Mają one zniszczyć większość lub wszystkie zmienione chorobowo białe krwinki.
Chemioterapia wstępna (lub inaczej indukcyjna) oznacza, że dziecko otrzymuje kombinację różnych leków. Ich wybór zależy od rodzaju białaczki. Po fazie wstępnej leczenia, kiedy większość zmienionych komórek jest zlikwidowana, najczęściej białaczka przechodzi w stan bezobjawowy, co oznacza remisję choroby. Morfologia krwi powraca wtedy do normy, jednak białaczka wymaga dalszego leczenia tak, aby nie nawróciła.
4. Chemioterapia dokanałowa
Leki stosowane w chemioterapii mogą być też wstrzykiwane bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego otaczającego rdzeń kręgowy. Taka chemioterapia jest stosowana, jeśli komórki rakowe rozprzestrzeniają się do rdzenia kręgowego lub mózgu albo też ocenia się, że ryzyko takiej lokalizacji białaczki jest duże. Jednak jest pewne ryzyko, że takie leczenie wywoła działania niepożądane np. ataki padaczkowe.
5. Leczenie radioterapią
Podstawowym sposobem leczenia białaczki jest chemioterapia. Czasami jednak białaczka może wymagać naświetlania promieniowaniem jonizującym, czyli radioterapii. Stosuje się je najczęściej w przypadku, gdy komórki rakowe rozprzestrzeniły się do płynu mózgowo-rdzeniowego, a czasami też, gdy białaczka przyjmuje formę zlokalizowaną tj. guza, zwłaszcza w połączeniu z chemioterapią. Dzięki naświetlaniu, komórki rakowe są niszczone w innym mechanizmie, niż czyni to chemioterapia.
6. Dalsze leczenie chemioterapią
Dalsze leczenie białaczki, tak zwana chemioterapia konsolidacyjna, wymaga nieco innego zestawu leków niż przy terapii wstępnej. Ich wybór zależy od rodzaju białaczki i jej odpowiedzi na wcześniejsze leczenie. Leczenie jest skupione na zniszczeniu pozostałych zmienionych chorobowo komórek. Jest to ważna część terapii i może trwać kilka miesięcy po pierwszej chemioterapii. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka nawrotu, a często także wyleczenie chorego.
7. Białaczka a przeszczepienie szpiku
Przeszczepienie szpiku kostnego jest niezbędne, jeżeli:
- wystąpił nawrót choroby,
- ocenia się, że ryzyko wystąpienia nawrotu jest bardzo wysokie,
- chemioterapia i radioterapia nie są w stanie zahamować postępu choroby.
Zabieg przeszczepienia szpiku kostnego polega na wszczepieniu dziecku zdrowych krwiotwórczych komórek macierzystych pobranych od dawcy (przeszczepienie alogenicznych komórek krwiotwórczych), od dziecka sprzed terapii (bardzo rzadko, tzw. przeszczepienie autologicznych komórek krwiotwórczych) lub z krwi pępowinowej noworodka niespokrewnionego z chorym. Przeszczepiane poprzedzone jest zastosowaniem silnej chemioterapii i ew. radioterapii, umożliwia zniszczenie choroby i odbudowanie zdrowego szpiku kostnego.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.