Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Małgorzata Waszkiewicz

Osoby dorosłe - badania profilaktyczne

Osoby dorosłe - badania profilaktyczne
Osoby dorosłe - badania profilaktyczne

Badania profilaktyczne, zwane także przesiewowymi lub screeningowymi, mogą pozwolić ustrzec się wielu groźnych chorób i długo cieszyć się dobrym zdrowiem. Kiedy je wykonywać – najlepiej ustalić z lekarzem. Zależne jest to bowiem od wieku i płci pacjenta, jego trybu życia, jak również od obciążeń chorobowych w rodzinie.

Jakie badania profilaktyczne warto regularnie wykonywać?

spis treści

1. Pomiar ciśnienia tętniczego i stężenia glukozy we krwi

Na pewno warto zwrócić uwagę na ciśnienie tętnicze i jego regularny pomiar, który powinien być wykonywany przynajmniej raz w roku przez lekarza rodzinnego. Jest to ważne z tego względu, że nadciśnienie tętnicze rozwija się powoli i pomóc je wykryć we wczesnym stadium może tylko regularna kontrola. Choroba dotyczy głównie osób po 50. roku życia (choć zdarza się i u młodszych), otyłych, palących papierosy, z rodzin, gdzie nadciśnienie występuje. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby, warto zmienić dietę, zwiększyć aktywność fizyczną, rzucić palenie.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Badanie stężenia glukozy we krwi pozwala na wczesne wykrycie cukrzycy, nawet wtedy, gdy choroba nie daje jeszcze objawów. Zaleca się, aby oznaczać stężenie glukozy u każdej osoby powyżej 45. roku życia, a już wcześniej u osób z grupy ryzyka:

2. Badania układu trawiennego i inne badania przesiewowe

W przypadku profilaktyki raka jelita grubego najprostszym badaniem jest badanie kału na obecność krwi utajonej. Jeśli wynik będzie dodatni, prowadzi się dalszą diagnostykę w celu wyjaśnienia przyczyny pojawienia się krwi. Wykonanie takiego badania raz w roku zaleca się u osób po 50. roku.

Co najmniej raz na 10 lat powinno być wykonane natomiast badanie kolonoskopowe, czyli obejrzenie wnętrza jelita grubego po wprowadzeniu przez odbyt specjalnego, zakończonego kamerą urządzenia. Pozwala to nie tylko na zbadanie jelita, ale także na pobranie z ewentualnych niepokojących zmian wycinków do badania mikroskopowego oraz na usunięcia drobnych polipów. Takie działanie pozwala na wykrycie nowotworu we wczesnym stadium i skuteczne jego leczenie.

Badanie RTG klatki piersiowej powinno być przeprowadzane co roku u palących papierosy po ukończeniu 40 lat. Pozwala ono na wykrycie zmian nowotworowych w płucach.

Badanie densytometryczne kości pozwala na sprawdzenie ich gęstości i w razie potrzeby wprowadzenia odpowiedniej profilaktyki lub leczenia osteoporozy. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia powikłań choroby, takich jak złamania szyjki kości udowej, czy złamań kompresyjnych kręgosłupa. Badanie powinno być wykonywane u kobiet ok. 10 lat po menopauzie, u mężczyzn – po 65. roku życia.

Wizyty u dentysty powinny odbywać się regularnie co 6 miesięcy, co pozwoli uniknąć rozwoju próchnicy będącej źródłem infekcji i różnych chorób ogólnoustrojowych. Choroby przyzębia (np. paradontoza) jeśli nie są leczone, mogą zakończyć się utratą zębów.

Osoby, u których nie występują zaburzenia wzroku do 40. roku życia, powinny wykonywać profilaktyczne badanie co 2 - 3 lata. Po 50. roku życia wizyta u okulisty konieczna jest raz do roku.

3. Badania profilaktyczne dla kobiet

Najważniejszym badaniem w przypadku profilaktyki raka szyjki macicy jest cytologia. Polega ona na pobraniu przez ginekologa za pomocą specjalnej szczoteczki materiału do badania. Cytologię wykonuje się nie wcześniej niż 3 - 4 dni po miesiączce i nie później niż 3 - 4 dni przed nią. Nie powinno się współżyć, używać tamponów i stosować leków dopochwowych przed pobraniem wymazu. Pierwsza cytologia zalecana jest przed skończeniem 25. roku życia, nie później jednak niż 3 lata po rozpoczęciu współżycia. Wykonuje się ją profilaktycznie do 60. roku życia. Badanie wykonuje się początkowo raz w roku, później, jeśli nie występują czynniki ryzyka, można przeprowadzać je co 3 lata.

Profilaktyka raka piersi obejmuje:

  • samokontrolę piersi – kobiety już od 20. roku życia powinny same kontrolować stan swoich piersi, najlepiej wykonywać ją 3 dni po miesiączce;
  • badanie lekarskie piersi – prowadzone jest u kobiet między 20., a 39. rokiem życia raz na trzy lata, a u kobiet po 40. roku życia – raz do roku;
  • przesiewowe badanie mammograficzne – w Polsce zalecane są co roku po ukończeniu 50 lat, pozwala wykryć nowotwór we wczesnym stadium i zwiększa szanse wyleczenia, u młodszych kobiet zalecane jest USG.

Jeśli kobieta jest obciążana większym ryzykiem wystąpienia nowotworu (czynniki genetyczne, długotrwała HTZ), powinna częściej się badać.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze