Pękające kąciki ust – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie

Pękające kąciki ust, inaczej zajady, to powszechna dolegliwość. Zmiany, które pojawiają się wskutek stanu zapalnego nie tylko źle wyglądają, ale także bolą i pieką. Ich przyczyną są zwykle niedobory witamin i mikroelementów oraz infekcje. Jak sobie z nimi radzić? Co trzeba wiedzieć?

1. Jak wyglądają pękające kąciki ust?

Pękające kąciki ust, nazywane także zajadami, to objaw stanu zapalnego. Są nie tylko nieestetyczne, ale i dokuczliwe. Wywołują uczucie pieczenia oraz mrowienia. Sprawiają też, że spożywanie posiłków, a także mówienie, wywołują ból i dyskomfort.

Jak powstają zajady? Najpierw obserwuje się zaczerwienienie w kącikach ust, następnie dochodzi do pęknięcia przesuszonej skóry. W niedługim czasie tworzą się niewielkie, wypełnione płynem bąble. Po kilku dniach pojawia się na nich rana. Prowadzi do tego sączenie się substancji z powstałego bąbla. Gdy w porę nie zostanie wdrożone leczenie, pojawi się strupek.

2. Przyczyny pękania kącików ust

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Zajady pojawiają się z wielu przyczyn. Najczęściej są objawem infekcji grzybiczej i bakteryjnej. Rozwojowi stanu zapalnego sprzyja wilgoć, która stanowi dobre środowisko dla rozwoju drożdżaków, paciorkowców lub gronkowców.

Podłożem problem może być również antybiotykoterapia. Na infekcje drożdżakowe podatne są zwłaszcza osoby spożywające duże ilości węglowodanów. Pękające kąciki ust to częsty objaw niedoboru witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B2 (ryboflawiny) oraz nieprawidłowego poziomu żelaza (głównie niedokrwistość) i cynku.

Przyczyną niedoboru witamin może być zatem nieprawidłowa dieta. Inne przyczyny zajadów to niewłaściwa pielęgnacja, która prowadzi do kątowego zapalenia warg. To dlatego należy regularnie i dokładnie szczotkować zęby, dziąsła i język, ale i dbać o stan szczoteczki do zębów. Należy ją czyścić, a po trzech miesiącach używania wymienić na nową.

Trzeba również zachować ostrożność i przestrzegać zasad higieny podczas korzystania z aparatów ortodontycznych i protez dentystycznych. Zarówno uszkodzenia mechaniczne błony śluzowej, jak i zaniedbania higieniczne mogą sprawić, że kąciki ust popękają.

Zdarza się, że pękające kąciki ust są objawem cukrzycy typu 1 lub powstają z powodu alergii na nikiel czy składniki kosmetyków. Wpływa na nie także ogólna kondycja ust. Jeżeli wargi są popękane i suche, a i często oblizywane na wietrze, zajady pojawiają się na nich częściej.

Pękające kąciki ust w ciąży to jedna z typowych dolegliwości. Na powstawanie tego typu zmian szczególnie podatne są jednak nie tylko przyszłe mamy, ale i osoby przemęczone, wycieńczone chorobą, otyłe i żyjące w przewlekłym stresie. Problem dotyczy również dzieci, które często biorą do ust brudne przedmioty, często także obgryzają paznokcie.

3. Leczenie zajadów

Choć zajady często goją się samoistnie, proces ten można przyspieszyć, stosując różne preparaty. Trzeba skupić się jednak nie tylko na łagodzeniu dokuczliwych objawów, ale i ustaleniu przyczyny problemu. Jeżeli pękające kąciki ust dokuczają często, należy skonsultować się z lekarzem i wykonać badania laboratoryjne (np. morfologia krwi, poziom żelaza czy glukozy).

Leczenie przyczynowe oparte jest najczęściej o odpowiednią suplementację. W terapii objawowej stosuje się:

• kremy i maści na zajady,
• maści cynkowe,
• maści witaminowe (zawierające witaminę B2, A, E),
• maść pantenolową,
• preparaty z dodatkiem kwasu mlekowego,
• specyfiki z wyciągami roślinnymi (np. z popłochu pospolitego, wąkroty azjatyckiej, kasztanowca),
• preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym (sprawdza się na przykład Clotrimazolum na zajady).

Można również wykorzystać domowe sposoby na pękające kąciki ust, takie jak okłady z:

• drożdży,
• aloesu,
• ogórka,
• żyworódki,
• miodu,
• maści tranowej,
• papki na bazie pokruszonej polopiryny lub aspiryny z wodą.

Bardzo ważne jest nawilżanie ust wazeliną, pomadkami ochronnymi lub kremem.

4. Jak zapobiegać pękaniu kącików ust?

Ponieważ łatwiej zapobiegać niż leczyć, warto postarać się, by nie doszło do pękania kącików ust. Nie jest to trudne. Wystarczy pamiętać o kilku zasadach. Aby nie mieć zajadów, w celu zapobiegania zapaleniu kącików ust, należy:

• dbać o dietę. Ta powinna być dobrze zbilansowana, zasobna w witaminy i minerały,
• dbać o odpowiednią higienę jamy ustnej, regularnie wymieniać szczoteczkę do zębów,
• dbać o nawilżenie i natłuszczenie ust, chronić je zwłaszcza zimą,
• unikać podrażniania mechanicznego kącików ust,
• unikać częstego oblizywania warg,
• unikać przemęczenia i stresu. Pamiętać o higienicznym trybie życia i czasie na odpoczynek oraz regenerację organizmu.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.