Popromienne zwłóknienie tkanki płucnej
Radioterapia to jedna z metod leczenia miejscowego nowotworów złośliwych, w tym także raka piersi. Do niszczenia komórek nowotworowych wykorzystywane jest promieniowanie jonizujące. Jednak mimo coraz nowszych technologii stosowanych w radioterapii, które mają powodować, że wiązki promieniowania precyzyjnie kierowane są na guz, nadal nie udaje się wyeliminować w 100% działania promieniotwórczego na otaczające, zdrowe tkanki. Radioterapia stosowana w leczeniu raka piersi może powodować uszkodzenie narządów w klatce piersiowej w tym także płuc.
1. Na czym polega zwłóknienie tkanki płucnej?
Włóknienie płuc to stan, kiedy miąższ płuc na skutek różnych czynników zaczyna wypełniać się włóknikiem. Stan taki powoduje, że wymiana gazowa w zajętym tym procesem fragmencie płuca nie może odbywać się prawidłowo. Pęcherzyki płucne nie mogą się prawidłowo rozprężać. Pacjent zaczyna uskarżać się na uczucie duszności, a także znaczne zmniejszenie wydolności fizycznej. Pojawia się ogólnie złe samopoczucie, a czasami także suchy kaszel. Oddech może stawać się płytki i przyspieszony. W badaniu lekarskim u podstawy płuc mogą być słyszalne trzeszczenia. Włóknienie płuc, jeżeli dotyczy dużego obszaru narządu, może stać się przyczyną niewydolności oddechowej. Leczenie włóknienia płuc nie jest łatwe. Polega głównie na rehabilitacji oddechowej a czasami konieczne może być leczenie chirurgiczne.
2. Jak dochodzi do włóknienia płuc?
Promieniowanie skierowane na guz znajdujący się w sutku jest tak naprawdę kierowane na klatkę piersiową. Oczywiście naświetlania są dokładnie przygotowane i precyzyjnie sterowane komputerowo, aby dawka promieniowanie była skierowana dokładnie na komórki nowotworowe, jednak nie uda się sprawić by nawet w minimalny sposób promieniowanie nie oddziaływało na tkanki otaczające guz. W przypadku raka piersi, organami narażonymi na promieniowanie są serce i płuca. Według wykonanych badań, promieniowanie, które może być przyczyną uszkodzenia płuc, to takie, które ma wartość 20-30 Gy. Standardowa całkowita dawka napromieniowania w przypadku raka piersi to 45-50 Gy, podzielona na mniejsze dawki ok. 2 Gy. Wynika z tego, że dopiero całkowita dawka promieniowania może być przyczyną uszkodzenia płuc. Promieniowanie jonizujące działa między innymi na różne kaskady biochemiczne i fizyczne w organizmie, aby doprowadzić do zabicia komórki nowotworowej. Może ono być także przyczyną wytworzenia się stanu zapalnego, a tym samym indukcji produkcji włóknika.
3. Ryzyko zwłóknienia tkanki płucnej
Nie wiadomo tak naprawdę jak często radioterapia jest przyczyną włóknienia miąższu płucnego, jednak wiadomo, że bardzo rzadko promieniowanie jest przyczyną objawowego włóknienia płuc. Zazwyczaj nawet jeżeli do włóknienia dojdzie, to ze względu na precyzję aparatów emitujących promieniowanie, zajmie ono ułamek procenta całego miąższu płuc. Mimo tego, że zwłókniały fragment już się nie zregeneruje, to cała reszta prawidłowego płuca jest w stanie zrekompensować ten ubytek, a wymiana gazowa i oddychanie nadal będą prawidłowe. Oczywiście tak się dzieje, jeżeli osoba poddawana radioterapii ma zdrowe płuca. Inaczej sprawa się przedstawia, jeżeli pacjentka, oprócz tego, że zdiagnozowano u niej raka piersi, choruje także na jakaś chorobę płuc. Taka osoba ma wtedy już wyjściowo zmniejszoną pojemność oddechową i dodatkowo jej zredukowanie z powodu włóknienia może sprawić, że pojawią się objawy kliniczne, a nawet niewydolność oddechowa.
Leczenie nowotworu jest zazwyczaj agresywne i nie pozbawione skutków ubocznych. Walka z rakiem piersi też nie jest nigdy łatwa i przyjemna. Bez względu na rodzaj wybranej metody leczenia, czyli leczenia operacyjnego, chemioterapii, hormonoterapii czy radioterapii, mogą wystąpić działania niepożądane, jednak akurat radioterapia niesie za sobą najmniejsze ryzyko poważnych, groźnych dla życia powikłań. Najczęstszym powikłaniem po napromieniowaniu guza w piersi są objawy skórne, takie jak rumień, świąd czy łuszczenie skóry. Włóknienie płuc też może się zdarzyć, jednak są to zdecydowanie przypadki sporadyczne i mało prawdopodobne, że wystąpi w sposób jawny klinicznie u osoby bez chorób współistniejących. Większe ryzyko wystąpienia włóknienia płuc jako następstwa radioterapii pojawia się przy radioterapii raka płuc.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.