Powikłania astmy
Astma jest chorobą, której nie można wyleczyć, jednak można zmniejszyć jej objawy i progresję. Jeśli astma nie jest leczona lub jest leczona nieprawidłowo to może to doprowadzić do trwałych, niekorzystnych zmian w organizmie, a nawet śmierci pacjenta.
1. Życie z astmą
Astma jest chorobą, której nie można całkowicie wyleczyć. Prawidłowe leczenie pozwala jednak na ogół na kontrolowanie choroby i zwyczajne funkcjonowanie. Wysiłku fizycznego nie należy unikać, jest on zalecany wszystkim chorym. Powinien być poprzedzony powolną rozgrzewką lub wziewami leku. Zdarza się, że duszność atakuje nas w trakcie dnia lub budzi wcześnie nad ranem. Nie pozwala to na wykonywanie wszystkich czynności, chory na astmę jest niewyspany, nie funkcjonuje efektywnie w ciągu dnia. Oznacza to jednak, że nie jest prawidłowo leczony, gdyż w znacznej większości przypadków optymalne leczenie zapewnia wyzbycie się objawów i powrót do normalnej aktywności. Należy więc wtedy zgłosić się do lekarza w celu modyfikacji leczenia.
2. Test kontroli astmy
W 2006 roku GINA czyli międzynarodowe stowarzyszenie Global Initiative for Asthma złożone z lekarzy zajmujących się leczeniem tej choroby opracowało kwestionariusz mający pomóc zarówno lekarzom, jak i pacjentom w ocenie, czy astma leczona jest prawidłowo czy leczenie należy zmodyfikować. Jest to tzw. test kontroli astmy. Jest on dostępny m.in. na stronie internetowej astma.edu.pl. Składa się z 5 prostych pytań, za które można uzyskać razem 25 pkt. Wynik maksymalny oznacza dobre leczenie, 20-24 pkt. również, jednak prawdopodobnie można je jeszcze poprawić. Wyniki z mniejszą ilością punktów są wskazówką do zmiany leczenia.
3. Przebieg astmy
Choroba ta może rozpocząć się w każdym wieku i przebiega przewlekle. W okresie wczesnego dzieciństwa ujawnia się pod postacią nawracających zapaleń oskrzeli. Nie należy jednak martwić się, gdyż nie każde zapalenie oskrzeli świadczy o możliwości rozwoju astmy. Najczęściej zapalenia oskrzeli pojawiają się w wyniku infekcji wirusowej - wirusami grypy, paragrypy i RS. Starsze dzieci atakują przede wszystkim rhinowirusy, które stają się przyczyną zaostrzeń astmy. Obciążające jest zachorowanie na zapalenie oskrzelików spowodowane przez wirus RS w pierwszych 6 miesiącach życia. Połowa dzieci, które taką infekcję przebyły rozwija astmę w późniejszym wieku, druga połowa wraca do pełnego zdrowia. Dochodzi do tego, ponieważ wirus RS ma zdolność niszczenia nabłonka rzęskowego na ścianie oskrzeli. Odsłania to zakończenia nerwowe w oskrzelach i ułatwia ich podrażnianie.
U dzieci rozpoznanie astmy staje się pewniejsze w wieku kilku lat. Wtedy ataki duszności spowodowane zwężeniem oskrzeli zaczynają pojawiać się bez związku z infekcją. Wykonane dodatkowo badania tj. testy skórne i badania białek odpornościowych we krwi wskazują zazwyczaj na alergiczną przyczynę astmy. Astma dziecięca przebiega najczęściej łagodniej niż astma pojawiająca się w wieku dorosłym. U części dzieci, które chorowały na astmę lekką, w okresie dojrzewania objawy mają szanse zaniknąć. Można więc powiedzieć, że w rzadkich przypadkach udaje się „wyrosnąć” z astmy. Natomiast u około połowy dzieci w okresie dojrzewania objawy łagodnieją.
Astma rozwijająca się w wieku dojrzałym ma częściej podłoże niealergiczne i zazwyczaj trudniejszy przebieg.
4. Stopnie nasilenia astmy
W trakcie wieloletniego chorowania na astmę dochodzi do jej zaostrzeń. Mogą one mieć różne nasilenie i pojawiać się z różną częstotliwością. Rozwijają się one powoli lub nagle. Kiedy przyczyną zaostrzenia jest infekcja układu oddechowego lub zbyt słabe leczenie - objawy pojawiają się w dłuższym czasie, stopniowo - przez wiele godzin, dni lub tygodni. Kiedy zetkniemy się z czynnikiem wywołującym napad, np. alergenem - zaostrzenie pojawia się szybko. Jak już wspomniano, zaostrzenie może mieć lekki przebieg i ustąpić już po godzinie leczenia wziewami albo ciężki i prowadzić do najgroźniejszej postaci zaostrzenia jaką jest stan astmatyczny. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia i wymaga natychmiastowego reagowania - wezwania karetki pogotowia i leczenia w szpitalu. Nie leczone zaostrzenie może prowadzić nawet do śmierci.
Astma trwająca wiele lat, nie leczona lub nieprawidłowo leczona prowadzi do nieodwracalnych zmian w oskrzelach. Ich ściana przerasta, stają się mniej sprężyste i ich światło węższe. Przepływ powietrza przez drogi oddechowe zostaje ograniczony nieodwracalnie. Na szczęście systematyczne stosowanie leków, w tym zwłaszcza steroidów pozwala skutecznie spowalniać ten proces.
Chory na astmę nie może być w żaden sposób stygmatyzowany gdyż może on funkcjonować fizycznie, społecznie i intelektualnie porównywalnie jak jego rówieśnicy.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.