Gruczolaki cewkowe (adenoma tubulare) zlokalizowanie są w całej okrężnicy w 40 proc. przypadków po prawej stronie okrężnicy, w 40 proc. po stronie lewej, w 20 proc. występują w odbytnicy. Najczęściej są małe, do 10 mm średnicy i występują w grupach. W badaniach sekcyjnych stwierdza się je u 30–38 proc. osób. Rak w gruczolaku cewkowym występuje w 5–10 proc. Jest to nowotwór złośliwy, trzeba koniecznie wdrożyć leczenie. Polega ono na hemikolektomii czyli wycięciu połowy jelita. Rokowanie będzie można przedstawić dopiero po wykonaniu zabiegu oraz po zbadaniu histopatologicznym materiału, który został pobrany w czasie zabiegu. Badanie histopatologiczne pozwoli na ocenę złośliwości, przerzutów, dokładna ocenę budowy histologicznej oraz na określenie dalszego leczenia. Jeśli chodzi o dietę, to po samym zabiegu stosuje się dietę lekkostrawną. Po przebytej operacji stosuje sie zazwyczaj dietę ubogłobłonnikowa, ze względu na krótszą okrężnicę oraz dietę bezalkoholową. Z kolei w profilaktyce tego nowotworu ma zastosowanie dieta bogatobłonnikowa.
Jaki będzie wykonany zabieg zależy od umiejscowienia zmiany rakowej, jej wielkości oraz obecności lub braku nacieków i przerzutów. O tym zadecyduje chirurg po badanu pacjenta i po ocenie umiejscowienia zmiany. Do czynników ryzyka wystąpienia tego typu nowotworu należą: dieta, palenie papierosów, niewielka ilość ruchu, cukrzyca typu II, otyłość oraz picie alkoholu. Jeśli chodzi o objawy to zależą one od wielkości oraz od umiejscowienia guza. Często występuje krew w stolcu, czarne , smoliste stolce, może pojawiać się anemia niedoboru żelaza. Często nowotworowi towarzyszą bóle brzucha, które mogą mieć charakter stały i zmienny oraz kolkowy. Ponadto może dojść do zaburzenia rytmu wypróżnień, występowania naprzemiennie biegunek i zaparć oraz nawet do zatrzymania stolca. Ważna jest wczesna diagnostyka i leczenie.
