Trwa ładowanie...

Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny?

Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny?
Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny? (shutterstock)

Rezonans magnetyczny jest bardzo czułą i dokładną metodą diagnostyczną. Znalazł zastosowanie niemal w każdej dziedzinie medycyny. Jednak czy jest to badanie bezpieczne? Czy kobiety w ciąży powinny obawiać się rezonansu? Czy badanie MR może powodować nowotwór? Jakie są przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym? Czy MR mogą poddawać się osoby, które cierpią na klaustrofobię? Na te i inne pytania dotyczące rezonansu magnetycznego odpowie poniższy artykuł.

spis treści

1. Rezonans magnetyczny a badanie promieniami Roentgena

Rezonans magnetyczny to zestaw bardzo silnych magnesów. Jednak mimo tak wysokiego natężenia, pole magnetyczne rezonansu nie ma wpływu na organizm ludzki i pozostaje nieszkodliwe. Dlaczego tak jest?

Promieniowanie elektromagnetyczne może być całkowicie nieszkodliwe lub uśmiercać w przeciągu kilku chwil. Wszystko zależy od parametrów dawki i energii fotonu. O ile kwestia dawki jest łatwa do zrozumienia, to energia fotonu może nastręczać pewne trudności. Każde promieniowanie elektromagnetyczne, od fal radiowych przez światło po promieniowanie Roentgena i gamma, ma dwoistą naturę. Z jednej strony jest to fala a z drugiej strony cząsteczka. Zależność między falą, cząsteczką a wpływem na ciało ludzkie jest bardzo prosta. Im krótsza fala (czyli wyższa częstotliwość) tym większa energia fotonu, czyli cząsteczka jest cięższa i niesie więcej energii - jej wpływ na organizm jest groźniejszy. Fale radiowe mają bardzo słabe fotony. Promieniowanie Roentgena niesie dość energii, by zmienić DNA komórki. Rezonans magnetyczny natomiast wytwarza fale o niskich częstotliwościach, porównywalnych z radiowymi lub niższymi. Oznacza to, że nie jest w stanie uszkodzić żadnego wiązania chemicznego. Nie zmienia DNA, więc nie powoduje nowotworów ani zaburzeń rozwoju płodu.

2. Rezonans magnetyczny a klaustrofobia

Zobacz film: "Przebieg badania tomografii komputerowej"

Nie oznacza to, że rezonans magnetyczny nigdy nie zrobił nikomu krzywdy. Jak każda procedura medyczna wiąże się z pewnym ryzykiem. Jednak nie ma ono nic wspólnego z polem magnetycznym.

Rezonans magnetyczny zawiera w środku bardzo potężny magnes i zestaw cewek, które działają jak elektromagnesy. To wszystko jest duże i ciężkie. Dlatego typowy aparat MR, waży kilka ton, zajmuje cały pokój i posiada jedynie mały tunel o średnicy 60 cm w środku. Niektóre osoby cierpiące na klaustrofobię mogą bardzo źle znosić zamknięcie w takim tunelu. Zwłaszcza, że jest tam dość ciepło, a praca cewek powoduje nieznośny hałas, wywołujący wrażenie, że cały aparat zmiażdży nas swoją siłą.

3. Badania z kontrastem

Kontrast w badaniu rezonansem magnetycznym rzadko jest konieczny. Jednak jeżeli się go podaje, niesie to ze sobą pewne ryzyko. Kontrast używany w rezonansie magnetycznym najczęściej zawiera gadolin. To pierwiastek ziem rzadkich, bardzo silny diamagnetyk, ale też bardzo toksyczny związek. Gdyby podać go w czystej postaci, jest śmiertelną trucizną. Dlatego preparaty kontrastowe posiadają gadolin zamknięty w malutkich otoczkach ze związków helatujących, które nie dopuszczają pierwiastka do naszego organizmu. Taka jest teoria, jednak w praktyce bywa różnie. Zwłaszcza stare preparaty posiadają pewną niewielką ilość gadolinu, który uwolnił się z helatów. Ta ilość jest zbyt mała żeby uszkodzić cały organizm, jednak może niekorzystnie wpływać na nerki (zwłaszcza kiedy są chore). Dlatego też osoby z przewlekłą chorobą nerek powinny dostawać mniejsze ilości kontrastu oraz dużą ilość płynów przed i po badaniu. Osobom teoretycznie zdrowym przed wykonaniem MR zawsze na wszelki wypadek bada się jak funkcjonują nerki.

4. Rezonans magnetyczny a nowotwory

Mimo licznych badań prowadzonych w wielu krajach nie udało się znaleźć choćby drobnych poszlak łączących badanie rezonansem magnetycznym a powstawaniem nowotworów. Nie ma na to ani przesłanek teoretycznych, ani praktycznych. Tak więc rezonans uznawany jest za całkowicie bezpieczny pod względem onkologicznym.

5. Implanty a rezonans magnetyczny

Wszelkiego rodzaju wszczepy takie jak zespolenia kości, stalowe klipsy naczyniowe, sztuczne ślimaki słuchowe, aparaty słuchowe wszczepiane podskórnie czy neurostymulatory są bezwzględnym przeciwwskazaniem do badania rezonansem magnetycznym. Pole magnetyczne rezonansu wytwarza w każdym przedmiocie, który jest ferromagnetykiem silne prądy wirowe i przyciąga go do siebie z ogromną siłą. Dlatego klipsy naczyniowe mogły by zostać wyrwane i spowodować krwotok, a delikatne urządzenia elektroniczne miały by poprzepalane obwody, gdyby znalazły się w pobliżu rezonansu magnetycznego. Obecnie coraz częściej używa się wszczepów tytanowych lub z tworzyw sztucznych, które nie reagują na pole magnetyczne. Jednak elektronika zawsze jest wrażliwa.

6. Stymulator serca a rezonans magnetyczny

Osoby ze stymulatorem serca powinny omijać rezonans magnetyczny z daleka. Samo wejście do pomieszczenia z rezonansem, który jest wyłączony, może spowodować uszkodzenie rozrusznika i śmierć w wyniku nieprawidłowej pracy serca. Posiadanie tego typu urządzenia jest całkowitym przeciwwskazaniem do badania rezonansem magnetycznym. Delikatna elektronika zostałaby natychmiast uszkodzona i przestała podtrzymywać pracę serca. Jeśli badanie rezonansem jest absolutnie konieczne, najpierw trzeba usunąć stymulator. Niestety nie zawsze jest to możliwe.

7. Rezonans magnetyczny w ciąży

USG wciąż stanowi badanie pierwszego rzutu w ciąży i jest wzorem bezpieczeństwa. Jednak rezonans magnetyczny ustępuje mu tylko ilością badań i czasem obserwacji. Nie ma jak dotąd żadnych doniesień o niekorzystnym wpływie rezonansu na rozwijające się w łonie matki dziecko. Setki tysięcy kobiet zostało przebadanych rezonansem magnetycznym w czasie ciąży, a obrazy uzyskane w ten sposób pozwoliły skorygować wiele wad i uratować życie dzieci. Badanie nie spowodowało u nich wad wrodzonych ani żadnych innych niekorzystnych następstw.

Rezonans magnetyczny zaraz po USG najbezpieczniejszym badaniem obrazowym. Dodatkowo stanowi nieocenioną pomoc diagnostyczną i pozwala zobaczyć rzeczy, które nie są dostępne żadnemu innemu badaniu. Właściwie jedynym zagrożeniem podczas badania MRimplanty i klaustrofobia.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Rezonans magnetyczny głowy
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze