Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Tigran Torosian

Rodzaje chemioterapii w białaczce

Avatar placeholder
16.08.2021 16:34
Rodzaje chemioterapii w białaczce
Rodzaje chemioterapii w białaczce (123RF.com)

Rodzaj chemioterapii dobierany jest indywidualnie do każdego nowotworu. Chemioterapia, czyli leczenie cytostatyczne, to sposób leczenia chorób nowotworowych. Polega na stosowaniu szczególnych grup leków w walce z chorobą. Dzięki tej metodzie zniszczeniu mogą ulegać komórki nowotworowe zlokalizowane w całym organizmie. Stosowane leki działają głównie na komórki, które ulegają szybkim podziałom – takimi komórkami są komórki nowotworowe. W znacznie mniejszym stopniu zniszczeniu ulegają prawidłowe tkanki. Idealny lek cytostatyczny to taki, który niszczy komórki nowotworowe, nie doprowadzając przy tym do uszkodzenia prawidłowych komórek chorego.

spis treści

1. Rodzaje chemioterapii

Czym jest białaczka?
Czym jest białaczka?

Białaczka jest zbiorczą nazwą dla grupy chorób nowotworowych układu krwiotwórczego (jego zdecydowana

zobacz galerię

Białaczka jest zbiorczą nazwą dla grupy chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Rodzaj chemioterapii dobierany jest indywidualnie do każdego rodzaju nowotworu, a zastosowane leczenie może w zależności od zaawansowania choroby doprowadzić do wyleczenia, do powstrzymania dalszego postępu lub rozprzestrzeniania się choroby. Może prowadzić do złagodzenia objawów, a przez to do poprawy jakości życia. Im wcześniejsza faza nowotworu, tym większe szanse na wyleczenie.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Różna są drogi podania leku:

  • droga doustna – podanie tabletki czy kapsułki;
  • domięśniowa – kiedy lek podawany jest w formie zastrzyku domięśniowego;
  • dożylna – poprzez venflon podanie leku do żyły obwodowej. Jeżeli leczenie jest często powtarzane lub stosowane są leki mogące uszkodzić ścianę małych naczyń, cewnik zakładany może być do naczyń o większej średnicy;
  • lek może być również podawany dokanałowo – czyli bezpośrednio do kanału kręgowego.

Najczęstszą drogą jest podawanie doustne i dożylne.

Aby leczenie białaczki miało największe szanse powodzenia, konieczne jest przestrzeganie licznych zasad – każdy typ nowotworu ma określone ściśle sekwencje podawania – rodzaj stosowanego leku lub leków, wielkość dawki, czas podawania i ilość powtórzeń w określonym przedziale czasowym.

2. Okresy leczenia białaczki

Wyróżnia się poszczególne okresy leczenia cytostatycznego.

  • leczenie indukujące - polega na zastosowaniu intensywnej chemioterapii w celu uzyskania znacznego, radykalnego zmniejszenia liczby komórek białaczkowych. Celem jest uzyskanie remisji, czyli ustąpienia objawów klinicznych choroby, która niewykrywana jest tradycyjnie wykorzystywanymi metodami diagnostycznymi. Trwa zwykle kilka tygodni;
  • chemioterapia konsolidująca - ma na celu ustabilizowanie remisji poprzez zniszczenie pozostałych komórek nowotworowych. Leczenie trwa zwykle kilka miesięcy;
  • chemioterapia podtrzymująca, czyli pokonsolidacyjna, której celem jest utrzymanie remisji i zapobieganie nawrotom choroby. Leczenie jest zwykle długotrwałe.

Obecnie w leczeniu białaczek stosuje się głównie schematy złożone z kilku leków cytostatycznych ułożonych w odpowiednie cykle, jest to tak zwana chemioterapia wielolekowa. Łączenie kilku leków ma na celu zmniejszenie oporności nowotworu na stosowane leczenie. Znacznie rzadziej stosowana jest chemioterapia jednolekowa.

Dany lek może być włączony do schematu wielolekowego, gdy jest wykazane jego działanie na dany rodzaj nowotworu. Powinien posiadać inny mechanizm działania w stosunku do schorzenia od pozostałych stosowanych leków. Leki te nie powinny też wzajemnie na siebie oddziaływać oraz ich działania niepożądane powinny być odmienne, aby nie doszło do skumulowania objawów niekorzystnych w stosunku do jednej tkanki czy narządu.

3. Zasady stosowania chemioterapii

W leczeniu obowiązuje zasada chemioterapii sekwencyjnej, czyli stosowanie leczenia według danego schematu do czasu wystąpienia toksyczności, wymagającej zmiany farmakoterapii lub gdy stosowana terapia nie przynosi już efektu. Wówczas wprowadzany jest kolejny schemat leczenia.

Najczęściej stosowanymi lekami w leczeniu białaczek są:

  • antracyklina – grupa leków należących do antybiotyków, stosowany w leczeniu nowotworów, nie tylko białaczek i chłoniaków, ale także w leczeniu m.in. raka piersi, płuc;
  • arabinozy cytozyny – lek należący do antymetabolitów, czyli leków blokujących syntezę kwasów nukleinowych, które budują DNA i RNA;
  • metotrexat – także antymetabolit; stosowany przede wszystkim w białaczkach limfoblastycznych między innymi w celu profilaktyki i leczenia zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Stosowany jest również po transplantacji szpiku w celu zapobiegania choroby przeszczep przeciw gospodarzowi;
  • etopozyd – pochodna podofilotoksyny, szeroko stosowana w hematologii i onkologii;
  • winkrystyna – alkaloid, który powoduje hamowanie mitozy.

Chemioterapia w białaczkach ma bardzo szerokie zastosowanie, zarówno jako podstawowa metoda leczenia, jak i przygotowanie do ewentualnego przeszczepu szpiku. Znaczną wadą tej metody są liczne objawy niepożądane, występujące w trakcie terapii. W każdym przypadku należy więc wziąć pod uwagę prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepożądanych, a z drugiej strony prawdopodobieństwo korzyści z leczenia.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze