Rodzaje jaskry

Jaskra jest chorobą oczu, która powoduje trwałe uszkodzenie nerwu wzrokowego. W rezultacie u chorego następuje pogorszenie wzroku lub całkowita jego utrata. Do zmian w nerwie wzrokowym przyczynia się zwykle skok ciśnienia w gałkach ocznych. Wyróżnia się kilka rodzajów jaskry, przy czym dwie najczęściej występujące odmiany choroby to: jaskra otwartego kąta oraz jaskra zamkniętego kąta.

1. Jaskra otwartego kąta a jaskra zamkniętego kąta

Jaskra otwartego kąta to najbardziej powszechny typ jaskry, diagnozowany w co najmniej 90% przypadków choroby. Ta odmiana jaskry jest spowodowana przez powolne blokowanie się kanalików odprowadzających wydzielinę z oka. Blokada zwiększa ciśnienie wewnątrzgałkowe. Choroba rozwija się powoli i towarzyszy choremu do końca życia. Jaskra otwartego kąta jest chorobą podstępną – może nie dawać o sobie znać przez długi czas. Chory zwykle nie dostrzega jej objawów i nie zdaje sobie sprawy z uszkodzenia wzroku. Jaskrę otwartego kąta określa się również mianem jaskry pierwotnej lub przewlekłej.

Znacznie rzadziej diagnozuje się jaskrę zamkniętego kąta. Ten typ jaskry jest wywoływany przez zablokowanie lub zwężenie kąta przesączania. Stan ten powoduje nagły wzrost ciśnienia ocznego. Choroba postępuje szybko, a jej symptomy są wyraźne i uciążliwe. Chory doświadcza silnego bólu oczu, nudności, wymiotów, bólu głowy oraz obfitego łzawienia oczu. W przypadku jaskry zamkniętego kąta przesączania typowe jest wystąpienie dolegliwości tylko w jednym oku. Objawy mają tendencję do nasilania się, a osoba dotknięta jaskrą zamkniętego kąta wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Chorobę tę określa się także mianem jaskry ostrej.

Zobacz film: "Podstawowe badania, jakie powinna wykonać każda kobieta"

2. Jaskra z niskim ciśnieniem

Ten typ jaskry charakteryzuje się uszkodzeniem nerwu optycznego mimo właściwej wartości ciśnienia ocznego. Nie wiadomo jeszcze, dlaczego dochodzi do zmian w gałce ocznej u osób bez nadciśnienia ocznego. Specjalistom udało się jednak ustalić, że do zwiększenia ryzyka wystąpienia jaskry z niskim ciśnieniem przyczyniają się następujące czynniki:

• przypadki tej choroby w rodzinie,
• japońskie pochodzenie,
• choroby serca – na przykład zaburzenia rytmu serca.

Jaskra z niskim ciśnieniem jest diagnozowana poprzez obserwację oznak uszkodzenia nerwu optycznego. Można dokonać jej na dwa sposoby. Lekarz może zastosować oftalmoskop. Instrument ten przykłada się blisko do oka osoby badanej, która znajduje się w zaciemnionym pokoju. Światło z oftalmoskopu pozwala na ocenę kształtu i koloru nerwu optycznego. Nerw, który jest podwinięty lub ma inny odcień niż różowy wskazuje na zaistniały problem.

W rozpoznaniu jaskry z niskim ciśnieniem stosuje się również badanie pola widzenia. Test ten pozwala wykryć utratę wzroku spowodowaną uszkodzeniem nerwu optycznego. Zmiany w gałce ocznej mają postać niewielkich zmian w polu widzenia, które bywają tak nikłe, że pacjent nie jest w stanie sam ich dostrzec. Ze względu na fakt, iż tak niewiele wiadomo o jaskrze z niskim ciśnieniem, większość lekarzy w leczeniu tej choroby ogranicza się do zmniejszania ciśnienia ocznego za pomocą leków, terapii laserowej oraz tradycyjnej operacji.

3. Jaskra wrodzona

Ten typ jaskry występuje u niemowląt, u których w okresie prenatalnym doszło do niewłaściwego lub niekompletnego rozwoju kąta przesączania. Jest to rzadka choroba, która może być dziedziczna. Objawy jaskry wrodzonej to: powiększone oczy, nadmierne łzawienie oczu, zamglenie rogówki i nadwrażliwość na światło. Jeśli nie ma dodatkowych komplikacji, w leczeniu jaskry wrodzonej zwykle wystarczy przeprowadzenie mikrooperacji. W pozostałych przypadkach stosuje się leki lub wykonuje tradycyjną operację.

Leki stosowane w leczeniu jaskry wrodzonej to najczęściej krople do oczu i środki doustne. Mają one za zadanie zwiększyć odpływ wydzieliny z oczu lub zmniejszyć wydzielanie płynu. Oba działania powodują zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Celem leczenia jaskry wrodzonej u dzieci jest umożliwienie małym pacjentom normalnego życia. Mimo iż utraconego wzroku nie można odzyskać, istnieją sposoby na zoptymalizowanie zdolności widzenia u dzieci. Równie ważne jest wspieranie niezależności dziecka i zachęcanie go do uczestniczenia w codziennych czynnościach.

4. Inne rodzaje jaskry

Większość pozostałych typów jaskry to odmiany jaskry kąta otwartego lub zamkniętego. Mogą one wystąpić w jednym oku lub obu.

• Jaskra wtórna – jaskra, która pojawia się, gdy inna choroba powoduje wzrost ciśnienia ocznego prowadzący do uszkodzenia nerwu optycznego oraz utraty wzroku. Jaskra wtórna może wystąpić na skutek urazu oka, stanu zapalnego, guza, a także zaawansowanej zaćmy lub cukrzycy. Choroba może być również wynikiem przyjmowania niektórych leków, na przykład steroidów. Jaskra wtórna może mieć postać łagodną lub ciężką. Rodzaj jej leczenia zależy od tego, czy jest to jaskra otwartego kąta przesączania, czy jaskra zamkniętego kąta.
• Jaskra barwnikowa – rodzaj jaskry wtórnej. Choroba rozwija się, gdy cząsteczki barwnikowe znajdujące się w tylnej części tęczówki dostają się do przejrzystego płynu wydzielanego wewnątrz oka. Drobinki są transportowane do kanalików odprowadzających wydzieliny z oczu i powoli zatykają je. W rezultacie ciśnienie wewnątrzgałkowe rośnie.
• Jaskra w zespole pseudoeksfoliacji – typ wtórnej jaskry kąta otwartego. Choroba występuje, gdy przypominająca łupież tkanka złuszcza się z zewnętrznej warstwy soczewki oka. Materiał zbiera się w kącie przesączania i blokuje go, podnosząc ciśnienie oczne.
• Jaskra pourazowa – powstaje z powodu urazu oka natychmiast po tym wydarzeniu lub nawet całe lata później. Ryzyko wystąpienia jaskry pourazowej jest większe u osób ze znaczną krótkowzrocznością, infekcjami, po urazach lub operacjach oczu.
• Wysiękowa postać jaskry – ta postać jaskry charakteryzuje się nieprawidłowym tworzeniem nowych naczyń krwionośnych na tęczówce i ponad okiem. Choroba ma zawsze związek z innymi zaburzeniami, najczęściej z cukrzycą. Wysiękowa postać jaskry nigdy nie rozwija się w odosobnieniu.
• Zespół rogówki śródbłonka – ta rzadka postać jaskry atakuje zwykle tylko jedno oko. Choroba rozwija się, w miarę jak komórki z tylnej powierzchni rogówki zaczynają rozprzestrzeniać się na oko, kąt przesączania i powierzchnię tęczówki, zwiększając ciśnienie oczne i niszcząc nerw optyczny. Komórki rogówki powodują również tworzenie zrostów, które łączą tęczówkę z rogówką, blokując kąt przesączania. Zespół rogówki śródbłonka częściej występuje u kobiet o jasnej cerze. Objawy choroby to: niewyraźne widzenie po obudzeniu się oraz postrzeganie aureoli wokół świateł. W leczeniu tej odmiany jaskry wykorzystuje się leki oraz zabiegi chirurgiczne. Terapia laserowa jest w przypadku zespołu rogówki śródbłonka nieskuteczna.

Jaskra to poważna choroba, której w żadnym wypadku nie należy lekceważyć. Jeśli zauważyłaś u siebie niepokojące objawy, na przykład ból oczu lub pogorszenie wzroku, koniecznie skonsultuj się z okulistą.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.