Skutki opóźnionej mowy u dziecka
Problem opóźnionego rozwoju mowy nie jest tak rzadki, jak mogłoby się wydawać. Około 18% dzieci uczy się mówić z opóźnieniem, ale większość z nich dogania swoich rówieśników jeszcze przed pójściem do szkoły. Jeśli martwisz się, że twoje dziecko później niż rówieśnicy zaczęło mówić, australijscy naukowcy mają dla ciebie dobrą wiadomość – dzieci, które wolniej przyswoiły sobie mowę, mogą mieć problemy z zachowaniem i wyrażaniem emocji w wieku 1-3 lat, ale nie jako nastolatki. Wyniki badań odnoszą się jednak tylko do dzieci, które nie mają opóźnień rozwojowych i trwałych zaburzeń mowy.
1. Opóźniony rozwój mowy a zachowanie dzieci
Badacze obserwowali rozwój 2800 dzieci od momentu urodzenia do 17 urodzin. Z tej grupy 142 dzieci, które później zaczęły mówić, doświadczyło problemów emocjonalnych i behawioralnych w wieku 2 lat, przy czym dzieci te nie były bardziej narażone na ADHD, problemy z zachowaniem, napięcie i depresję w późniejszym okresie życia. Dlatego też, jeśli dziecko wolniej uczy się mówić, ale poza tym rozwija się prawidłowo, zwykle wystarczy dać mu trochę czasu na „dogonienie” rówieśników. Jednak takie podejście nie zawsze się sprawdza. Nie sposób bowiem przewidzieć czy dziecko, które w wieku 2 lat ma opóźnienia w rozwoju mowy, zdobędzie takie same umiejętności językowe jak jego rówieśnicy.
Specjaliści są zgodni, że problemy z zachowaniem u małych dzieci, które mają trudności z mówieniem, są dość powszechne. Biorą się one z frustracji, która staje się udziałem maluchów, które nie są w stanie komunikować się z otoczeniem. Jednak w miarę jak dziecko rośnie i zdobywa umiejętności językowe, niezadowolenie i niepożądane zachowania mogą samoistnie ustąpić.
2. Jak pomóc dzieciom z opóźnionym rozwojem mowy?
Im wcześniej rodzice zauważą opóźnienia w rozwoju mowy, tym większe są szanse na skuteczną pomoc dziecku. Warto przy tym zauważyć, że wolniejszy rozwój mowy u każdego dziecka wygląda inaczej. Jeśli maluch jest w wieku, gdy dzieci znają średnio 50 słów i poznał zaledwie połowę, będzie mu znacznie trudniej niż czteroletniemu dziecku z 50% opóźnieniem rozwoju mowy, które powinno opanować około 1000 słów. Opóźnienie aż o 50% jest dużo bardziej problematyczne dla dwulatka niż czterolatka, który mimo braków w słownictwie jest w stanie zakomunikować otoczeniu swoje potrzeby i emocje. Na tym przykładzie widać wyraźnie, dlaczego dzieci, które później niż rówieśnicy opanowały mowę, zwykle wyrastają z problemów, jakie towarzyszą niemożności komunikowania się werbalnie.
Większość dzieci wypowiada swoje pierwsze słowo lub słowa przed ukończeniem pierwszego roku życia. Między pierwszymi a drugimi urodzinami następuje znaczny postęp – od jednego do 50 słów. Jednak nie u wszystkich dzieci następuje prawidłowy rozwój mowy. Wówczas należy zadać sobie pytanie: czy dziecko ma również problemy ze zrozumieniem i wykonywaniem poleceń? Jeżeli masz wrażenie, że twój maluch wolniej uczy się mówić, zacznij prowadzić dziennik, w którym będziesz zapisywać każde nowe słowo, jakie powie. Wówczas, jeśli wybierzesz się z dzieckiem do pediatry, będziesz mógł powiedzieć mu, ile słów zna twoja pociecha. Lekarz sprawdzi, czy dziecko nie ma problemów ze słuchem lub innych zaburzeń, które mogą negatywnie wpływać na rozwój mowy. Jeśli okaże się, że nie ma zdrowotnych przyczyn opóźnienia w nauce mówienia, pediatra doradzi, w jaki sposób pomóc maluchowi w nadrobieniu zaległości. Najważniejsze jest mówienie do niego. Warto nawiązywać kontakt z dzieckiem i uczyć go różnych słówek. Dzieci są pojętne i szybko się uczą, dlatego warto pomóc im w aktywny sposób, a nie czekać, aż same się nauczą mówić.
Być może zastanawiasz się, skąd bierze się opóźnienie w nauce mówienia? Do tej pory udowodniono, że wiek i wykształcenie matki, przychód, palenie papierosów oraz spożywanie alkoholu w czasie ciąży mają związek z opóźnieniem rozwoju mowy u dziecka. Obecnie mówi się także o stanie psychicznym matki po urodzeniu dziecka. Jeśli kobieta cierpi na depresję, zwykle nie ma siły ani ochoty na mówienie do dziecka. W rezultacie maluch rzadko słyszy ludzki głos i nie oswaja się z jego brzmieniem.
Wolniejszy rozwój mowy u dziecka to problem nie tylko dla niego, ale i dla rodziców. Maluchy, które nie są w stanie komunikować swoich potrzeb i emocji, są bowiem sfrustrowane i łatwo wpadają w gniew. Aby uniknąć tego typu problemów, warto jak najwcześniej mówić do dziecka. Im wcześniej oswoi się z ludzką mową, tym łatwiej będzie mu zacząć mówić.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.