Szczepienia na żółtą febrę
Żółta febra to choroba przenoszona głównie przez komary, występuje przeważnie w Afryce (90% przypadków). Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że w 2005 roku na chorobę tę zmarło ok. 52 tys. ludzi. Tylko wykonanie szczepionk jest jednym, skutecznym gwarantem ustrzeżenia się przed żółtą febrą. Szczepienie ochronne przeciwko tej chorobie jest potwierdzane wydaniem tzw. żółtej książeczki, która jest warunkiem wjazdu do części krajów posiadających obowiązek szczepienia.
1. Czym jest żółta febra?
Żółta gorączka to choroba tropikalna przenoszona przez komary. Jest zwana żółtą, ponieważ u niektórych chorych pojawia się żółtaczka. Zarażenie żółtą febrą powoduje wiele komplikacji zdrowotnych, może nawet prowadzić do śmierci. Około 50% zarażonych ludzi nieobjętych leczeniem umiera. Na świecie występuje rocznie 200 000 przypadków zachorowań, z czego 30 000 okazuje się być śmiertelne. Problem ten dotyka głównie Afrykę oraz Amerykę Łacińską.
Żółta febra to choroba wywoływana przez wirusa należącego do grupy tzw. flavivirusów, która może doprowadzić do śmierci. W ostatnich 20 latach wzrosła epidemia żółtej gorączki, co wynika ze zmian w środowisku, malejącej liczby lasów, urbanizacji i rozwoju turystyki oraz wciąż dużej liczby osób niezaszczepionych, którzy stanowią potencjalne zagrożenie zakażenia.
Żółta febra rozwija się w organizmie człowieka w błyskawicznym tempie. Wirus przedostaje się drogą naczyń limfatycznych do różnych organów i po 3-5 dniach pojawiają się uporczywe bóle głowy, mięśni, pleców, drgawki, gorączka, nudności i wymioty, by po 24 godzinach stan uległ poprawie. Niestety, w przypadku pewnej grupy osób ponownie dochodzi do nagłego pogorszenia. Dołączają się krwawienia z błon śluzowych nosa, gardła, a także krwawienia wewnętrzne. Pojawia się dysfunkcja nerek. Aż 20-25% pacjentów z tymi objawami umiera.
2. Profilaktyka żółtej ferby
Szczepionka przeciw żółtej febrze jest bezpieczna i niedroga. Chroni przed chorobą już w ciągu jednego tygodnia po szczepieniu, jej skuteczność wynosi około 95%. Jedna dawka to ochrona na około 30-35 lat, często nawet na dłużej. Skutki uboczne poszczepienne zdarzają się, jak po każdym szczepieniu. Należy obserwować swój organizm w kilka dni po iniekcji. Szczepienie jest zalecane osobom, które mieszkają na terenie występowania wirusa, a także tym, które zamierzają udać się tam w podróż. W Stanach Zjednoczonych powstały specjalistyczne ośrodki, gdzie można się zaszczepić przed wyjazdem.
W profilaktyce duże znaczenie ma tez kontrola liczebności komarów. Ryzyko zachorowania na żółtą gorączkę może być zmniejszone poprzez usuwanie potencjalnych miejsc wylęgu komarów i stosowanie środków owadobójczych. Komary są głównym czynnikiem w przenoszeniu choroby. Wystarczy jedno ukąszenie, by organizm został zainfekowany tą groźną chorobą. Komary transportują wirusy od jednego organizmu do drugiego, dzieje się tak między małpami, między małpami i ludźmi, oraz ludźmi. Są różne typy cyklów przekazywania wirusów, w zależności od miejsca, w którym choroba rozprzestrzenia się.
3. Szczepienia obowiązkowe na żółtą febrę
Żółta febra występuje w 33 krajach afrykańskich leżących w pasie okołorównikowym i w 11 państwach Ameryki Południowej. W krajach tych szczepienie ochronne przeciwko żółtej febrze jest obowiązkowe dla wszystkich mieszkańców. Podobnie jest w przypadku osób udających się w te okolice. Szczepienia przed podróżą są obowiązkowe dla osób podróżujących do Beninu, Burkina Faso, Gabonu, Ghany, Gujany Francuskiej, Kamerunu, Kongo, Liberii, Mali, Nigru, Republiki Środkowej-Afrykańskiej, Ruandy, Togo, Wybrzeża Kości Słoniowej, Demokratycznej Republika Konga, na Wyspę św. Tomasza i Wyspę Książęcą. Szczepienia dla podróżujących do tych państw powinno się wykonać 10 dni przed wyjazdem do strefy występowania zachorowań. Jedna dawka zapewnia ochronę przed chorobą na 10 lat.
4. Szczepienia zalecane na żółtą febrę
Nie zawsze szczepienia przed wyjazdem do krajów zagrożonych żółtą febrą są obowiązkowe. W przypadku podróży do takich państw, jak: Angola, Boliwia, Belize, Brazylia, Burundi, Czad, Ekwador, Etiopia, Gambia, Gujana, Gwinea, Gwinea Bissau, Gwinea Równikowa, Kenia, Kolumbia, Mauretania, Malawi, Nigeria, Panama, Peru, Sierra Leone, Somalia, Senegal Sudan, Surinam, Tanzania, Uganda, Wenezuela i Zambia traktuje się je jako szczepienia zalecane. Wynika to z mniejszego ryzyka zakażenia choroby na tamtych terenach.
5. Przeciwwskazania do szczepienia na żółtą febrę
Szczepienia na żółtą febrę nie wykonuje się:
- w ostrej chorobie gorączkowej,
- w chorobie nowotworowe,
- przy leczeniu immunosupresyjnym,
- w nabytych zespołach braku odporności,
- w ciąży,
- w przypadku dziecka poniżej 6 miesiąca życia,
- przy zakażeniu wirusem HIV,
- w sytuacji uczulenia na białko kurze.
Żółta febra jest chorobą niebezpieczną także dla osób pracujących z materiałem zakaźnym, dlatego i w tym wypadku szczepienie ochronne jest obowiązkowe.
6. Leczenie żółtej gorączki
Niestety nie ma lekarstwa na żółtą febrę. Leczenie jest jedynie objawowe. Możemy jedynie nie dopuścić do odwodnienia organizmu oraz zmniejszyć gorączkę, aby ulżyć choremu. Choroba ta jest trudna do zdiagnozowania, szczególnie w początkowej fazie. Często jest mylona z malarią, durem brzusznym, zapaleniem wątroby i innymi chorobami, jak również z zatruciem. Badanie krwi stosowane jest do wykazania obecności przeciwciał produkowanych przez organizm w reakcji na zakażenie.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.