Trwa ładowanie...

Szczepienia ochronne a odporność

Avatar placeholder
20.07.2020 14:18
Szczepienia ochronne a odporność
Szczepienia ochronne a odporność (Shutterstock)

Historia szczepień sięga XVIII wieku, kiedy to po raz pierwszy zastosowano szczepionkę przeciwko ospie prawdziwej – chorobie zbierającej śmiertelne żniwo w Europie od VI wieku n.e.(w Azji oraz Ameryce pojawiła się prawdopodobnie dużo wcześniej). Wiele lat musiało upłynąć, aby przestała zagrażać ludziom, ale stało się tak i osiągnięto to właśnie dzięki szczepieniom. W chwili obecnej jest to jedyna choroba uważana za wyeliminowaną.

Dziś wakcynologia, czyli dziedzina medycyny zajmująca się prowadzeniem badań naukowych nad szczepionkami, rozwija się bardzo dynamicznie. Wprowadzane są coraz nowsze szczepionki, bardziej skuteczne, bezpieczniejsze. Warto wspomnieć, że dzięki szczepieniom co roku udaje się zapobiec śmierci około miliona ludzi z powodu krztuśca 2 milionów z powodu noworodkowego tężca, 600 tysięcy z powodu nagminnego porażenia dziecięcego oraz około 300 tysięcy z powodu błonicy.

Szczepienie ochronne to sposób na zwiększenie odporności, który pomaga nam bronić się przed drobnoustrojami. Szczepiąc się sztucznie zapoczątkowujemy proces, który występuje naturalnie, gdy do naszego organizmu wniknie czynnik chorobotwórczy (wirus bądź bakteria) – zmuszamy w ten sposób organizm do produkcji przeciwciał i cytokin. Innymi słowy przez podanie szczepionki mobilizujemy siły naszego organizmu do ewentualnej walki z określonym czynnikiem chorobotwórczym. I nawet jeśli zdarzy się, że mimo uodpornienia zachorujemy, to przebieg tej choroby będzie lżejszy.

spis treści

1. Co zawiera szczepionka?

Zobacz film: "Przekarmianie dzieci"

Szczepionka to preparat biologiczny, który wprowadzony do organizmu zmusza go do produkcji przeciwciał, sam natomiast choroby nie powoduje.

Wyróżniamy szczepionki zawierające:

  • żywe bakterie, ale pozbawione zjadliwości,
  • zabite drobnoustroje lub ich fragmenty,
  • produkty metabolizmu komórek bakteryjnych,
  • antygeny rekombinowane otrzymane metodą inżynierii genetycznej.

W Polsce program szczepień został ujęty w tzw. kalendarzu szczepień, w którym wyróżnia się szczepienia obowiązkowe i zalecane.

Do szczepień obowiązkowych należą:

  • gruźlica,
  • wirusowe zapalenie wątroby typ B,
  • błonica, tężec i krztusiec,
  • Haemophilus influenzae typ B,
  • Poliomyelitis,
  • Odra, świnka i różyczka.

Szczepienia zalecane to te, które nie są objęte obowiązkowym programem szczepień i nie są finansowane przez Ministerstwo Zdrowia. Należą do nich:

  • Szczepienie przeciw grypie – zalecane przede wszystkim dzieciom z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, układu krążenia, z obniżoną odpornością oraz narażonym na kontakt z dużą ilością osób.
  • Szczepionka przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Streptococcus pneumoniae - zalecana jest zdrowym niemowlętom (skoniugowana) oraz dzieciom powyżej 2. roku życia (nieskoniugowana) z grup ryzyka, tzn. cierpiących na przewlekłe choroby układu krążenia, oddechowego, cukrzycę, anemię sierpowatą oraz wrodzone i nabyte zaburzenia odporności.
  • Szczepionka przeciwko zakażeniom rotawirusowym – zalecana niemowlętom od 6. do 24. tygodnia życia w celu niedopuszczenia do wystąpienia biegunki rotawirusowej.
  • Szczepionka przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Neisseria meningitidis – zalecana dzieciom powyżej 2. miesiąca życia lub osobom po peracji usunięcia śledziony lub przy zagrożeniu epidemicznym.
  • Szczepienie przeciwko ospie wietrznej – zalecane jest dzieciom i młodzieży, która nie chorowała na ospę wietrzną oraz osobom, które cierpią z powodu zaburzeń odporności, leczonych immunosupresyjnie oraz z białaczką limfoblastyczną w okresie remisji.
  • Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A – zalecane jest dzieciom w wieku przedszkolnym i szkolnym, które nie przebyły tej infekcji oraz tym, które wyjeżdżają za granicę do krajów o wysokiej częstości zachorowań.
  • Szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych – zalecana jest dzieciom zamieszkującym bądź odwiedzającym tereny, gdzie częstość występowania choroby jest zwiększona.
  • Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) – zalecana jest dzieciom w okresie pokwitania w celu zapobiegania wystąpieniu brodawek narządów moczowo-płciowych oraz rakowi szyjki macicy.

Dzieciom, które nie zostały objęte obowiązkowym szczepieniom przeciwko Haemophilus influenzae typu b, odrze, śwince, różyczce oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B zaleca się uzupełnienie tych szczepień.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Szczepienia przeciw gruźlicy
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze