Torebka stawowa - urazy, objawy, pierwsza pomoc, leczenie, powikłania
Torebka stawowa jest najważniejszym elementem każdego stawu, który umożliwia poruszanie kończynami bez dyskomfortu czy tarcia. Niestety często dochodzi do naciągnięcia, pęknięcia, zerwania lub zapalenia torebki stawowej. Jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku uszkodzenia stawu? Jak wygląda leczenie torebki stawowej?
1. Czym jest torebka stawowa?
Torebka stawowa łączy powierzchnie stawowe kości i osłania staw. Jest złożona z warstwy zewnętrznej (błony włóknistej), którą tworzą grube i mocne włókna kolagenowe. Jej grubość jest zależna od poziomu obciążenia stawów i zakresu ruchów, jaki wykonujemy.
Torebka stawowa posiada również warstwę wewnętrzną (błonę maziową), znacznie cieńszą i bardziej delikatną. Jej wypełnienie to tzw. maź (tłuszcz i mucyna), która znajduje się pomiędzy kośćmi i zmniejsza ich tarcie.
2. Urazy torebki stawowej
Torebka stawowa jest elastyczna, ale do jej uszkodzenia dochodzi po przekroczeniu zakresu jej rozciągliwości, zwykle podczas uprawiania sportu lub upadku. Najbardziej wrażliwe na urazy są torebki, znajdujące się w kolanie, kostkach czy stawach skokowych. Zdarza się też, że dotyczą tych zlokalizowanych w palcu lub nadgarstku.
Można wyróżnić trzy stopnie uszkodzenia torebki stawowej (lekkie, średnie i ciężkie):
- naciągnięcie torebki stawowej - uraz dotyczy niewielkiej ilości włókien kolagenowych, a funkcja torebki jest nieznacznie ograniczona przez ok. trzy tygodnie,
- pęknięcie torebki stawowej - kontuzja dotyczy większej liczby włókien, ruchomość stawu jest ograniczona, a powrót do sprawności może zająć nawet trzy miesiące,
- zerwanie torebki stawowej - całkowite rozerwanie włókien torebki stawowej, ruchy stawu są całkowicie ograniczone.
Równolegle lub niezależnie od powyższych kontuzji może także dojść do zapalenia torebki stawowej, którą wyróżnia ból nasilający się w czasie odpoczynku oraz w nocy, a także wrażenie tarcia lub trzeszczenia stawu podczas ruchu.
3. Objawy uszkodzenia torebki stawowej
- znaczna opuchlizna,
- ból,
- podwyższenie temperatury ciała w miejscu urazu,
- ograniczenie ruchomości stawu,
- krwiak,
- uczucie dyskomfortu, niepewności, niestabilności i uciekania stawu,
- trzask przy zerwaniu włókien torebki.
Zobacz także:
4. Pierwsza pomoc przy uszkodzeniu torebki stawowej
Pierwsza pomoc jest niezwykle ważna, ponieważ odpowiednie działanie jest w stanie zmniejszyć ból i opuchliznę w miejscu urazu. Kluczowe jest unieruchomienie stawu i zakaz jego obciążania.
Następnym krokiem powinno być schładzanie miejsca kontuzji, za pomocą woreczka z lodem, zimnego okładu lub żelu z apteki co 2-3 godziny. Dobrym pomysłem jest również zastosowanie bandaża elastycznego, który ogranicza narastanie opuchlizny.
Ponadto, chora kończyna powinna zostać uniesiona do góry, tak by uszkodzony staw znajdował się powyżej linii serca. Następnie należy skontaktować się z ortopedą, ponieważ jedynie lekarz jest w stanie stwierdzić stopień urazu torebki stawowej i zalecić odpowiednie leczenie.
5. Leczenie uszkodzonej torebki stawowej
Ortopeda na początku stara się ocenić kontuzję torebki stawowej, w tym celu może zlecić badanie USG lub zdjęcie aparatem rentgenowskim. Lekkie urazy zazwyczaj wymagają jedynie unikania obciążania chorego miejsca, natomiast te bardziej zaawansowane są wskazaniem do przeprowadzenia operacji lub założenia gipsu, ortezy stabilizującej czy opaski.
Kolejnym krokiem jest rehabilitacja, której celem jest przywrócenie dawnej sprawności. Najczęściej stosowane zabiegi to krioterapia oraz jonoforeza, ponieważ wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Często wykorzystywane jest również leczenie polem magnetycznym, laserami oraz ultradźwiękami. Pacjent otrzymuje też specjalnie dobrane ćwiczenia ruchowe, które poprawiają stabilność stawu i wzmacniają mięśnie.
6. Powikłania po uszkodzeniu torebki stawowej
Nieleczone uszkodzenia torebki stawowej mogą doprowadzić do powikłań, takich jak:
- niestabilność stawu (dyskomfort i uczucie uciekania stawu),
- możliwość kontuzji innych części stawu,
- zmiany zwyrodnieniowe stawu,
- urazy chrzęstno-kostne wewnątrz stawu,
- zapalenia pochewek ścięgnistych mięśni.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
