Trądzik bliznowcowy - przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie

Trądzik to problem wielu ludzi, powstaje wskutek zablokowania porów martwymi komórkami i łojem. Pojawia się tam, gdzie licznie występują gruczoły łojowe, czyli na twarzy, karku, plecach i na klatce piersiowej. Najczęściej obserwuje się go u nastolatków (tzw. trądzik młodzieńczy). Problem zazwyczaj znika po okresie dojrzewania. Zmiany trądzikowe są często spowodowane wahaniami hormonalnymi, charakterystycznymi dla tego okresu życia. Na pojawienie się tej choroby skórnej duży wpływ mają geny. Jeśli rodzice borykali się z tym problemem, istnieje dość duże prawdopodobieństwo, że dziecko także będzie miało ten problem.

1. Przyczyny trądziku bliznowcowego

Dokładna etiologia trądziku nie jest do tej pory znana. Wiadomo jednak, że choroba związana jest z czynnikami genetycznymi. Istotą trądziku bliznowcowego jest zamknięcie ujścia gruczołów łojowych, co prowadzi do nadmiernego rogowacenia skóry. Efektem tego jest rozciągnięcie gruczołu łojowego poprzez gromadzenie się wydzieliny i wtórne nagromadzenie się bakterii, które powodują stan zapalny i ropienie. Następnie dochodzi do zniszczenia tkanki skórnej i powstawania trudnych do zlikwidowania blizn. Bardzo ważną rolę w rozwoju trądziku bliznowcowego odgrywają hormony płciowe, głównie androgeny. Komórki gruczołów łojowych posiadają w swojej strukturze receptory dla tych hormonów. Ich pobudzenie nasila łojotok. Trądzik pospolity jest zależny od nadmiernej produkcji łoju związanej z przestrojeniem hormonalnym w okresie pokwitania. Może nasilać się lub być wręcz wywołany przez hormony kory nadnerczy.

2. Objawy trądziku bliznowcowego

Choroba typowo rozpoczyna się od zapalenia mieszków włosowych na skórze karku i w okolicy przylegającej do owłosionej skóry głowy. Początkowo pojawiające się krosty w niczym nie odróżniają się od typowego trądziku pospolitego. Dopiero w późniejszym etapie dochodzi do nasilenia objawów zapalenia bądź infekcji, w wyniku których powstają twarde, przebarwione grudki okołomieszkowe przekształcające się w blizny przerostowe lub bliznowce.

Zobacz film: "Przebieg wizyty u dermatologa"

W niektórych przypadkach keloidy (bliznowce) rosną i zlewają się, tworząc szpecące narośla. W wyniku uszkodzenia skóry właściwej w miejscach powstania bliznowców dochodzi do łysienia. Typowym objawem są nawracające czerwone plamki lub drobne opuchnięcia skóry, zwykle nazywane pryszczami, które mogą ulec zakażeniu lub wypełniać się ropą i zazwyczaj pojawiają się na twarzy, klatce piersiowej, ramionach i karku. Zmiany mają różną postać, na przykład są to znajdujące się pod skórą i niemające ujścia tzw. wypryski z białymi „czubami”, ciemne zmiany z otwartym ujściem, tj. z czarnymi punktami „czubami”. Czerwone opuchlizny lub guzki, czasem wypełnione ropą krosty, powstają ze zmian z czarnymi i białymi „czubami”.

Istnieją czynniki mogące nasilać objawy trądziku bliznowcowego:

• zbyt silne pocenie się,
• przebywanie w zbyt wilgotnym klimacie,
• miesiączka u dziewcząt, a szczególnie okres kilkudniowy przed pojawieniem się krwawienia,
• ciąża,
• tabletki antykoncepcyjne,
• leki, np. kortykosterydy, leki przeciwpadaczkowe,
• kosmetyki, zwłaszcza pudry, podkłady itd.

3. Leczenie i zapobieganie trądzikowi bliznowcowemu

Skuteczne i szybkie leczenie trądziku jest bardzo ważne, ponieważ szpecące blizny na skórze mogą stać się powodem kompleksów, szczególnie młodych osób.

Leczenie trądziku należy rozpocząć jak najwcześniej stosując antybiotyki podawane ogólnie i miejscowo. Wśród leków stosowanych doustnie najczęściej używa się tetracyklin, które oprócz działania przeciwbakteryjnego, hamują wytwarzanie łoju przez Propionibacterium acnes (bakteria należąca do prawidłowej flory bakteryjnej skóry, która w sprzyjających okolicznościach mikroflory wzrasta wywołując trądzik). Tetracykliny podawane są przez wiele tygodni a czasem nawet miesięcy.

Oprócz leczenia ogólnego stosuje się terapię miejscową w postaci kremów, maści i żeli. Do najbardziej popularnych zalicza się erytromycynę, klindamycynę, minocyklinę, erytromycyna. Nie należy zapominać o istotnym znaczeniu witamin w leczeniu i zapobieganiu wystąpieniu zmian trądzikowych i blizn potrądzikowych. Wśród nich najlepsze działanie przeciwłojotokowe mają: PP, B2, C (stosowane przez minimum 6 miesięcy). W przypadku stosowania gotowych preparatów wielowitaminowych, należy unikać tych, które w swoim składzie zawierają witaminę B12, gdyż wykazuje ona działanie prołojotokowe.

Zastosowanie w leczeniu trądziku bliznowcowego znajdują także kortykosteroidy stosowane miejscowo i doogniskowo oraz kriochirurgia. Kriochirurgia jest to metoda terapeutyczna , która polega na miejscowym zamrożeniu tkanek przy użyciu specjalnej aparatury. Aby zamrozić żywą tkankę temperatura tkanek musi być obniżona do -20 stopni Celsjusza. Kriochirurgia jest metodą bezpieczną, nie wymagającą szczególnego przygotowania pacjenta. Wyróżnia się trzy metody zamrażania:

• wacik nawinięty na drewnianą pałeczkę zanurzony w ciekłym azocie-pozwala na usunięcie drobnych, płytkich blizn;
• metoda natryskowa, tkankę zamraża się trzymając natrysk oddalony od blizny o 1 cm;
• metoda kontaktowa pozwala na leczenie zmian o większej średnicy.

Kriochirurgia jest skuteczna przede wszystkim w leczeniu świeżych keloidów. Terapia obejmuje około 5-12 zabiegów. Czas zamrażania uzależniony jest od objętości guzów i trwa od 15 do 60 sekund. W niektórych przypadkach warto zastosować leczenie chirurgiczne, polegające na stopniowym wycinaniu bliznowców, z naciąganiem tkanek, z przeszczepami i wycięciem z następczym gojeniem przez ziarninowanie. Każda z tych metod daje dobre kosmetyczne efekty końcowe.

Pozbycie się powstałych blizn po trądziku jest niełatwe, dlatego należy rozpocząć leczenie jak najwcześniej. Oto sposoby, które są polecane:

• Wcieranie w zmienioną chorobowo skórę kremów i maści zawierających kortyzon lub miejscowe stosowanie antybiotyku zawierającego np. erytromycynę lub klindamycynę.
• Leczenie doustne antybiotykami.
• Miejscowe zastrzyki, wstrzykiwane w chorą skórę, łagodzące objawy i zmniejszające blizny na skórze.
• Zabieg chirurgiczny polegający na stopniowym wycinaniu zmian patologicznych i blizn.
• Zabieg laserowy, leczący chore miejsce.
• Krioterapia, polegająca na miejscowym zamrażaniu tkanek, podczas której stosuje się płynny azot. Zabieg musi być powtarzany. Zazwyczaj wykonuje się ich od około 5 do 12.
• W leczeniu domowym można wykorzystać znane preparaty do mycia twarzy. O stosowaniu tego typu preparatów należy zawsze informować dermatologa, gdyż w połączeniu z niektórymi lekami mogą one powodować podrażnienie skóry trądzikowej. Wskazane jest także okresowe oczyszczanie skóry w gabinecie kosmetycznym. Rozpoczynając terapię trądziku w gabinecie dermatologicznym, nie zawsze należy spodziewać się szybkiego i całkowitego jego wyleczenia, ale systematyczne stosowanie się do zaleceń lekarza pozwoli na złagodzenie objawów.

Trądzik bliznowcowy należy do cięższych postaci trądziku. W razie wystąpienia jego objawów należy możliwie szybko udać się do dermatologa i rozpocząć leczenie.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.