Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Aneta Kościołek

Witamina E - rola w organizmie, niedobór, przedawkowanie, witamina E w diecie

Avatar placeholder
12.04.2021 08:59
Witamina E jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka i nie jest toksyczna
Witamina E jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka i nie jest toksyczna (123rf.com)

Witamina E należy do grupy związków określanych mianem tokoferoli. Wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, przeciwdziała starzeniu się organizmu oraz bezpłodności, dlatego nazywana jest witaminą młodości i płodności.

spis treści

1. Rola witaminy E w organizmie

Witamina E, czyli α-tokoferol, w organizmie człowieka wykazuje wiele zróżnicowanych funkcji. Przede wszystkim witamina E posiada właściwości antyoksydacyjne, zapobiegając uszkodzeniom błony komórkowej komórek, wywołanym przez wolne rodniki. Ponadto witamina E hamuje utlenianie cholesterolu LDL, przez co przeciwdziała tworzeniu się blaszki miażdżycowej.

Witamina E zapobiega również tworzeniu się skrzepów w naczyniach krwionośnych, dlatego zaleca się jej zażywanie osobom mającym wysokie stężenie cholesterolu we krwi oraz w profilaktyce przeciw zawałowi mięśnia sercowego. Witamina E w preparatach farmakologicznych jest połączona z witaminą A, ponieważ zapobiega jej utlenianiu.

Zobacz film: "Witamina E zmniejsza ryzyko zawału o 20%"

Witamina E wykazuje także działanie przeciwnowotworowe. Wysokie dawki witaminy E obniżają komórkowy stres oksydacyjny i modyfikują właściwości błony komórkowej, tym samym poprawiają działanie insuliny i normują poziom glukozy we krwi. Z kolei dieta bogata w witaminę E zapobiega wadom cewy nerwowej płodu oraz warunkuje prawidłowy przebieg ciąży. Brak witaminy E przyczynia się do zaburzeń płodności u mężczyzn. W procesie spermatogenezy powstają plemniki o niskiej jakości, mało ruchliwe lub bez witek.

Witamina E na zdrowie
Witamina E na zdrowie

Witamina E występuje w ośmiu różnych formach. Ostatnie badania wykazały, że szczególny rodzaj tej witaminy

zobacz galerię

2. Niedobór witamina E

Niedobór witaminy E u ludzi zdarza się niezwykle rzadko. Dolegliwościami związanymi z hipowitaminozą E są: spadek poziomu tej witaminy w osoczu krwi, przyspieszony rozpad krwinek czerwonych oraz dystrofia mięśniowa u osób dorosłych. Wśród niemowląt z niską masą urodzeniową w stanach niedoboru witaminy E pojawiają się ponadto: zwiększona wrażliwość na toksyczne działanie tlenu, podwyższona zlepialność płytek krwi, zaburzenia nerwowo-mięśniowe oraz zahamowanie wzrostu naczyń krwionośnych w oku prowadzące do ślepoty.

Objawy niedoboru witaminy E:

  • zmęczenie,
  • anemia,
  • wypadanie włosów,
  • uszkodzenie systemu nerwowego,
  • problemy z zębami i kośćmi,
  • podatność na infekcje,
  • wysoki cholesterol.

Witamina E jest niezbędna do prawidłowego działania układu rozrodczego. Długotrwały niedobór witaminy E prowadzi do poronienia lub nawet bezpłodności. U mężczyzn przyczynia się do powiększenia prostaty i impotencji. Niedobór witaminy podczas ciąży prowadzi do zmniejszenia wagi dziecka.

3. Przedawkowanie

Wszystko co jest przyjmowane w nadmiernych dawkach jest szkodliwe dla organizmu. Tak samo działają wszystkie witaminy, w tym również witamina E. Witaminy trudno jest przedawkować, jeśli dostarczane są wyłącznie w pożywieniu. Jeśli bierzemy suplementy, trzeba zwracać uwagę na dawkę podaną na opakowaniu. Nadmiar witaminy E może prowadzić do krwawień i zmęczenia. Ze względu na fakt, że witamina E rozpuszcza się w tłuszczach, bardzo łatwo można ją przedawkować.

Do objawów przedawkowania witaminy E należą:

  • bóle głowy,
  • zmęczenie i senność,
  • osłabienie mięśni,
  • podwójne widzenie,
  • zaburzenia jelitowe.

4. Witamina E w diecie

Witamina E jest wytwarzana tylko w roślinach. Najbardziej wartościowym naturalnym jej źródłem są oleje, zwłaszcza z olej z kiełków pszenicy. Dobrym źródłem witaminy E są również orzechy, pełne ziarna zbóż oraz zielone warzywa liściaste: sałata, szpinak i kapusta. Oleje tłoczone na zimno zawierają znacznie więcej witaminy E w porównaniu do rafinowanych, ponieważ proces rafinacji niszczy aż 75% witaminy.

Tabela. Zawartość witaminy E w 100 g produktu

ProduktZawartość w µgProduktZawartość w µg
Oliwa z oliwek126Papryka2,90
Olej słonecznikowy700Nektarynki1,80
Olej kokosowy12Słonecznik, nasiona27,81
Orzechy laskowe38Pietruszka, natka3,16
Orzeszki ziemne9Otręby pszenne3,81

Witamina E rozpuszcza się w tłuszczach. Jest dość odporna na działanie wysokiej temperatury. Jednakże tokoferole są wrażliwe na działanie tlenu i promieni ultrafioletowych. Dlatego oleje oraz warzywa należy przechowywać w ciemnych pomieszczeniach. W przemyśle spożywczym tokoferole są używane jako przeciwutleniacze, zapobiegają jełczeniu tłuszczu. Są oznaczane symbolem:

  • E 306 – mieszanina tokoferoli,
  • E 307 – alfa-tokoferol,
  • E 308 – gamma-tokoferol,
  • E 309 – delta-tokoferol.

Witamina E jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka i nie jest toksyczna.

Istniejące na świecie normy zapotrzebowania na witaminę E są bardzo zróżnicowane i wynoszą od 10 do 30 mg na dzień. Niektóre zalecenia podają także, że dzienne zapotrzebowanie na witaminę E wynosi nawet 100 mg na dobę.

Witamina E warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jej niedobór jest przyczyną licznych schorzeń układu krążenia oraz przyczynia się do rozwoju choroby nowotworowej.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze