Wyrostek robaczkowy - anatomia i funkcje. Objawy i leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego

Wyrostek robaczkowy najczęściej odczuwamy, gdy uaktywnia się w nim stan zapalny. Zapalenie wyrostka robaczkowego ma niemalże identyczny przebieg u każdego chorego. Objawy to przede wszystkim ból brzucha w okolicy pępka promieniujący w kierunku prawej kości biodrowej, podwyższona temperatura, biegunka i wymioty. Po której stronie jest wyrostek robaczkowy? Gdzie boli wyrostek robaczkowy? Ile trwają objawy zapalenia wyrostka robaczkowego?

1. Co to jest wyrostek robaczkowy i gdzie się znajduje?

Gdzie jest wyrostek robaczkowy u człowieka? Wyrostek robaczkowy, zwany dawniej ślepą kiszką, stanowi część układu pokarmowego. Jest to otwarte z jednej strony odgałęzienie kątnicy, czyli segmentu jelita grubego, położone w dole biodrowym.

Lokalizacja wyrostka robaczkowego (położenie wyrostka robaczkowego) to dolne partie jamy brzusznej po prawej stronie, ale narząd ten może się nieco przemieszczać. U większości osób ułożony jest pomiędzy pętlami jelitowymi, chociaż zdarza się, że zwisa do miednicy mniejszej lub leży w pobliżu kości biodrowej.

2. Budowa i funkcje wyrostka robaczkowego

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Jakich dolegliwości nie powinniśmy lekceważyć?"

Jak wygląda wyrostek robaczkowy? Jest to niewielki (8-10 cm) narząd jelitowy, składający się z kilku głównych części. Podstawa stanowi najszerszą część i łączy się z jelitem grubym, następnie wyrostek stopniowo się zwęża aż do cienkiego, stożkowatego zakończenia.

Wewnętrznie wyrostek robaczkowy ma strukturę zbliżoną do jelita, składa się z tkanki limfatycznej, nabłonka i warstw mięśniowych. Narząd był uważany za pozostałość ewolucyjną, jednak w ostatnich latach badania sugerują, że może on pełnić kilka różnych funkcji.

Za co odpowiada wyrostek robaczkowy? Do czego służy wyrostek robaczkowy? Istnieje hipoteza, że może on odgrywać rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego i wpływać na równowagę mikroflory jelitowej, co jest istotne dla zdrowia organizmu.

Wyrostek robaczkowy może być miejscem, gdzie są przechowywane dobre bakterie jelitowe oraz komórki odpornościowe, co mogłoby sprzyjać odbudowie flory bakteryjnej i systemu odpornościowego. Pomimo wielu różnych teorii, dokładna rola woreczka robaczkowego wciąż pozostaje niejasna.

3. Przyczyny zapalenia wyrostka

Atak wyrostka robaczkowego to przypadłość, która może pojawić się właściwie w każdym wieku, także u dzieci, u których przebieg choroby jest zwykle ostrzejszy niż u dorosłych. Najczęściej występuje jednak u osób w okolicach 20. lub 30. roku życia. Jak wynika ze statystyk, nieco bardziej podatni są na niego mężczyźni.

Istnieją dwa rodzaje zapalenia wyrostka robaczkowego:

• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego - charakteryzuje się nagłym wystąpieniem objawów, takich jak ból brzucha, gorączka i wymioty, wymaga pilnej interwencji chirurgicznej,
• przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego - występuje bardzo rzadko, jest to zapalenie, które powoduje ból brzucha i inne niespecyficzne objawy przez długi czas, nawet kilka miesięcy.

Za główną przyczynę powstania stanu zapalnego wyrostka robaczkowego uważa się niedrożność jego ujścia do jelita ślepego, które zostaje zaczopowane poprzez kamień kałowy, nagromadzoną treść jelitową, pasożyty (np. owsiki) czy zmianę nowotworową jelita. Zdarza się jednak, że źródłem problemu jest infekcja wirusowa.

Wzrost ciśnienia wewnątrz wyrostka robaczkowego wywołany jego niedrożnością prowadzi do niedokrwienia narządu. Bytujące w nim bakterie, takie jak np. E. coli czy Pseudomonas, nasilają rozwijający się stan zapalny.

Czym grozi pęknięcie wyrostka robaczkowego? Rozszerzająca się infekcja prowadzi do przedziurawienia ściany wyrostka, co skutkuje zapaleniem otrzewnej i wstrząsem septycznym, które stanowią poważne zagrożenie dla życia.

4. Zapalenie wyrostka robaczkowego - objawy

Jak rozpoznać atak wyrostka robaczkowego? Gdzie boli zapalenie wyrostka robaczkowego? Jakie są objawy wyrostka robaczkowego? Najbardziej charakterystycznym symptomem tej choroby jamy brzusznej jest silny ból brzucha.

Na początku ból wyrostka robaczkowego lokalizuje się w nadbrzuszu lub w okolicach pępka, a następnie przenosi się w rejon prawego dołu biodrowego, znajdującego się nieco powyżej pachwiny.

Ból może też stale się przemieszczać, a także promieniować do odbytu lub żeber. Objaw ten nasila się po naciśnięciu brzucha, a nieco maleje po położeniu się na boku i podwinięciu nóg. Pozostałe objawy wyrostka robaczkowego u dorosłych to:

• nudności i wymioty,
• utrata apetytu,
• zatrzymanie gazów i stolca,
• biegunka,
• podwyższona temperatura ciała (powyżej 37℃),
• przyspieszone tętno,
• znaczne napięcie mięśni brzucha,
• częstomocz.

Rozpoznanie choroby ułatwia test na zapalenie wyrostka robaczkowego:

• bolesność uciskowa w punkcie McBurneya (w 1/3 lub 1/2 odległości między prawym kolcem kości biodrowej a pępkiem),
• w przypadku zakątniczego położenia wyrostka występuje objaw Jaworskiego (należy podnieść prawą nogą, a w czasie wywierania nacisku na okolicę wyrostka ją opuścić, wystąpienie bólu świadczy o stanie zapalnym),

Objawy nietypowe wyrostka robaczkowego to między innymi ból podczas oddawania moczu, wzdęcia, nietypowe ruchy jelit czy zgaga.

5. Diagnoza zapalenia wyrostka robaczkowego

Jak zbadać wyrostek robaczkowy? Diagnostyka zapalenia wyrostka robaczkowego polega przede wszystkim na przeprowadzeniu wywiadu medycznego oraz badania fizycznego, włącznie z testami naciskowymi.

Pomocna może okazać się również morfologia krwi (wynik CRP przy zapaleniu wyrostka robaczkowego oraz oznaczenie białych krwinek), analiza moczu, USG wyrostka robaczkowego i RTG brzucha w pozycji stojącej (są to częste badania wyrostka robaczkowego).

U kobiet w wieku rozrodczym wskazane jest również przeprowadzenie badania ginekologicznego. Zdarza się również, że pacjent kierowany jest na tomografię komputerową.

6. Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego

Jak leczyć wyrostek robaczkowy? Leczenie w większości przypadków polega na wycięciu wyrostka robaczkowego, co nazywa się apendektomią. To standardowa procedura chirurgiczna, która pozwala uniknąć powikłań stanu zapalnego, takich jak rozlany wyrostek robaczkowy.

Leczenie domowe wyrostka robaczkowego (np. zioła na wyrostek robaczkowy) nie przynosi oczekiwanych rezultatów i może doprowadzić do znacznego pogorszenia stanu zdrowia.

Jak złagodzić ból wyrostka robaczkowego? Leki na wyrostek robaczkowy muszą być przepisane przez lekarza, są to środki przeciwbólowe i antybiotyki, natomiast nie zastępują one operacji wyrostka robaczkowego.

7. Chirurgiczne usunięcie wyrostka robaczkowego

Wycinanie wyrostka robaczkowego (apendektomia) może być wykonana na dwa sposoby:

• apendektomia metodą otwartą - chirurg wykonuje większe cięcie w dolnej części brzucha, wycina wyrostek robaczkowy, a ranę zamyka szwami,
• apendektomia laparoskopowa - laparoskopowe usunięcie wyrostka robaczkowego jest procedurą mniej inwazyjną, wymaga wykonania jedynie drobnych nacięć, przez które wprowadza się kamerę i narzędzia chirurgiczne.

Czas trwania operacji wynosi od 30 do 60 minut, w zależności od metody oraz zaawansowania stanu zapalnego. Cena operacji wyrostka robaczkowego zależy od zakresu ubezpieczenia i placówki medycznej. Leczenie ataku wyrostka robaczkowego u dorosłych i dzieci jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Usunięcie wyrostka robaczkowego - ile dni w szpitalu? Rekonwalescencja po operacji wyrostka robaczkowego zależy od rodzaju przeprowadzonej procedury oraz indywidualnych cech organizmu. Po zabiegu pacjent zazwyczaj pozostaje w szpitalu przez 3-4 dni, pod stałą opieką personelu medycznego.

Powrót do codziennych aktywności może zająć od kilku tygodni do kilku miesięcy, zależnie od reakcji organizmu. W tym czasie konieczne jest unikanie wysiłku fizycznego i podnoszenia ciężkich przedmiotów.

W celu złagodzenia bólu, który może utrzymywać się przez kilka dni lub tygodni, zaleca się przyjmowanie środków przeciwbólowych oraz dużą ilość odpoczynku.

Dieta po usunięciu wyrostka robaczkowego powinna być dokładnie omówiona przez lekarza prowadzącego. Niedługo po operacji pacjentowi pozwala się na spożywanie płynów, początkowo w postaci małych porcji wody, a później klarownych płynów, takich jak bulion warzywny lub herbata.

W pierwszych dniach po zabiegu zaleca się unikanie tłustych, smażonych, pikantnych lub ciężkostrawnych potraw. Następnie można stopniowo wprowadzać produkty, takie jak gotowane warzywa, puree ziemniaczane, ryż, makaron, pieczywo tostowe, jogurty naturalne czy puree owocowe.

Proces powrotu do normalnej diety powinien być powolny i niezwykle istotne jest monitorowanie reakcji organizmu na wprowadzane potrawy. Wystąpienie jakichkolwiek objawów niestrawności jest wskazaniem do zastosowania diety lekkostrawnej.

8. Zapobieganie zapaleniu wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego może spotkać każdego z nas, ale jak w przypadku profilaktyki większości chorób zaleca się stosowanie zbilansowanej, bogatej w błonnik diety i unikanie przetworzonej żywności. Ważna jest również regularna aktywność fizyczna, unikanie palenia papierosów i ograniczenie picia alkoholu.

9. Zapalenie wyrostka robaczkowego u dzieci

Wyrostek robaczkowy u dziecka jest trudniejszy do zidentyfikowania, ponieważ maluchy zazwyczaj nie są w stanie precyzyjnie opisać odczuwanych dolegliwości. Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego u dzieci to ból brzucha, utrata apetytu, ograniczenie aktywności i płaczliwość.

U najmłodszych pacjentów zapalenie wyrostka robaczkowego może objawiać się również nudnościami, wzdęciami, gorączką oraz nieprzyjemnym zapachem z ust. Z kolei u osób starszych mogą wystąpić objawy niedrożności jelit, takie jak zatrzymanie stolca, częste wymioty oraz przewlekły ból brzucha. Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego u dzieci wymaga wykonania zabiegu chirurgicznego tak, jak w przypadku osób dorosłych.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.