Zespół Capgrasa
Zespół Capgrasa albo inaczej zespół Sozji zalicza się do urojeniowego syndromu błędnej identyfikacji (ang. Delusional Misidentification Syndrome, DMS), który towarzyszy różnym chorobom neurologicznym i psychicznym. Chory na zespół Capgrasa jest przekonany, że osoby z najbliższego otoczenia, np. członkowie rodziny, przyjaciele, sąsiedzi, zostały zamienione na obcych ludzi, identycznych w wyglądzie. Urojenia o takim charakterze mogą występować w przebiegu schizofrenii, otępieniu starczym albo po urazach głowy.
1. Objawy zespołu Capgrasa
Zespół Capgrasa po raz pierwszy zidentyfikował w 1923 roku francuski psychiatra Jean Marie Joseph Capgras i nazwa owej jednostki chorobowej pochodzi właśnie od jego nazwiska. Lekarz opisał przypadek kobiety – Madame M. – która uważała, że wszyscy jej bliscy zostali zastąpieni przez sobowtóry. W miarę postępu choroby zasięg identycznie wyglądających osób powiększał się, obejmując znajomych, sąsiadów, przyjaciół i dalszych krewnych. Kobieta była przekonana, że podstawieni „oszuści” zmieniają się. Czasami zespół Capgrasa jest mylony z zespołem Fregoliego, kiedy pacjent obstaje przy twierdzeniu, że wszyscy napotkani przez niego ludzie to w rzeczywistości jedna i ta sama osoba, która jedynie zmienia swój wygląd zewnętrzny. Oba zespoły należą do grupy zaburzeń związanych z błędną identyfikacją osób.
Jak może objawiać się zespół Capgrasa, oprócz urojenia opanowania świata przez sobowtóry?
- Chory może utrzymywać, że partner albo małżonek został zastąpiony przez obcego człowieka i w związku z tym odmawiać spania we wspólnym łóżku.
- Urojenia mogą prowadzić do lęków przed „obcymi sobowtórami” albo zachowań agresywnych w celu obrony przed nimi.
- Pacjent cierpiący na zespół Capgrasa nie potrafi uzasadnić, czemu miałaby służyć zamiana ludzi na identycznie wyglądające jednostki.
- W skrajnych postaciach syndromu Capgrasa chory może twierdzić, że on sam albo przynajmniej jego część ciała została podmieniona lub zduplikowana.
- Oprócz urojeń o istnieniu sobowtórów w najbliższym otoczeniu, chory zazwyczaj nie prezentuje żadnych innych zaburzeń psychicznych.
- Ludzie z zespołem Capgrasa mogą powątpiewać w swoją tożsamość i nie rozpoznawać swojego odbicia w lustrze.
- Na bazie urojeń o istnieniu sobowtórów mogą powstać urojenia zazdrości, np. że „obcy przybysz” chce uwieść małżonka.
- Urojenia zespołu Capgrasa mogą sprowadzać się do irracjonalnych myśli, że ktoś w nocy podmienił osobiste rzeczy chorego na identycznie wyglądające albo że pies albo kot został wymieniony na inne, choć identycznie wyglądające zwierzę.
2. Leczenie zespołu Capgrasa
Syndrom Capgrasa wydaje się skrajnym przykładem paranoi. Złudzenia dotyczą najczęściej analizatora wzrokowego, a pacjent, rozmawiając przez słuchawkę telefonu z innymi ludźmi, np. córką, trafnie identyfikuje głosy. Kiedy jednak widzi osoby, uważa, że są sobowtórami. Opisano jednak przypadki urojeniowego syndromu błędnej identyfikacji u osób niewidomych, u których urojenia lokalizowały się w analizatorze słuchowym – chorzy byli przekonani, że słyszą jeden i ten sam podstawiony głos. Ze względu na brak precyzji co do etiologii tego zespołu urojeniowego, nie opracowano do końca skutecznej terapii.
Przypuszcza się, że syndrom Capgrasa może wynikać z uszkodzenia transmisji informacji nerwowych między układem limbicznym a korą mózgową. Inni wiążą zaburzenie z powikłaniami po udarach mózgu i pęknięciach tętniaków. Na zespół Capgrasa cierpi wielu schizofreników. Istnieje grupa badaczy, która rozważa powstawanie urojeń wskutek uszkodzeń płata skroniowego, a dokładniej zakrętu wrzecionowatego, który odpowiada za rozpoznawanie twarzy i wyrazów mimicznych. Uszkodzenie tej małej struktury mózgu skutkuje prozopagnozją – niezdolnością rozpoznawania twarzy znajomych lub widzianych osób. Leczenie zespołu Capgrasa opiera się na farmakoterapii – podawaniu leków przeciwpsychotycznych, np. diazepamu, oraz psychoterapii.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.