Zespół Da Costy
Zespół Da Costy (ang. Da Costa’s Syndrome) należy do zaburzeń autonomicznych występujących pod postacią somatyczną i znajduje się w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 pod kodem F45.3. Inaczej zespół ten określa się jako astenię nerwowo-krążeniową, nerwicę serca, nerwicę krążeniową lub zespół wysiłkowy. Inne nazwy choroby, to także: dystonia neurowegetatywna albo astenia krążeniowo-oddechowa. Na czym polega specyfika zaburzeń somatyzacyjnych i jak objawia się zespół Da Costy?
1. Zaburzenia wegetatywne występujące pod postacią somatyczną
Pacjent cierpiący na zaburzenia somatyzacyjne prezentuje objawy tak, jakby były one spowodowane przez fizyczną chorobę całego układu lub narządu, które są głównie czy wyłącznie unerwione i kontrolowane przez wegetatywny układ nerwowy (np. układ krążenia, przewód pokarmowy czy układ moczowo-płciowy). Zazwyczaj występują dwa typy objawów, z których żaden nie jest wyrazem fizycznej choroby narządu lub całego układu. Pierwszy typ obejmuje skargi stanowiące obiektywne objawy pobudzenia układu autonomicznego, jak przyspieszona czynność serca, poty, zaczerwienienie, drżenie oraz towarzyszący lęk i uczucie zagrożenia chorobą somatyczną. Drugi typ stanowią subiektywne skargi, zmienne i niespecyficzne, jak wędrujące bóle, uczucie ciężaru, ściskania, wzdęcia czy uczucie rozdymania, które odnoszone są przez pacjenta do określonego narządu lub układu. Zaburzenia autonomiczne występujące pod postacią somatyczną określa się często jako nerwice narządowe.
Za początek koncepcji nerwicy serca uznaje się właśnie zespół Da Costy. Ten psychogenny zespół chorobowy opisał amerykański lekarz z XIX wieku – Jacob Mendes Da Costa – podczas wojny secesyjnej (1861-1865). Pierwotnie chorobę określano jako „serce żołnierskie”, podkreślając, że dolegliwości pojawiają się u osób uczestniczących w walkach. Według Da Costy, zespół drażliwego serca (ang. Irritable Heart Syndrome) manifestuje się trzema zasadniczymi objawami:
- dusznością;
- kołataniem serca;
- bólem w klatce piersiowej (zwłaszcza podczas wysiłku).
Na zespół wysiłkowy składa się też mnóstwo innych objawów współwystępujących, np.: zmęczenie, uczucie niepokoju, zawroty głowy, hiperwentylacja, parestezje kończyn (dziwne wrażenia mrowienia, drętwienia, pieczenia w obrębie rąk i nóg), biegunka, problemy ze snem. Badania diagnostyczne nie potwierdzają nieprawidłowości funkcjonowania żadnego z układów (krążenia czy pokarmowego). Bóle nie wiążą się z wysiłkiem fizycznym, a najczęściej lokalizują się w okolicy koniuszka serca.
2. Dystonia neurowegetatywna
Zespół Da Costy określa się też zamiennie jako dystonię neurowegetatywną. Termin ten stosuje się do określenia szeregu objawów czynnościowych występujących w zaburzeniach nerwicowych. Na dystonię neurowegetatywną składają się najczęściej:
- bóle i zawroty głowy;
- duszność;
- omdlenia;
- dreszcze;
- trudności oddechowe;
- kołatanie serca;
- drżenie rąk;
- ból brzucha;
- męczliwość;
- zaburzenia snu;
- irytacja;
- zaburzenia temperatury ciała.
Powyższe symptomy chorobowe mogą występować w różnych typach nerwic, ale kiedy stanowią objaw osiowy (główny, dominujący), wówczas psychiatrzy rozpoznają nerwicę (dystonię) wegetatywną. Kiedy pacjent zgłasza bóle w klatce piersiowej, uczucie kołatania serca i problemy z oddychaniem, należy przeprowadzić rzetelną diagnozę przy współudziale lekarza pierwszego kontaktu, psychologa, psychiatry i kardiologa. W przypadku zespołu wysiłkowego (ang. Effort Syndrome) zazwyczaj stosuje się leczenie farmakologiczne, by zmniejszyć lęk i stres, oraz psychoterapię. Dolegliwości, na jakie skarży się pacjent cierpiący na zespół Da Costy (nerwicę serca), najczęściej mijają po podaniu leków uspokajających lub placebo.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.