3 miliony Polaków choruje na cukrzycę. Nawet milion o tym nie wie

Na świecie blisko 347 mln ludzi choruje na cukrzycę. Światowa Organizacja Zdrowia prognozuje, że do 2030 r. liczba ta może wzrosnąć nawet o 50 proc. W ciągu najbliższych 10 lat cukrzyca stanie się jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Z chorobą można normalnie żyć, pod warunkiem, że zostanie wcześnie zdiagnozowana.

1. Cukrzyca - epidemia XXI wieku

Pęd życia sprawia, że coraz gorzej się odżywiamy i coraz mniej ruszamy. Zła dieta powoduje nadwagę i otyłość, a to tylko krok od cukrzycy. Chorobę trudno jest wykryć. Oprócz podręcznikowych objawów takich jak osłabienie, zwiększone pragnienie, chudnięcie i częstomocz, cukrzyca daje szereg niespecyficznych symptomów, które łatwo zbagatelizować. O nietypowych objawach choroby rozmawiam z diabetologiem, dr. Maciejem Kamińskim.

Kornelia Ramusiewicz, WP abcZdrowie: Cukrzyca to epidemia XXI wieku, w dużej mierze przez nasz styl życia. Co to za choroba?

Diabetolog, dr Maciej Kamiński: Pod pojęciem “cukrzyca” nie kryje się jedna choroba, a grupa chorób, których wspólnym mianownikiem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi. Przyczyną jest albo defekt wydzielania insuliny, albo nieprawidłowe jej działanie (na przykład brak reakcji tkanek na insulinę, ze względu na ich insulinooporność).

Insulina jest hormonem wytwarzanym przez trzustkę, a jej podstawowym działaniem jest właśnie obniżanie poziomu glukozy we krwi.

Choroba często rozwija się w ukryciu. Jakie są pierwsze symptomy cukrzycy?

Na początku podwyższone stężenie cukru może w ogóle nie być w ogóle odczuwalne przez pacjenta. To powoduje, że część osób nawet nie ma świadomości, że ma cukrzycę. Dla przykładu: w Polsce 3 miliony osób ma cukrzycę, z czego milion o tym nie wie. Jeżeli podwyższone stężenie glukozy utrzymuje się dłużej, pojawiają się objawy charakterystyczne dla źle leczonej cukrzycy.

Najczęstsze to: suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie, wielomocz, utrata masy ciała, częste infekcje, zaburzenia widzenia, złe samopoczucie, senność.

Choroba może dawać także nietypowe objawy, które trudno skojarzyć z cukrzycą. Co nas może zmylić?

Zdarza się, że choroba długo rozwija się w ukryciu dając mylące objawy. Są to na przykład: nadmierna potliwość, sucha skóra, metaliczny posmak w ustach. Do objawów cukrzycy zaliczamy także drżenie rąk, drętwienie kończyn czy uczucie “strzelających” stawów.

Skąd biorą się takie objawy? Jakie są ich przyczyny?

W przypadku prawidłowych wartości cukru we krwi jest on zatrzymywany przez nerki i nie przechodzi do moczu. W przypadku przekroczenia pewnej normy we krwi, nerki nie są w stanie zatrzymać całego cukru i przepuszczają go dalej. Cukier w moczu, z racji swoich właściwości, “ciągnie” za sobą wodę z organizmu, co powoduje odwodnienie, a to znowu daje suchość w jamie ustnej i potrzebę częstego picia.

Dodatkowo utrata cukru to utrata kalorii, a więc człowiek chudnie (i tutaj akurat utrata masy ciała nie jest pozytywnym objawem), a słodki mocz jest doskonałą pożywką dla bakterii i grzybów, co zwiększa częstość infekcji, szczególnie intymnych. Zaburzenia widzenia wynikają z faktu zagęszczenia płynu w gałce ocznej (z powodu nadmiernej ilości glukozy). W przypadku pojawienia się gorączki (np. z powodu przeziębienia) lub wypicia dużej ilości alkoholu, może dojść np. do groźnej dla życia kwasicy metabolicznej.

Co się dzieje, jeśli w porę nie podejmiemy leczenia?

Jeżeli objawy są ignorowane, podwyższony poziom cukru przez kolejne miesiące powoduje powolne niszczenie naczyń i nerwów w całym organizmie, co prowadzić może do uszkodzenia praktycznie każdego narządu – czyli wystąpienia powikłań cukrzycy.

Dzielimy je na dwie grupy – te wynikające z uszkodzeń dużych naczyń (makroangiopatie) – np. zawał serca, oraz wynikające z uszkodzenia małych naczyń (a więc mikroangiopatie), np. uszkodzenie nerek (nefropatia), oczu (retinopatia), rany na stopach (stopa cukrzycowa), czy zaburzenia czucia, dotyku, ciepła/zimna (polineuropatia).

Skoro objawy bywają mylące, to jak możemy rozpoznać cukrzycę?

Wystarczy raz do roku zrobić cukier na czczo w laboratorium (badanie krwi, które kosztuje kilka złotych). Jeżeli poziom będzie niższy niż 100 mg/dl (<5.5 mmol/l), to następne badanie kontrolne można zrobić po roku. Poziom między 100 a 125 mg/dl (5,6-6,9) wymaga poszerzenia diagnostyki – czy jest to stan przedcukrzycowy, czy już cukrzyca. Wtedy trzeba wykonać krzywą obciążenia glukozą. Natomiast poziom powyżej 125 mg/dl (> 6,9 mmol/l), ale stwierdzony dwukrotnie, daje prawo do rozpoznania cukrzycy.

Lek. Maciej Kamiński - Specjalista Diabetolog i Specjalista Chorób Wewnętrznych z Wrocławia. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem insulinooporności, prowadzeniem kobiet ciężarnych z cukrzycą oraz pacjentów z cukrzycą typu 2 i 1, w tym pacjentów pompowych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.