Smog już dusi Polaków. Nie tylko maski dadzą ochronę naszym płucom
Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda i University College London wyliczyli, że na każde pięć zgonów - jeden jest spowodowany przez zanieczyszczenia powietrza. Kolejne badania potwierdzają, że długotrwałe wdychanie smogu może osłabiać odporność i działać rakotwórczo. Tymczasem polskie miasta znowu są w czołówce najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Jak uchronić się przed szkodliwym działaniem smogu?
1. Smog już zaczął atakować Polaków
Prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska udostępniła w mediach społecznościowych mapę zanieczyszczenia powietrza w Europie. Gołym okiem widać, że Polska wypada w niej najgorzej w regionie.
- Większość mieszkań już jest ogrzewanych, przynajmniej wieczorem i w nocy, jeśli ktoś może to regulować. Niestety, konsekwencje już widać - zauważa specjalistka od wirusologii i immunologii.
Kilka tygodni temu ekspertka ostrzegała przed takim scenariuszem, wskazując, jakie mogą być konsekwencje oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Za najgroźniejszy dla zdrowia jest uznawany pył zawieszony o średnicy 2,5 µm i poniżej (PM2,5).
- Ekspozycja na PM2,5 upośledza działanie układu śluzowo-rzęskowego oskrzeli, przez co patogeny mają szansę na pozostanie w organizmie. Ponadto, narażenie na pyły PM2,5 rozluźnia połączenie komórek układu oddechowego, otwierając drogę nie tylko dla patogenów, ale też dla alergenów - wyjaśniała prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska.
Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Wojskowego Instytutu Medycznego, w rozmowie z WP abcZdrowie zwraca uwagę na to, że w Polsce mamy skrajne zanieczyszczenie benzo(a)pirenem - większość stacji monitoringu powietrza pokazuje znaczne przekroczenie dopuszczalnej normy.
- Te normy są przekroczone od dwóch do osiemnastu razy. To są porażające dane, które sugerują, że konieczne są pilne działania, które naprawiłyby tę sytuację - alarmuje lekarz.
2. "To czynnik rakotwórczy numer jeden"
Długotrwały kontakt z zanieczyszczonym powietrzem zwiększa ryzyko rozwoju raka, udarów, chorób serca i płuc oraz może doprowadzić do zaostrzenia przewlekłych chorób układu oddechowego.
- Aktualnie uznajemy zanieczyszczenie powietrza jako czynnik rakotwórczy: pył zawieszony PM 2,5, PM 10 - są to czynniki rakotwórcze, benzo(a)piren, czyli ta substancja, która wydostaje się z kominów ponad czterech milionów posesji polskich w sezonie smogowym - to jest kancerogen numer jeden. To on wywołuje raka: płuc, raka narządów miąższowych, nowotwory mózgu, nowotwory narządów rodnych u kobiet, nowotwory pęcherza moczowego. To są nowotwory, które powstają wielokrotnie częściej u osób, które oddychają zanieczyszczonym powietrzem - podkreśla dr Dąbrowiecki.
3. Na czym polega dieta antysmogowa?
Czy jest sposób, aby ograniczyć szkodliwe skutki działania smogu na nasz organizm? W sezonie grzewczym warto zaopatrzyć się w dobrej jakości maski antysmogowe oraz oczyszczacze powietrza. Eksperci od żywienia wskazują, że pomocne może być również wzmocnienie organizmu za pomocą odpowiednich składników odżywczych.
Dietetyk Magdalena Kartasińska-Kwaśnik przypomina, że smog prowadzi do powstawania ogromnej ilości wolnych rodników, a to nasila stres oksydacyjny w naszym organizmie. Jakie są konsekwencje?
- W niewielkich ilościach wolne rodniki są wykorzystywane na przykład do zwalczania bakterii. W nadmiarze działają przeciwko naszym tkankom. Nadmiernemu ich wytwarzaniu sprzyjają infekcje, stres, stany zapalne, palenie papierosów oraz właśnie zanieczyszczenia powietrza - wyjaśnia Magdalena Kartasińska-Kwaśnik, dietetyk kliniczny, kierownik działu dietetycznego Dailyfruits.
W związku z tym "dieta antysmogowa" musi być bogata w przeciwutleniacze, który zniwelują działanie wolnych rodników. Doskonałym źródłem naturalnych antyoksydantów są czerwone owoce, zwłaszcza winogrona oraz kakao, herbata, brokuły, cebula i czosnek. Dietetyczka radzi, by sięgać też po rośliny zielone bogate w chlorofil, który pomaga usuwać z organizmu metale ciężkie. Bardzo ważne jest też odpowiednie nawodnienie organizmu. Możemy pić wodę, zieloną herbatę albo świeżo wyciskany sok.
Badacze z Harvard School of Public Healt udowodnili, że zwłaszcza owoce jagodowe powinny zagościć na stałe w naszym menu. - Jedzenie około 100 gramów jagód (3/4 filiżanki) każdego dnia może chronić przed chorobami serca związanymi ze smogiem - zaznacza Jia Zhong, główny autor badań.
Kluczowe zasady diety antysmogowej:
- dużo płynów,
- cztery-pięć porcji warzyw i owoców każdego dnia,
- wybieramy głównie cytrusy i czerwone owoce, wskazane są winogrona, czarne porzeczki, banany,
- dużo zielonych warzyw w diecie, w szczególności brokuły, szpinak,
- do potraw dodajemy zioła i przyprawy, zwłaszcza suszone oregano, kurkumę i cynamon,
- pamiętajmy o wit. D - jest źródłem są m.in. tłuste ryby morskie,
- rezygnujemy z fast foodów i ciężkostrawnych potraw, które dodatkowo obciążają organizm.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
