Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Karolina Dębska

Czym jest alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych?

Avatar placeholder
10.09.2021 13:40
Czym jest alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych?
Czym jest alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych? (123RF)

Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (AZPP) należy do szerokiego grona chorób alergicznych. Spowodowane jest odczynem alergicznym, który występuje w pęcherzykach płucnych. Powoduje zwłóknienie ich cienkich ścian, co daje objawy duszności z powodu utrudnionego przenikania tlenu do organizmu. Upośledzona wymiana gazowa może być przyczyną rozwinięcia się ostrej lub przewlekłej niewydolności oddechowej, zależnie od tempa rozwoju choroby. Nieleczone może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia płuc.

spis treści

1. AZPP – co to za choroba?

Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi (alergenami ) wywołującymi AZPP są antygeny obecne w zgniłym sianie oraz białka zawarte w odchodach ptasich i sierści zwierząt, a także czynniki chemiczne. Ewidentny związek między narażeniem na określony alergen a wykonywaniem konkretnego zawodu doprowadził do opisowego określania dwóch najczęściej spotykanych postaci AZPP jako tzw. „płuco farmera” i „płuco hodowcy ptaków”. W jednym z wieloośrodkowych badań klinicznych przeprowadzonych w celu ujednolicenia kryteriów diagnostycznych zapalenia płuc z nadwrażliwości chorzy ci stanowili aż 84% wszystkich przypadków AZPP.

2. Objawy alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych

AZPP może przyjąć postać ostrą, podostrą lub przewlekłą. W ostrej postaci choroby objawy pojawiają się po upływie 4-12 godzin od chwili ekspozycji na czynnik sprawczy. Występują wówczas gorączka, dreszcze, duszność, kaszel oraz trzeszczenia nad polami płucnymi z przemijającym podniesieniem się poziomu białych krwinek.

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

W aktywnych postaciach AZPP mają charakter samoograniczający i po przerwaniu kontaktu z czynnikiem sprawczym leczenie objawowe może nie być potrzebne. Poprawa stanu klinicznego następuje w ciągu 24-48 godzin. W przewlekłej postaci alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych obserwuje się podstępne narastanie duszności . Często są rozpoznawane późno, gdy już nastąpiło zwłóknienie płuc, istotnie upośledzające funkcje płuc i ograniczające tolerancję wysiłku. Towarzyszy temu najczęściej przewlekły kaszel oraz utrata masy ciała.

Rozróżnienie postaci ostrej i podostrej AZPP często bywa trudne. Uważa się, że ich wystąpienie zależy bardziej od przebiegu ekspozycji na alergen, niż od rodzaju alergenu. Należy pamiętać, że jedynie w ostrej postaci choroby związek między ekspozycją na alergen a występowaniem objawów klinicznych jest wyraźny, co znacznie ułatwia ustalenie przyczyny zachorowania.

Astma (prezentacja edukacyjna)
Astma (prezentacja edukacyjna) [17 zdjęć]

Czym jest astma? Astma wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym, obrzękiem i zwężeniem oskrzeli (dróg

zobacz galerię

3. Allergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - diagnostyka

Diagnostykę alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnychrozpoczyna się od zebrania wywiadu. Często już to nasuwa wstępne rozpoznanie. W badaniach laboratoryjnych możemy się spodziewać:

W przypadkach wątpliwych wykonuje się testy prowokacyjne z podejrzanym alergenem. Nieodzownym badaniem jest również zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej, które pozwala na uchwycenie zmian w miąższu płuc i wczesne zapobieganie rozwojowi alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych. Z badań dodatkowych pomocne może być wykonanie tomografii komputerowej, badania bronchofiberoskopem wraz z pobraniem popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych (BAL) oraz w przypadkach wymagających dodiagnozowania – biopsji płuca.

4. Badanie przeciwciał odpornościowych

Podstawowym badaniem diagnostycznym w AZPP jest test na obecność przeciwciał przeciwko antygenom surowicy krwi, które są charakterystyczne dla tej jednostki chorobowej (np. antygen białek ptaków w chorobie zwanej ‘płucem hodowcy ptaków’). Należy podkreślić, że przeciwciała mogą być obecne również u osób zdrowych narażonych na kontakt z alergenem, przez co badanie to ma w diagnostyce AZPP jedynie znaczenie wykluczające określony alergen jako czynnik etiologiczny.

W przypadkach wątpliwych cennym narzędziem w diagnostyce alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych może być również wziewna próba prowokacyjna z alergenem podejrzewanym na podstawie wywiadu. Wiąże się to jednak z ryzykiem pogorszenia stanu chorego, co jest istotne zwłaszcza u osób ze znacznie upośledzoną wydolnością układu oddechowego.

5. Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - leczenie

Rozpoznanie ostrej fazy i leczenie za pomocą glikokortykosteroidów oraz przerwanie styczności z alergenem jest bardzo skuteczne i w pełni zabezpiecza chorego przed nieodwracalnymi zmianami w tkance płucnej. Gdy dojdzie do zmian włóknistych, pozostaje już tylko przerwanie kontaktu z alergenem wywołującym objawy alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych oraz objawowe leczenie niewydolności oddechowej. W celu oceny zniszczeń, efektywności terapii oraz progresji choroby zaleca się wykonanie badań czynnościowych układu oddechowego, takich jak np. spirometria.

Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych to poważna choroba, która wymaga specjalnego leczenia. Zapadają na nią najczęściej osoby pracujące ze zwierzętami, szczególnie z ptakami, stąd potoczne nazwy "płuco farmera" i "płuco hodowli ptaków".

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze