Brain food – czym żywi się twój mózg?
Praca umysłowa wymaga od nas określonych kompetencji, ale i siły. Mózg, tak jak całe ciało, potrzebuje odpowiedniego zasilania, by sprawnie funkcjonował. Co ważne, pochłania on około 20 proc. spożywanej przez nas energii. Co jeść, aby poprawić efektywność w pracy?
1. Kilka słów o mózgu
Mózg, aby działał sprawnie i chętnie potrzebuje przede wszystkim glukozy, tlenu i kwasów tłuszczowych. Choć w jego skład wchodzi przede wszystkim tłuszcz (około 60 proc.) i woda, energia potrzebna do jego codziennego funkcjonowania nie jest w żaden sposób magazynowana ani samoczynnie wytwarzana. Musimy dostarczać ją wraz z tym, co jemy. Szacuje się, że około 50 – 60 proc. wszystkich cukrów spożywanych w ciągu dnia pożytkowane jest na procesy myślenia. Przypomnijmy, że węglowodany (najlepiej złożone) powinny stanowić około 55 proc. całej dostarczanej energii.
2. Mniam, mniam glukoza
Glukoza to cukier prosty, którego spalanie wymaga obecności tlenu. Dopiero wtedy uwalniana jest energia. Może być ona uzyskana w wyniku rozkładu węglowodanów lub w wyniku trawienia białek z aminokwasów. Równie ważne w diecie dla pracy mózgu są więc i produkty białkowe. Przy czym niektóre aminokwasy są wypierane, gdy posiłek składa się w większym stopniu z węglowodanów. Badania naukowe potwierdziły, że białkowe posiłki wpływają na lepszą zdolność koncentracji i zapamiętywania, ale mogą powodować też rozdrażnienie. Natomiast węglowodany wpływają korzystnie na stabilizację nastrojów i relacje interpersonalne.
3. Mózg lubi dobry tłuszcz
Mózg jako paliwo wykorzystuje również ciała ketonowe pochodzące z tłuszczów. Powstają one, gdy tych ostatnich jest w posiłku dużo przy niskiej zawartości węglowodanów. Przypomnijmy, że sucha masa mózgu to w dużej mierze wielonienasycone kwasy tłuszczowe (jak wspomniano już wyżej – około 60 proc.). Najbardziej pożądane są tu kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdziemy m.in. w rybach, orzechach, olejach i roślinach o ciemnych liściach.
Oczywiście konieczność dostarczania glukozy czy tłuszczów nie może być wymówką do objadania się słodyczami (to węglowodany, ale mało wartościowe z punktu widzenia zdrowia), tłuszczami trans czy smażonymi potrawami (tłuszcz traci swoje korzystne walory).
4. Witaminy i minerały – wzbogacone paliwo
Oprócz tego niezbędne jest uzupełnianie wartościowych z punktu widzenia wytężonej pracy umysłowej – witamin i składników mineralnych. Zwróćmy szczególną uwagę na witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę C i magnez.