Trwa ładowanie...

Choroby tarczycy - diagnostyka

 Agnieszka Gotówka
19.01.2024 16:18
USG tarczycy jest cennym badaniem diagnostycznym w przypadku chorób enodkrynologicznych
USG tarczycy jest cennym badaniem diagnostycznym w przypadku chorób enodkrynologicznych (123RF)

Hormony tarczycy kontrolują czynność większości tkanek. O tym, jak ważną pełnią funkcję można przekonać się najczęściej dopiero wówczas, gdy jest ich za mało lub za dużo.

W diagnostyce chorób tarczycy równolegle ocenia się czynność tego narządu i jego morfologię. Badania pozwalają sprawdzić, czy w miąższu są obecne guzki. Ocenie podlega również wielkość tarczycy. Badania pozwalają ponadto odpowiedzieć na pytanie, czy jej praca przebiega prawidłowo.

spis treści

1. Objawy związane z powiększeniem tarczycy

Dalszej diagnostyki z całą pewnością wymaga zaobserwowanie zmiany wielkości tarczycy (wole – miąższowe lub guzkowe). Nawet jeśli objaw ten nie jest widoczny gołym okiem, do wizyty u lekarza skłonić powinno uczucie ucisku na szyi. Niepokojące są również problemy z oddychaniem i dyskomfort odczuwany w czasie noszenia koszuli z wysoko zapiętym kołnierzykiem.

Zobacz film: "Jak objawia się nadczynność i niedoczynność tarczycy?"

Z kolei objawy nadczynności i niedoczynności tarczycy mogą nie nasuwać skojarzenia z chorobami endokrynologicznymi.

USG tarczycy jest cennym badaniem diagnostycznym w przypadku chorób enodkrynologicznych
USG tarczycy jest cennym badaniem diagnostycznym w przypadku chorób enodkrynologicznych (123RF)

Najczęściej zgłaszane lekarzowi objawy nadczynności tarczycy to:

  • nadmierna drażliwość, płaczliwość,
  • wzmożona potliwość,
  • osłabienie mięśni,
  • kołatanie serca,
  • duszność,
  • zaburzenia miesiączkowania.

O niedoczynności tarczycy może świadczyć:

  • nietolerancja wysiłku,
  • zaburzenia pamięci,
  • senność, zmęczenie,
  • problemy z koncentracją,
  • uczucie chłodu, marznięcie (zwłaszcza dłoni i stóp, szczególnie odczuwane w godzinach popołudniowych i wieczorem).

2. Badania laboratoryjne a choroby tarczycy

Charakter badania przesiewowego mają badania hormonalne. Jako pierwszy wykonuje się pomiar stężenia TSH. Jest to najczulsza metoda oceny nadmiaru lub niedoboru hormonów tarczycy (ujawnia nawet bezobjawowe zaburzenia czynności tarczycy). Parametr ten oznacza się w surowicy krwi. Jego prawidłowe wartości to 0,4-4,0 mlU/l.

Jeżeli stężenie TSH jest nieprawidłowe, wówczas diagnosta zleca oznaczenie wolnych hormonów tarczycy: tyroksyny (FT4) oraz trijodotyroniny (FT3).

Badanie to jest wykonywane również w procesie leczenia chorób tarczycy, bo pozwala na monitorowanie skuteczności zastosowanej terapii.

"Niszczyciele tarczycy" ukryci w twoim domu
"Niszczyciele tarczycy" ukryci w twoim domu [7 zdjęć]

Środki antyadhezyjne wykorzystuje się do pokrywania powierzchni przedmiotów, aby nic do nich nie przylegało.

zobacz galerię

3. Badania obrazowe a choroby tarczycy

Badaniem podstawowym w obrazowaniu tarczycy jest USG, które pozwala ocenić:

  • położenie tego narządu, jego wielkość i kształt,
  • echogeniczność miąższu tarczycy,
  • guzki (zmiany ogniskowe).

USG tarczycy pozwala również na ocenę węzłów chłonnych szyjnych. Jest ponadto niezwykle cennym elementem diagnostycznym w przypadku różnicowania autoimmunologicznych i nieautoimmunologicznych chorób tarczycy (np. choroba Gravesa i Basedowa, choroba Hashimoto).

W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie scyntygrafii.

4. Badania morfologiczne

By uzyskać materiał do badania cytologicznego konieczne jest wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC); przeprowadza się je pod kontrolą USG.

Uzyskany materiał poddaje się szczegółowej ocenie pod mikroskopem.

Badanie to pozwala sklasyfikować podejrzaną zmianę ogniskową jako złośliwą lub niezłośliwą. Na podstawie otrzymanego wyniku lekarze podejmują decyzje o dalszym leczeniu. Ta metoda diagnostyczna służy także do opróżniania przestrzeni płynowych w tarczycy, co zmniejsza wymiary tego narządu.

Dla rozpoznania raka tarczycy najważniejsze znaczenie ma badanie histologiczne. Jego wynik decyduje o dalszym leczeniu.

5. Nadczynność tarczycy

Gdy lekarz podejrzewa u pacjenta nadczynność tarczycy, może zlecić mu wykonanie EKG. W przebiegu tej choroby bowiem często ujawniają się zaburzenia rytmu serca. Przydatne okazać się mogą również wyniki morfologii krwi obwodowej.

W przypadku podejrzenia niedoczynności tarczycy lekarz zalecić może USG jamy brzusznej (w zaawansowanej chorobie w badaniu ujawnia się płyn w jamie opłucnej) oraz RTG klatki piersiowej (powiększenie sylwetki serca).

Podstawowe badania laboratoryjne, które pozwolą na zdiagnozowanie choroby tarczycy, nie wymagają specjalnego przygotowania. Ich wykonanie zlecić może lekarz pierwszego kontaktu. Z wynikiem warto zgłosić się do endokrynologa. Specjalista ten poprawnie je zinterpretuje i oceni, czy konieczna jest dodatkowa diagnostyka.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Badanie tarczycy
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze