Trwa ładowanie...

Co to jest neuropatia cukrzycowa?

Co to jest neuropatia cukrzycowa?
Co to jest neuropatia cukrzycowa?

Neuropatia cukrzycowa, czyli powikłania cukrzycy, może objąć każdy fragment układu nerwowego, prawdopodobnie za wyjątkiem mózgu. Rzadko stanowi bezpośrednią przyczynę zgonów, ale jest głównym powodem powikłań chorobowych. Rozpoznano kilka wyraźnych zespołów chorobowych, związanych z neuropatią cukrzycową, przy czym u jednego pacjenta można zaobserwować więcej niż jeden z nich. Zdrętwienie, parestezje, osłabione czucie bólu i zimna i wiele innych dolegliwości - to niektóre objawy zespołów chorobowych.

1. Polineuropatia obwodowa

Najbardziej powszechny obraz kliniczny stanowi polineuropatia obwodowa. Dotyczy głównie dystalnych części kończyn. Zwykle obustronne objawy tego zespołu obejmują:

  • zdrętwienie,
  • parestezje,
  • zniesienie odruchów ścięgnistych,
  • osłabione czucie zimna i bólu,
  • ostrą przeczulicę dotykową,
  • upośledzenie funkcji motorycznej kończyn,
  • bóle.

Ból, który może być głęboko zlokalizowany, nasila się w nocy. Jego natężenie jest zmienne – od przeszywającego do łagodniejszego. Jednakże zespoły silnego bólu są zwykle samoograniczające i trwają od kilku miesięcy do kilku lat. Włączenie się do stanu chorobowego włókien proprioceptywnych (odbierających bodźce z ustroju) prowadzi do wystąpienia zaburzeń chodu, zaniku łuku stopy wraz z licznymi złamaniami kości stępu.

Zobacz film: "Przyczyny wzrostu zachorowań na cukrzycę"

Należy podkreślić, że wczesnym objawem polineuropatii obwodowej jest zmniejszone czucie wibracji.

Mononeuropatia nie jest tak częsta jak polineuropatia. Objawami charakterystycznymi dla tego zespołu są: nagłe opadanie nadgarstka, opadanie stopy lub porażenie trzeciego, czwartego albo szóstego nerwu czaszkowego. Mononeuropatia cechuje się ponadto wysokim stopniem samoistnej odwracalności, zachodzącej zwykle na przestrzeni kilku tygodni.

Neuropatia autonomiczna może się objawiać na wiele sposobów. Głównym obszarem dotykanym przez ten rodzaj neuropatii jest zaburzenie motoryki górnego odcinka przewodu pokarmowego z powodu uszkodzenia układu przywspółczulnego. Mogą pojawić się zaburzenia motoryki przełyku w postaci trudności w przełykaniu (tzw. dysfagia), opóźnienie opróżniania żołądka, zaparcia bądź biegunki. Ten ostatni objaw często występuje nocą.

Neuropatia autonomiczna układu krążenia występuje u 10-20% chorych w momencie rozpoznania cukrzycy i u ponad 50% chorych po 20 latach trwania cukrzycy. Objawia się hipotonią ortostatyczną i omdleniami, a także bezobjawowym niedokrwieniem mięśnia sercowego i bezbólowym zawałem serca, upośledzeniem zdolności do zmiany rytmu serca aż do całkowitej sztywności częstości skurczów, tachykardią spoczynkową jako wyraz uszkodzenia nerwu błędnego. W doniesieniach opisywane są przypadki zatrzymania krążenia i oddychania, powodujące nagłą śmierć, przypisywane wyłącznie autonomicznej neuropatii.

2. Neuropatia układu moczowo-płciowego

Istnieje także neuropatia układu moczowo-płciowego, będąca jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń wzwodu, które występują u około 50% mężczyzn, u których wystąpiły objawy cukrzycy. Neuropatia ta może również powodować zaburzenia seksualne u kobiet, a także zaleganie moczu w pęcherzu moczowym. Neuropatia autonomiczna może dotyczyć również narządu wzroku, wywołując zaburzenia reakcji źrenic na światło, a także mieć wpływ na termoregulację, powodując zaburzenia potliwości, smaku i wydzielania wewnętrznego.

Badania diagnostyczne w cukrzycy typu 1 powinny być wykonywane po 5 latach od momentu zachorowania, o ile wcześniej nie występują objawy, sugerujące obecność neuropatii. Natomiast w cukrzycy typu 2 – w momencie rozpoznania choroby. Diagnostyka opiera się na badaniu czucia dotyku, czucia bólu (badane okolice to podeszwowa część stopy, opuszki I i V palca, głowy kości śródstopia, okolica podstaw kości śródstopia oraz okolica piętowa), badaniu czucia wibracji (na kostce bocznej, przyśrodkowej, górnej części kości piszczelowej, grzbiecie palucha, V palca; oznaczenie progu czucia wibracji należy wykonywać trzykrotnie, dla obu stron ciała, obliczając średni wynik z 3 prób), badaniu czucia temperatury oraz badaniu elektroneurofizjologicznym.

3. Neutropatia cukrzycowa-profilaktyka

Priorytetem jest zapewnienie dobrego wyrównania cukrzycy, kontrola ciśnienia tętniczego, gospodarki lipidowej, zaprzestanie palenia papierosów i picia alkoholu. Leczenie objawowe polega na podawaniu trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, leków przeciwdrgawkowych, meksyletyny, leków przeciwbólowych, wybiórczych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, kwasu liponowego oraz rozpuszczalnej w tłuszczach pochodnej tiaminy.

W neuropatii autonomicznej leczenie objawowe polega m.in. na podawaniu inhibitorów konwertazy angiotensyny i beta-blokerów w zaburzeniach kontroli akcji serca, sympatykomimetyków, klonidyny, oktreotydu w hipotonii ortostatycznej, leków prokinetycznych w atonii żołądka, leków parasympatykomimetycznych w atonii pęcherza moczowego oraz inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 w zaburzeniach wzwodu.

Bibliografia

Colwell J.A. CUKRZYCA - nowe ujęcie diagnostyki i leczenia, Urban & Partner, Wrocław 2004, ISBN 83-87944-77-7
Otto-Buczkowska E. Cukrzyca - patogeneza, diagnostyka, leczenie, Borgis, Warszawa 2005, ISBN 83-85284-50-8
Lehmann-Horn F., Ludolph A. NEUROLOGIA - diagnostyka i leczenie, Urban & Partner, Wrocław 2004, ISBN 83-89581-50-7
Prusiński A. Neurologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3125-7

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Retinopatia cukrzycowa
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze