COVID-19 odbiera dziesięć punktów IQ. "Pamięć, liczenie, czytanie, koncentracja – te wszystkie zdolności mogą być po chorobie słabsze"
Nowe badania brytyjskich naukowców ujawniają, że ciężka postać COVID-19 powoduje utratę funkcji poznawczych, typową dla osób w wieku 50-70 lat. Mówiąc wprost – może powodować spadek ilorazu inteligencji.
1. COVID-19 i inteligencja – na co naraża nas infekcja?
Według naukowców z Uniwersytetu w Cambridge i Imperial College London, skutki zakażenia koronawirusem są nadal zauważalne po upływie ponad sześciu miesięcy od zachorowania, a powrót do sprawności poznawczej jest w najlepszym wypadku stopniowy. Zaburzenia mogą dotyczyć nawet osób, które miały tylko łagodny przebieg.
To kolejne badanie wskazujące, że COVID-19 powoduje długotrwałe problemy poznawcze oraz psychiczne, a pacjenci, którzy wyzdrowieli, odczuwają objawy jeszcze wiele miesięcy po zakażeniu.
- Badanie potwierdza to, co wiedzieliśmy już wcześniej. Przechorowanie COVID-19 przyspiesza procesy starzenia się mózgu. Jednym z następstw może być wystąpienie zaburzeń poznawczych – potwierdza w rozmowie z WP abcZdrowie dr Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej na temat COVID. - Dotychczas opublikowane badania ujawniały między innymi, że komórki mózgowe po infekcji koronawirusem SARS-CoV-2 mają niekiedy tendencję do szybszego starzenia się. Widoczne było to na podstawie stężenia biomarkerów oznaczalnych we krwi, które są podwyższone zarówno po przechorowaniu COVID-19, jak i w przebiegu chorób dementywnych, takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera.
- To jednak nie wszystko – w badaniu EEG widoczne były zmiany wskazujące na nieprawidłowe wyładowania elektryczne w mózgu, a w obrazowaniu funkcjonalnym NMR obserwowano obszary o zmniejszonej ilości istoty szarej, podobnie jak w badaniach pośmiertnych – tłumaczy.
Badacze zaobserwowali, że objawy zgłaszane przez pacjentów obejmują:
- zmęczenie,
- mgłę mózgową,
- problemy z przypominaniem sobie słów,
- zaburzenia snu, niepokój,
- zespół stresu pourazowego.
Skarży się na nie trzy czwarte osób, które miały ciężki przebieg choroby.
- Poinfekcyjna zmiana w zakresie procesów biochemicznych zachodzących w mózgu może prowadzić do wystąpienia zaburzeń psychiatrycznych. U ozdrowieńców COVID-19 częściej obserwuje się zaburzenia nastroju pod postacią depresji, zaburzenia lękowe, a nawet PTSD, czyli zespół stresu pourazowego – przyznaje dr Fiałek.
2. Czy tylko ciężki przebieg jest zagrożeniem?
Badacze przeanalizowali dane pochodzące od osób, które były objęte opieką szpitalną z powodu COVID-19 w Addenbrooke's Hospital w Cambridge. Okazało się, że osoby, które przeżyły chorobę, były mniej dokładne i miały wolniejszy czas reakcji niż grupa kontrolna, a wyniki te były nadal wykrywalne sześć miesięcy później.
Szczególnie słabe wyniki uzyskały w zadaniach z rozumowania werbalnego, co według badaczy potwierdza powszechnie znany problem trudności ze znajdowaniem słów.
"Porównując pacjentów z 66 008 osobami z ogółu społeczeństwa, badacze szacują, że wielkość utraty zdolności poznawczych jest średnio podobna do tej, która występuje u osób starzejących się przez 20 lat, między 50. a 70. rokiem życia, i jest to równoważne utracie dziesięciu punktów IQ" - oświadczyli autorzy badania.
- Pamięć, liczenie, czytanie, koncentracja – te wszystkie zdolności mogą być po chorobie słabsze, tak samo jak w przebiegu chociażby choroby Alzheimera – mówi ekspert. - Nie tylko mózg, bo i chociażby układ oddechowy i sercowo-naczyniowy są bardzo narażone na powikłania po przechorowaniu COVID-19. To po raz kolejny pokazuje, jak ważne jest unikanie choroby. Nawet łagodny przebieg stwarza ogromne ryzyko wystąpienia poważnych następstw, również u osób wcześniej zdrowe – bez chorób przewlekłych, niestosujących żadnych leków - dodaje.
3. Uszkodzenia mózgu – tymczasowe czy nieodwracalne?
Kwestią otwartą wciąż pozostaje to, czy problemy, które zbiorczo określamy mianem mgły mózgowej, są odwracalne.
- Na tę chwilę, z powodu braku wystarczających dowodów naukowych, nie możemy określić trwałości tych zmian. Wiemy jednak, że komórki nerwowe nie mają zdolności regeneracyjnych, stąd w razie ich obumarcia, jak w przypadku udaru mózgu, możemy utracić pewne zdolności – mówi dr Fiałek i tłumaczy, że np. wątroba jest narządem o dużej zdolności regeneracyjnej i uszkodzenia spowodowane farmaceutykami czy alkoholem już po pięciu dniach mogą zostać zniwelowane przez "wymianę" hepatocytów.
Zdolności regeneracyjne mózgu są ograniczone, tzn. jeśli dojdzie do uszkodzenia komórek mózgowych, będzie to proces nieodwracalny.
- Wydaje się jednak, że jest nadzieja, iż ten proces jest odwracalny, co znaczyłoby, że nie dochodzi do obumarcia neuronów w przebiegu infekcji SARS-CoV-2, ale do ich "wyczerpania" – mówi dr Fiałek i podkreśla, że "trening dla mózgu" jest istotny w procesie rekonwalescencji.
- Nie sądzę, żeby był to wyrok, ponieważ doskonale wiemy, że w procesie uczenia się dochodzi do tworzenia nowych połączeń międzyneuronalnych. Mózg jest niesamowicie plastyczny i nawet, gdy dojdzie do utraty części istoty szarej, to pewne zdolności można poprawić, a nawet przywrócić przy udziale treningu tudzież zindywidualizowanej rehabilitacji.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
